Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanıyabilme Durumları

Yıl 2021, Cilt: 37 Sayı: 1, 1 - 9, 27.04.2021

Şeyma Kilci , Müge Seval , Nuray Doğan

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanıyabilme durumlarının belirlenmesidir.
Yöntem: Araştırma 10-25 Şubat 2020 tarihlerinde bir devlet üniversitesinde 414 hemşirelik öğrencisi ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Veriler, sosyo-demografik özelliklere ilişkin bilgi formu ile “Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Belirtilerini Tanımalarına İlişkin Ölçek” kullanılarak, IBM SPSS 3 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik ile frekansa bakılmış ve üç bağımlı değişken olduğu için, çok değişkenli varyans analizi tekniği uygulanmıştır. Tüm varsayımlar sağlanamadığı için; normallikten sapma durumlarına karşı dayanıklı (robust) olan Pillai testi uygulanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin %55.1’nin kadına yönelik şiddet konusunda eğitim aldığı, %19.8’inin kadına yönelik şiddet olgusu ile karşılaştığı, %19.0’unun da şiddetle karşılatığında şikayette bulunduğu saptanmıştır. Öğrencilerin HEKYŞBTÖ toplam puanı 19.32±.13, duygusal şiddet belirtileri bilgi puanı ortalaması 12.16±.25, fiziksel şiddet belirtileri bilgi puanı ortalaması 7.92±.21 bulunmuştur. Cinsiyetler arasında fiziksel, genel ve duygusal şiddet belirtilerini tanıma puanları sınıf grupları arasında; yalnızca duygusal şiddet puanları için anlamlı farklılık bulunmuştur (p<.05). Buna göre erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre fiziksel, duygusal ve genel şiddet belirtilerini tanımlama, 1. sınıftaki katılımcıların 4. sınıftakilere göre duygusal şiddeti tanımlamada daha iyi olduğu saptanmıştır .
Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmada hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımalarına ilişkin bilgilerinin yeterli olduğu, ancak farkındalık ve duyarlılık düzeylerinin arttırılması gerektiği belirlenmiştir. Bu bağlamda geleceğin sağlık ekibini oluşturacak hemşirelik öğrencilerinin mesleki eğitim yanısıra şiddet gibi toplumsal sorunlar karşısında da farkındalıklarının eğitim döneminde geliştirmesi önem kazanmaktadır. Hemşirelik müfredatında gerek teorik gerekse uygulamalı derslerle öğrencilerin farkındalık ve duyarlılık düzeyinin arttırılmasına çalışılabilir. Bunun yanı sıra öğrencilerin antropoloji, sosyoloji ve psikoloji gibi disiplinlerden alan dışı dersler alması desteklenerek konuya daha geniş bir vizyonla bakmaları desteklenebilir.

Anahtar Kelimeler

şiddet, kadın, hemşirelik öğrencisi

Status of Nursing Students' Recognition of Violence Symptoms Against Women

Öz

Objective: The aim of this study was carried out with aim of determining status of nursing students to recognize the symptoms of violence against women.
Methods: The research was conducted in a descriptive manner with 414 nursing students at a public university on 10-25 February 2020. The data were analyzed with the IBM SPSS V23 program using the information form regarding socio-demographic characteristics and “Scale Regarding Nurses and Midwives’ Recognition of Symptoms of Violence Against Women’’. Percentage and frequency were examined in the evaluation of the data and since there are three dependent variables, the multivariate analysis of variance technique was applied. Since all the assumptions could not be provided; Pillai test, which is resistant to deviations from normality (robust), was applied.
Results: It was found that 55.1% of the students received training on violence against women, 19.8% faced the phenomenon of violence against women, and 19.0% complained when they faced violence. The total score of the students was 19.32±.13, the emotional violence symptoms knowledge score was 12.16±.25, the physical violence symptoms knowledge score was 7.92±.21. Scores for defining physical, general and emotional symptoms of violence across genders; Significant differences were found only for emotional violence scores between class groups (p<.05). Accordingly, male students were found to be better at identifying physical, emotional, and general violence symptoms than female students, and first-grade participants were better at defining emotional violence than those in fourth grade
Conclusion: In this study, it was determined that the knowledge of nursing students about recognizing the symptoms of violence against women is sufficient, but their level of awareness and sensitivity should be increased. In this context, it is important for nursing students, who will form the health team of the future, to develop their awareness of social problems such as violence in the education period as well as vocational training. In the nursing curriculum, it can be tried to increase the awareness and sensitivity of students with both theoretical and applied courses. In addition, students can be supported to take extra-field courses from disciplines such as anthropology, sociology, and psychology, so that they can look at the subject with a broader vision.

Anahtar Kelimeler

violence, woman, nursing student

Kaynakça

• Akan, N., Fındıklı, M. Y., Alasya, E., Gökçakıroğlu, H. (2008). Mersin’de birinci basamak sağlık hizmetlerinde ve polikliniklerde çalışan hemşire ve ebelerin şiddete maruz kalan kadınlara yaklaşımları. 1. Kadın Sağlığı Kongresi “kadına yönelik şiddet“, p. 213.
• Akkaş, İ., Uyanık, Z. (2016). Kadına yönelik şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 32-42.
• Akkuş, S., Yıldırım, Ş. (2018). Erkeklerin kadına yönelik fiziksel şiddet uygulamasına etki eden faktörlerin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(4), 1368-1388.
• Akyön, F. V. (2008). İşyerinde Şiddete Karşı Çalışanların Bireysel Çatışma Yönetimi Yaklaşımları; Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Akyurt, Ö., Sarı, Ö. N., Şahin, N. (2008). Aile içi şiddette sağlık çalışanlarının rolü. I. Kadın Sağlığı Kongresi Kitabı, Ankara.
• Başar, F., Durmaz, A. (2013). Kadına yönelik şiddet konusunda hemşirelerin ve ebelerin bilgi durumları. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 6, 6-15.
• Baysan Arabacı, L., Karadağlı, A. (2016). Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımalarına ilişkin ölçek geliştirme. Sağlık ve Toplum Dergisi, 16(2), 101-12.
• Baysan Arabacı, L. (2014). Ruh sağlığı için tehdit: Şiddet. (Ed. O. Çam, E. Engin) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı içinde (s. 803-824), İstanbul Tıp Kitapevi.
• Bilican Gökkaya, V. (2011). Kadına yönelik ekonomik şiddet: Sivas ili (Cumhuriyet Üniversitesi) örneği. Journal of World of Turks, 3(3), 129-145
• Çatak Taşkıran, A. (2015). Birinci basamakta çalışan hekim, ebe ve hemşirelerin kadına yönelik aile içi şiddeti tanıma ve bildirim konusundaki tutum ve davranışları. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Denizli.
• Delara, M. (2016). Mental health consequences and risk factors of physical intimate partner violence. Mental Health Fam Med., 12, 119-125.
• Dikmen, H., Marakoğlu, K. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 29(2), 73-79.
• Doğrucan, A., Yıldırım, Z. (2020). Kadına yönelik aile içi şiddet üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 122-138.
• Doran, F., Hutchinson, M. (2017). Student nurses’ knowledge and attitudes towards domestic violence: results of survey highlight need for continued attention to undergraduate curriculum. J Clin Nurs., 26 (15-16), 2286-2296.
• Efe, Ş. Y., Ayaz, S. (2010). Kadına yönelik aile içi şiddet ve kadınların aile içi şiddete bakışı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11 (1), 23-29.
• Gharaibeh, M. K., Abu-Baker, N. N., Aji, S. (2012). Attitudes toward and justification for wife abuse among Syrian medical and nursing students. J Transcult Nurs, 23 (3), 297-305.
• Güler, N., Tel, H., Tuncay, Ö. F. (2005). Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 27, 51-6.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2015). Türkiye‘de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması, Ankara. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA-TR Ana Rapor Kitap 26 Mart.pdf.
• Hawcroft, C., Hughes, R., Shaheen, A., Usta, J., Elkadi, H., Dalton, T., Ginwalla, K., ve Feder, G. (2019). Prevalence and health outcomes of domestic violence amongst clinical populations in Arab countries: a systematic review and meta-analysis. BMC Public Health, 19(1), 315.
• Kahyaoğlu Süt, H., Akyüz, P. (2016). Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımaya ilişkin bilgi düzeyleri. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 6, 1-15.
• Kandemirci, D., Kağnıcı, D. Y. (2014). Kadına yönelik aile içi şiddetle baş etme: çok boyutlu bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 17, 1-12. Erişim adresi: https://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpy1301996120140000m000079.pdf
• Kara, P., Akçayüzlü, Ö., Gür, A., Nazik, E. (2018). Sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddeti tanımalarına ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3), 115-122.
• Kara, P., Nazik, E. (2018). Göçün kadın ve çocuk sağlığına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 58-69.
• Karal, D., Aydemir, E. (2012). Türkiye’de kadına yönelik şiddet. Ankara: Usak Yayınları.
• Kaplan, S., Akalın, A., Pınar, G., Yılmazer, T. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik aile içi şiddete ve mesleki rollerine yönelik tutumları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 26- 35.
• Kıyak, S., Akın, B. (2010). Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet konusunda bilgi ve tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 12(2), 5-16.
• Kıyak, S. (2010). Sağlık Ocağında Çalışan Hemşire ve Ebelerin Ailede Kadına Yönelik Şiddet Konusunda Bilgi ve Tutumları. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Kutluoğlu Karayel, A. H. (2019). Kadına yönelik şiddet. Araştırma 93, İNSAMER. Erişim adresi: https://insamer.com/rsm/icerik/dosya/dosya_1996.pdf
• Oktay, E. Y. (2015). Türkiye’nin ve dünyanın ortak sorunu: kadına şiddet. Akademik Araştırmalar Dergisi, 64, 57-118.
• Orhan, A. S., Gölbaşı, Z. (2011). Birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan sağlık personelinin kadına yönelik aile içi şiddet konusundaki görüş ve uygulamaları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 13(2), 21-32.
• Pınar, Ş., Sabancıoğulları, S. (2019). Nursing and midwifery students’ attitudes towards violence against women and recognizing signs of violence against women. International Journal of Caring Sciences, 12 (3), 1520.
• Sabancıoğulları, S., Taşkın Yılmaz, F., Ar, E., Çakmaktepe, G. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddete ve şiddette mesleki role ilişkin tutumları, benlik saygıları ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(1), 35-43.
• Sarıbıyık, M. (2012). Malatya Merkez Sağlık Ocaklarında Çalışan Hekim, Hemşire ve Ebelerin Şiddet Deneyimleri ve Kadına Yönelik Şiddetle İlgili Tutum ve Davranış Düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• Tambağ, H. ve Turan, Z. (2014). Ability of nursing students to recognize signs of violence against women. International Journal of Nursing Knowledge, 26(3), 1-6.
• Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: 13.01.2020. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/.
• Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Algısı Araştırması (2020). Erişim adresi: https://gender.khas.edu.tr/sites/gender.khas.edu.tr/files/inline-files/TTCKAA2020.pdf.
• United Nations Office on Drugs and Crime-UNODC. (2019). Global Study on Homicide, Vienna.
• Yayla, İ. D. (2009). Hekim ve Hemşirelerin Kadına Yönelik Şiddet İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranış Düzeyleri. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• World Health Organization. (2002). World report on violence and health. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf?sequence=1.
• World Health Organization. (2017). Violence against women. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women.