The Relationship Between the Quality of Life of Children Diagnosed with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder and The Communication Skills of Their Parents

Yıl 2022, Cilt: 38 Sayı: 3, 217 - 228, 29.12.2022

Ege Miray Topcu Mahire Olcay Çam

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1082923

Öz

Objective: This research was carried in order to investigate the relationship between communication skills of parents having children with attention deficit hyperactivity disorder and life quality of their children.
Methods: The research is in a relationship-seeking, cross-sectional, descriptive design. This research was carried out with 101 children and 101 parents(n=202). Data were collected through personal identification form, The Quality of Life in Attention Deficit Hyperactivity Disorder scale for children, Communication Skills Attitude Scale for parents and Child-Parent Relationship Scale.
Results: Mean quality of life score of the children was found to be 62.22±13.31 at home environment and 61.17±13.29 at school environment. History of going to the nursery and history of going to the kindergarten adversely affect quality of life(at home or school domains). The presence of another family member with a history of ADHD was found to affect quality of life in a positive way.
Conclusion: Life quality of the children included in the study was found to be low at home and school. Verbal statements of the children supported these findings. No significant relationship was reported between life quality of children with a diagnosis of ADHD and the communication skills of their parents.

Anahtar Kelimeler

Attention deficit hyperactivity disorder, quality of life, communication skills, parents

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların YaĢam Kaliteleri ile Ebeveynlerinin ĠletiĢim Becerileri Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Çocukları Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanısı alan ebeveynlerin, iletişim becerilerinin çocuklarının yaşam kalitesi arasındaki ilişki incelemek amacıyla 101 çocuk ve 101 ebeveyn ile yürütülmüştür(n=202).
Yöntem: Araştırma ilişki arayan, kesitsel, tanımlayıcı desendedir. Araştırmada veriler, çocukların ve ebeveynin tanıtıcı bilgilerini içeren birey tanıtım formu, çocuklara Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu Yaşam Kalitesi Ölçeği, ebeveynlere İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği ve Çocuk Ana-Baba İlişki Ölçeğinin uygulanması ile elde edilmiştir.
Bulgular: Çocukların yaşam kalitesi puan ortalaması yaşamlarının ev alanında 62.22±13.31, okul alanında 61.17±13.29’dur. Ailedeki toplam çocuk sayısının artması, çocukların kreşe gitmiş olmsı ve anaokuluna gitmiş olması yaşam kalitesini(ev ya da okul yaşam alanlarında) olumsuz etkilemektedir. Ailede başka bir DEHB tanısı almış kişinin olması ise yaşam kalitesini olumlu etkilemektedir. Ebeveynlerin iletişim becerileri ortalamaları yüksek bulunmuştur.
Sonuç: Araştırmaya katılan çocukların yaşam kalitesi ev ve okul yaşam alanlarında düşüktür. Çocukların sözel ifadeleri bu bulguları destekler niteliktedir. Araştırma örnekleminde DEHB tanılı çocukların yaşam kaliteleri ile ebeveynlerinin iletişim becerileri arasında bir ilişki saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, ebeveyn, iletişim becerisi, yaşam kalitesi

Kaynakça

• Akbas, N.B., Kilic, E.Z., Zahmacioglu, O., Atalay, H., Goktuna Z. (2015). Attention deficit and hyperactivity symptoms in a group of university students and relations with temperament and character profiles. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 28,189-195. doi: 10.5350/DAJPN2015280301.
• Akgün, E., Yesilyaprak, B. (2010). Çocuk Anababa İlişki Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24),44-53.
• Altın, M., Alev, L., Öztürk, M., Abalı, O., Akay, A., Zoroğlu, S., Vural, P., Gürkan, C.K. (2012). Türkiye’de Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda tedavi uygulamaları ve yasam kalitesinin değerlendirilmesi: 12 aylık perspektif gözlemsel bir çalışma. Turk J Child Adolesc Ment Health , 19(1), 5-16.
• Ay, A., Doğan, S. (2021). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerin ebeveynlerinin hastalık sürecini yönetme deneyimleri. J Educ Res Nurs., 18(3),268–275. Doi:10.5152/jern.2021.78614.
• Cesur, E. Köksal Akyol, A. (2019). Annelerinin Görüşlerine Göre DEHB Tanılı Çocukların Okullarda Karşılaştıkları Sorunlar . Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50(50), 80-95. doi:10.15285/maruaebd.586824.
• Dolgun, G., Savaşer, S., Yazgan, Y. (2005). Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite bozukluğu olan 8-12 yaş grubu çocuklarda yaşam kalitesi ölçeğinin DE/HB-YKÖ geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 7(1),39-52.
• Dolgun, G., Savaser, S., Yazgan, Y. (2014). Determining the correlation between quality of life and self concept in children with ADHD. Journal of Pschiatric and Mental Health Nursing, 2,601-608. doi:10.1111/jpm.12114.
• Ercan, E.S. (2008). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. İstanbul: Doğan Egmont Yayımcılık.
• Ercan, E.S., Aydın, C. (2014). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, anne-baba ve eğitimciler için.(5. Baskı). İstanbul: Pupa Yayınları.
• Finzi-Dotten, R., Triwitz, Y.S., Golubchick, P. (2011). predictors of stress-related growth in paients of children with ADHD. Research in Developmental Disabilities, 32(2), 510-515. doi:10.1016/j.ridd.2010.12.032.
• García, J.V., Grau, C., Garcés, J. (2015). Learning and behaviour of three- to five-year-old children with ADHD. Journal For The Study Of Education and Development 38(4),775-807. doi:10.1080/02103702.2015.1076268.
• Göker, Z., Aktepe, E., Kandil, S. (2011). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerin benlik saygıları ve yaşam kaliteleri. Yeni Symposium Journal,49(4),209-216.
• Güvendeğer Doksat, N., Balkanlı Zengin, H., Doksat, M.K. (2018). Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinde mükemmeliyetçilik ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu. Cukurova Medical Journal 43,581-588. doi: 10.17826/cumj.344733.
• İnci, S.B., İpci, M., Akyol Ardic, U., Ercan, E.S. (2019). Psychiatric comorbidity and demographic characteristics of 1,000 children and adolescents with ADHD in Turkey. Journal of Attention Disorders,1-12. doi:10.1177/1087054716666954.
• Kandemir, H., Kilic, B.G., Ekinci, S., Yuce, M. An evaluation of the quality of life of children with ADHD and their families. Anatolian Journal of Psychiatry,15, 265-271. doi: 10.5455/apd.46202.
• Khadar, M.G., Babapaur, J., Sabourimoghaddam, H. (2013). The effect of art therapy based on painting therapy in reducing symptoms of oppositional defiant disorder(ODD) in elementary school boys. Pocedia- Social and Behavioral Sciences, 84, 1872–1878. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.07.051.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7),18-23.
• Kousha, M., Kakrodi, M.A.(2019). Can parents ımprove the quality of life of their children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder?. Iran J Psychiatry,14(2),154–159.
• Köroğlu, E.(Çev. Ed.). (2013). Amerikan Psikiyatri Birliği. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El kitabı. Ölçütleri Başvuru El(5. Baskı). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Lee, Y.C., Yang, H. J., Chen, V. C., Lee, W. T., Teng, M. J., Lin, C. H., Gossop, M. (2016). Meta-analysis of quality of life in children and adolescents with ADHD: By both parent proxy-report and child self-report using PedsQL™. Research in developmental disabilities, 51-52, 160–172. doi:10.1016/j.ridd.2015.11.009.
• López-Villalobos, J.A., Sacristán-Martín, A.M., Garrido-Redondo, M., Martínez-Rivera, M.T., López-Sánchez, M.V., Rodríguez-Molinero, L., Camina-Gutiérrez, A.B., Andrés-de Llano, J. (2019). Calidad de vida relacionada con la salud en casos de trastorno por déficit de atención con hiperactividad con/sin tratamiento farmacológico [Health-related quality of life in cases of attention deficit hyperactivity disorder with and without pharmacological treatment]. Anales de pediatria, 90(5), 272–279. doi:10.1016/j.anpedi.2018.04.016.
• Major, A., Martinussen, R., Wiener, J. (2013). Self-efficacy for self-regulated Learning in Adolescents with and without Attention Deficit Hyperactivity Disorder(ADHD). Learning and Individual Differences, 27,149–156. doi: 10.1016/j.lindif.2013.06.009.
• Peasgood, T., Bhardwaj, A., Biggs, K., Brazier, J.E., Coghill, D., Cooper, C.L. … Sonuga-Barke, E.J.S. (2016). The ımpact of ADHD on the health and well-being of ADHD children and their siblings. Eur Child Adolesc Psychiatry, 25, 1217–1231. doi: 10.1007/s00787-016-0841-6.
• Riley, A. W., Spiel, G., Coghill, D., Döpfner, M., Falissard, B., Lorenzo, M. J., Preuss, U., Ralston, S. J., ADORE Study Group. (2006). Factors related to health-related quality of life (HRQoL) among children with ADHD in Europe at entry into treatment. European child & adolescent psychiatry, 15 Suppl 1, I38–I45. doi:10.1007/s00787-006-1006-9.
• Salley, B., Gabrielli, J., Smith, C. M., & Braun, M. (2015). Do communication and social interaction skills differ across youth diagnosed with autism spectrum disorder, attention-deficit/hyperactivity disorder, or dual diagnosis?. Research in Autism Spectrum Disorders, 20, 58–66. doi: 10.1016/j.rasd.2015.08.006.
• Semerci, B., Turgay, A. (2014). Bebeklikten erişkinliğe Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. (6. Baskı). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Sipos, R., Predescu, E., Muresan, G., Iftene, F. (2012). The evaluation of family quality of life of children with Autism Spectrum Disorder and Attention Deficit Hyperactive Disorder. Applied Medical Informatics, 30(1), 1-8.
• Şimşek, Ş., Gökçen, C., Fettahoğlu, F.C. (2012). Dikkat Eksikligi Hiperaktivite Bozuklugu olan cocuklarin ebeveynlerinde DEHB ve diger psikiyatrik belirtiler. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 230-237. doi: 10.5350/DAJPN2012250305.
• Üneri, O.S., Turgut, S., Öner, P., Bodur, S., Rezaki, B.(2010). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan 8-12 yaş grubu çocuklarda yasam kalitesi değerlendirmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2010;17(1), 27-31.
• Yavuzer, H. (2004). Aile içinde çocuk. ana –baba çocuk. (17. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldız, Ö., Çakın–Memik, N., Agaoğlu, B. (2010). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanılı çocuklarda yasam kalitesi; kesitsel bir çalışma. Nöropsikiyatri Arşivi,;47, 314-318. doi:0.4274/tjcamh.galenos.2019.2018.07.018.
• Yurteri, N., Akay, A.P., Ellidokuz, H. (2019). DEHB’li çocuklarda sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin tip 1 diyabet ve sağlıklı kontrol gruplarıyla karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(5),539- 547. doi: 10.5455/apd.17973.