Kanser Tanısı Almış Bireylerde Psikolojik Yardım Alma Durumlarını Etkileyen Değişkenlerin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 39 Sayı: 3, 325 - 331, 29.12.2023

Ayşegül Dönmez , Aysel Avcı

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1117187

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı kanser tanısı almış bireylerin psikolojik yardım alma durumlarını etkileyen değişkenleri belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel tipteki araştırma, bir kamu üniversitesi tıp fakültesi hastanesi onkoloji bölümü ayaktan tedavi gören kemoterapi merkezindeki 380 hasta ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Birey Tanıtım Formu, Psikolojik Destek Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği ve Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği –Kısa Formu kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 50.5±11.8 olup, %68.9’unun kadın, %81.1’nin evli, % 66.6’sının ilköğretim mezunu, % 51.8‘inin çalışmadığı, %39.7’sinin meme kanseri tanısı aldığı, %54.2’sinin hastalık süresinin 0-1 yıl, %56.3’ünün akut tedavi (ameliyat+ kemoterapi+ radyoterapi) aşamasında olduğu ve %74.2’sinin psikolojik destek alma ihtiyacının olmadığını düşündüğü belirlenmiştir. Araştırmada psikolojik destek alma nedeniyle sosyal damgalanma puan ortalamaları bireylerin tanıtıcı özellikleri ile karşılaştırıldığında, eğitim durumu, çalışma durumu, tıbbı tanı ve hastalık aşaması değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (p<0.05). Psikolojik yardım almaya ilişkin tutum puan ortalamaları bireylerin tanıtıcı özellikleri ile karşılaştırıldığında, eğitim durumu, çalışma durumu değişkeni bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir (p<0.05). Psikolojik destek alma nedeniyle sosyal damgalanma ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki incelendiğinde, toplam ölçek puanları arasında ters yönlü anlamlı bir ilişki olduğu (r=-0.336, p<0.01) belirlenmiştir.
Sonuç: Psikolojik yardım alma nedeniyle sosyal damgalanmanın artması, psikolojik yardım almaya ilişkin tutumu olumsuz yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kanser;, Psikolojik Yardım;, Damgalanma.

Determining the Variables Affecting the Status of Psychological Help in Cancer Diagnosed Individuals

Öz

Aim: The aim of the study is to determine the variables that affect the psychological help of individuals diagnosed with cancer.
Materials and Methods: A descriptive cross-sectional study was conducted with 380 patients in an outpatient chemotherapy center of a public university medical faculty hospital oncology department.
As the data collection tool, the Individual Information Form, the Social Stigma for Obtaining Psychological Support Scale, and the Attitude Scale for Seeking Psychological Help-Short Form were used.
Results: The average age of the individuals participating in the study is 50.5 ± 11.8, 68.9% of them are women, 81.1% are married, 66.6% are primary school graduates, 51.8% are not working, 39%, 7 of them were diagnosed with breast cancer, 54.2% had a 0-1 year disease duration, 56.3% were in the acute treatment (surgery + chemotherapy + radiotherapy) stage, and 74.2% thought they did not need psychological support. In the study, when the average scores of social stigma due to receiving psychological support were compared with the descriptive characteristics of the individuals, it was observed that there was a statistically significant difference according to the variables of educational status, employment status, medical diagnosis and disease stage (p <0.05). A statistically significant difference was found in terms of educational status and employment status variable when the mean scores of attitudes towards getting psychological help were compared with the introductory characteristics of the individuals (p <0.05). When the relationship between social stigma for receiving psychological support and attitudes towards seeking psychological help was examined, it was determined that there was a significant negative correlation between the total scale scores (r = -0.336, p <0.01).
Conclusion: The increase in social stigma due to receiving psychological help negatively affects the attitude towards seeking psychological help.

Anahtar Kelimeler

Cance;, Psychological Help;, Stigma.

Kaynakça

• 1.Arslantaş, H. (2003). Yetişkinlerde Profesyonel Psikolojik Yardım Arama Tutumu Ve Bunu Etkileyen Faktörler. (Doktora Tezi ). İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, İstanbul.
• 2.Conner, K.O., Copeland, V.C., Grote, N.K., Koeske, G., Rosen, D., Reynolds, C.F., Brown, C.(2010). Mental health treatment seeking among older adults with depression: The impact of stigma and race. The American Journal of Geriatric Psychiatry , 18 ( 6 ), 531-543.
• 3.Corrigan, P.W.(2004). How stigma interferes with mental health care. American Psychologist. 59 (7) 614-625.