Hemşirelik Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Bakım Davranışları Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 40 Sayı: 3, 377 - 386, 18.12.2024

Emel Gülnar , Şule Bıyık Bayram

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1256656

Öz

Amaç: Bu araştırma hemşirelik öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ve bakım davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini 318 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Schutte Duygusal Zeka Ölçeği” ve “Bakım Davranışları Ölçeği_30” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin bakım davranışları toplam puan ortalamasının 156.01±21.88, duygusal zeka puan ortalamasının 147.11±17.73 olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin duygusal zeka puanları ile bakım davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde zayıf düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r=0.415, p=0.000). Kadın olan öğrencilerin duygusal zeka puanlarının istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hemşirelik eğitiminden memnun olan, bakım vermenin hemşirenin birincil görevi olduğunu düşünen öğrencilerin bakım davranışları puanlarının istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05).
Sonuç: Bu çalışmada öğrencilerin duygusal zeka ve bakım davranışları ölçeği puan ortalaması yüksek olduğu ve bakım davranışları ile duygusal zeka arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda hemşireliğin özünü oluşturan bakımı anlamlandırmak ve bakım davranışını kazandırmak için öğrencilerin duygusal zeka yeteneğini arttırmayı hedefleyen eğitim müfredatlarının geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bakım davranışları, duygusal zeka, hemşirelik, hemşirelik öğrencisi

The Relationship Between Emotional Intelligence Levels and Care Behaviors of Nursing Students

Öz

Objective: The aim of study to determine the relationship between emotional intelligence levels and care behaviors of nursing students.
Methods: The research was conducted as descriptive and cross-sectional. The sample of the study consisted of 318 nursing students. The data of the study were collected with the “Introductory Characteristics Form”, " Schutte Emotional Intelligence Scale" and “Caring Behaviors Inventory-30.
Results: It was determined that the total mean score of the nursing student' care behavior was 156.01±21.88 and the mean emotional intelligence score was 147.11±17.73. It was determined that there was a statistically significant, positive, and weak correlation between emotional intelligence levels and care (p<0.05). Nursing students who satisfied in nursing education, and think that providing care is the primary duty of the nurse was determined that intelligence level and care behaviors a statistically significantly behaviors of nursing students. Nursing students who female was determined that intelligence level and care behaviors of nursing students a statistically significantly(p<0.05).
Conclusion: This study determined that the mean score of emotional intelligence and caring behaviors of nursing students highly. Also, it was determined that there was a positive and significant correlation of between emotional intelligence and the caring behaviors. In line with these results, it is recommended to develop educational curricula that aim to increase students' emotional intelligence skills in order to make sense of the care that constitutes the essence of nursing and to gain care behavior.

Anahtar Kelimeler

Care behavior, emotional intelligence, nursing, nursing student

Kaynakça

• Allari, R. S., Atout, M., & Hasan, A. A. H. (2020). The value of caring behavior and its impact on students' self‐efficacy: Perceptions of undergraduate nursing students. Nursing Forum, 55(2), 259–266. doi:10.1111/nuf.12424
• Aupia, A., Lee, T. T., Liu, C. Y., Wu, S. F. V., & Mills, M. E. (2018). Caring behavior perceived by nurses, patients, and nursing students in Indonesia. Journal of Professional Nursing, 34(4), 314–319. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2017.11.013
• Austin, E. J., Saklofske, D. H., Huang, S. H. S., & McKenney, D. (2004). Measurement of trait emotional intelligence: Testing and cross-validating a modified version of Schutte et al.’s (1998) measure. Personality and Individual Differences, 36(3), 555–562. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(03)00114-4
• Barkhordari, M., & Rostambeygi, P. (2013). Emotional intelligence in nursing students. Journal of Advances in Medical Education & Professionalism, 1(12), 46–50. http://jamp.sums.ac.ir/index.php/JAMP/article/view/47
• Biag, A. D., & Angeles, J. L. S. (2021). Testing the structural equation model of the influence of nurses’ spiritual well‐being and caring behaviour on their provision of spiritual care to patients. Journal of Nursing Management, 29(4), 822–833. https://doi.org/10.1111/jonm.13224
• Birimoğlu, C., & Ayaz, S. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin bakım davranışlarını algılamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(3), 40–48. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/330801
• Ceylantekin, Y., & Öcalan, D. (2020). The relationship between nursing students’ emotional intelligence and thoughts on the profession. Journal of Higher Education and Science, 10(3), 531–538.
• Culha, Y., & Acaroğlu, R. (2019). The relationship amongst student nurses’ values, emotional intelligence, and individualised care perceptions. Nursing Ethics, 26(7–8), 2373–2383. https://doi.org/10.1177/0969733018796682
• Çankaya, M., & Çiftçi, G. E. (2019). Hemşirelerin stresle başa çıkma tarzlarında duygusal zekanın etkisi: Çorum ilinde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 391–414.
• Çolak Okumuş, D., & Uğur, E. (2017). Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 104–109. http://journal.acibadem.edu.tr/en/download/article-file/1701664
• Dığın, F., & Kızılcık Özkan, Z. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin bakım davranışları algılarının belirlenmesi. Gevher Nesibe Journal of Medical & Health Sciences, 6(10), 16–21. https://doi.org/10.46648/gnj.155
• Dugué, M., Sirost, O., & Dosseville, F. (2021). A literature review of emotional intelligence and nursing education. Nurse Education in Practice, 54, 103124. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103124
• Dulewicz, V., & Higgs, M. (1999). Can emotional intelligence be measured and developed? Leadership & Organizational Development Journal, 20(5), 242–253. https://doi.org/10.1108/01437739910287117
• Eymen, U. E. (2007). Duygusal zeka. Kalite Ofisi Yayınları. İstanbul. www.kaliteofisi.com
• Gökşin, İ., & Erzincanlı, S. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumları ile bakım davranışları arasındaki ilişki. Turkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri, 12(1), 49–55. doi:10.5336/nurses.2019-66259
• Gül, Ş., & Arslan, S. (2021). Bir hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin hemşirelik bakım davranışları algısının belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 432–438. https://doi.org/10.31067/acusaglik.852191
• Gül, S., & Dinç, L. (2020). Psychometric evaluation of the Caring Behaviors Inventory in Turkish nurses and patients. Journal of Nursing Measurement, 28(1), 60–72. doi:10.1891/JNM-D-18-00094
• Hajibabaee, F., Farahani, M., Ameri, Z., Salehi, T., & Hosseini, A. (2018). The relationship between empathy and emotional intelligence among Iranian nursing students. International Journal of Medical Education, 9, 239–243. doi:10.5116/ijme.5b83.e2a5
• Inocian, E. P., Hill, M. B., Felicilda-Reynaldo, R. F. D., Kelly, S. H., Paragas, E. D., & Turk, M. T. (2022). Factors in the clinical learning environment that influence caring behaviors of undergraduate nursing students: An integrative review. Nurse Education in Practice, 103391. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2022.103391
• Kaya, H., Senyuva, E., & Bodur, G. (2018). The relationship between critical thinking and emotional intelligence in nursing students: A longitudinal study. Nurse Education Today, 68, 26–32. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2018.05.024
• Kılıç, H. F., Çağlıyan, S., & Dağ, G. S. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 14(4), 275–282. doi:10.52880/sagakaderg915075
• Kikanloo, A. A. I., Jalali, K., Asadi, Z., Shokrpour, N., Amiri, M., & Bazrafkan, L. (2019). Emotional intelligence skills: Is nurses' stress and professional competence related to their emotional intelligence training? A quasi-experimental study. Journal of Advances in Medical Education & Professionalism, 7(3), 138. doi:10.30476/JAMP.2019.74922
• Konuk, T., & Tanyar, D. (2019). Investigation of nursing students' perception of caring behaviors. Journal of Caring Science, 8(4), 191–197. doi:10.15171/jcs.2019.027
• Ökten, M. (2019). Hemşirelerin duygusal zeka düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özakar Akça, S., Akkurt Yalçıntürk, A., & Yelen Akpınar, Y. (2019). Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ve etkileyen faktörler. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 21(3), 47–57.
• Özkan, İ., & Okumuş, H. (2012). Bakım ve iyileşmenin kesiştiği bir model: Watson’ın İnsan Bakım Modeli. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2, 61–72.
• Sabancıoğulları, S., Çatal, N., & Doğaner, F. (2020). Comparison of newly graduated nurses’ and doctors’ opinions about spiritual care and their emotional intelligence levels. Journal of Religion and Health, 59, 1220–1232. https://doi.org/10.1007/s10943-019-00760-7
• Schutte, N. S., Malouff, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J., & Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25(2), 167–177.
• Stiglic, G., Cilar, L., Novak, Z., Vrbnjaka, D., Stenhouse, R., Snowden, A., & Pajnkihar, M. (2018). Emotional intelligence among nursing students: Findings from a cross-sectional study. Nurse Education Today, 66, 33–38. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2018.03.028
• Tatar, A., Tok, S., & Saltukoğlu, G. (2011). Gözden geçirilmiş Schutte duygusal zeka ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21(4), 325–338. https://doi.org/10.5455/bcp.20110624015920
• Turan, N., Özdemir Aydın, G., Özsaban, A., Kaya, H., Aksel, G., Yılmaz, A., Hasmaden, E., & Akkuş, Y. (2019). Intuition and emotional intelligence: A study in nursing students. Cogent Psychology, 6(1), 1633077. https://doi.org/10.1080/23311908.2019.1633077
• Türk, G., Adana, F., Erol, F., Çelik Akyıl, R., & Taşkıran, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçme nedenleri ile bakım davranışları algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 1–10.
• Wolf, Z. R., Giardino, E. R., Osborne, P. A., & Ambrose, M. S. (1994). Dimensions of nurse caring. Journal of Nursing Scholarship, 26, 107–112. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.1994.tb00927.x
• Wang, K., Yang, Y., Zhang, T., Ouyang, Y., Liu, B., & Luo, J. (2020). The relationship between physical activity and emotional intelligence in college students: The mediating role of self-efficacy. Frontiers in Psychology, 11, 967. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00967