Spinal Cerrahi Girişim Planlanan Hastaların Cerrahi Korku Düzeyleri ile Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 41 Sayı: 1, 46 - 56, 28.04.2025

Hanife Durgun , Berna Köktürk Dalcalı , Fatma Aksoy

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1362140

Öz

Amaç: Bu çalışma spinal cerrahi planlanan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini Karadeniz Bölgesinde bir devlet hastanesinin cerrahi servisinde spinal cerrahi operasyonu planlanan 199 hasta oluşturmuştur. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Cerrahi Korku Ölçeği ve Yaşam Kalitesi Ölçeği-SF 36 ile Kasım 2021- Temmuz 2022 tarihleri arasında yüz yüze toplanmıştır. Verilerin analizinde Student t testi, One-Way Anova testleri ile regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Spinal cerrahi planlanan hastaların Cerrahi Korku Ölçeği puan ortalamasının 31.06±12.44, Yaşam Kalitesi Ölçeği Fiziksel Ana Boyutu puan ortalamasının 35.58±14.69, Mental Ana Boyutu puan ortalamasının ise 37.60±13.21 olduğu belirlenmiştir. Hastaların Cerrahi Korku Ölçeği puan ortalaması ile medeni durum, Yaşam Kalitesi Ölçeği Fiziksel Ana Boyutu puan ortalaması ile eğitim durumu, meslek, ekonomik durum, hastalığın ekonomik durumu etkileme durumu, sağlık sigortasına sahip olma durumu, birlikte yaşadığı kişi ve kronik hastalığa sahip olma durumu, Mental Ana Boyutu puan ortalaması ile medeni durum, eğitim durumu, meslek, ekonomik durum ve birlikte yaşadığı kişi değişkenlerine göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Ayrıca hastaların Cerrahi Korku Ölçeği puan ortalamaları ile Yaşam Kalitesi Ölçeği Fiziksel ve Mental Ana Boyutu puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan zayıf düzeyde negatif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Bu çalışmada spinal cerrahi planlanan hastaların cerrahi korku düzeylerinin düşük, yaşam kalitelerinin ise orta düzeyde olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi korku , hasta , spinal cerrahi , yaşam kalitesi

Etik Beyan

Etik Kurul Onayı: Bu çalışma için etik kurul onayı Ordu Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu'ndan alınmıştır (Tarih: 07.10.2021 ve Sayı No: 217).

Teşekkür

Bu çalışmaya katılmayı kabul eden cerrahi servisindeki hastalara teşekkür ederiz.

The Relationship Between Surgical Fear Levels and Quality of Life of Patients Planned for Spinal Surgery

Öz

Aim: This study was carried out to determine the relationship between the level of fear of surgery and the quality of life of patients scheduled for spinal surgery.
Methods: The sample of the descriptive and correlation-seeking study consisted of 199 patients who were planned for spinal surgery in the surgical service of a state hospital in the Black Sea Region. Data were collected face to face with Personal Information Form, Surgical Fear Scale and Quality of Life Scale-SF 36 between November 2021 and July 2022. Student t test, One-Way Anova tests and regression analysis were used in the analysis of the data.
Results: It was determined that the mean score of the Surgical Fear Scale of the patients who were planned for spinal surgery was 31.06±12.44, the mean score of the Physical Main Dimension of the Quality of Life Scale was 35.58±14.69, and the mean of the Mental Main Dimension was 37.60±13.21. Surgical Fear Scale mean score and marital status, Quality of Life Scale Physical Main Dimension mean score and educational status, occupation, economic situation, whether the disease affects the economic situation, having health insurance, family member living with and having a chronic illness, Mental It was determined that there was a statistically significant difference between the groups according to the mean score of the Main Dimension and the variables of marital status, education status, occupation, economic status, and family member living with (p<0.05). In addition, it was determined that there was a statistically weak and negative significant correlation between the patients' mean scores on the Surgical Fear Scale and the mean scores of the Physical and Mental Main Dimensions of the Quality of Life Scale.
Conclusion: In this study, it was determined that the patients who were planned for spinal surgery had a low level of fear of surgery and a moderate quality of life.

Anahtar Kelimeler

Fear of surgery , patient , spinal surgery , quality of life

Kaynakça

• Abate, S.M., Chekol, Y.A., Basu, B. (2020). Global prevalence and determinants of preoperative anxiety among surgical patients: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Surgery Open, 25, 6-16. https://doi.org/10.1016/j.ijso.2020.05.010
• Akutay, S., Ceyhan, Ö. (2022). The relationship between fear of surgery and affecting factors in surgical patients. Perioperative Medicine, 12(1), 1-8. https://doi.org/10.1186/s13741-023-00316-0
• Altun, Ö.Ş., Özlü, Z.K., Kaya, M., Olçun, Z. (2017). Does the fear of surgery prevent patients from sleeping? Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(4), 260-266.
• Bağdigen, M., Özlü, Z.K. (2018). Validation of the Turkish version of the surgical fear questionnaire. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 33(5), 708-714. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2017.05.007
• Boylu, A.A., Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 137-150. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.266011
• Candan Dönmez, Y., Van Giersbergen, M.Y., Başlı, A.A., Yıldız, M.D., Yıldız, E. (2019). Lomber disk hernisi olan hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının ve öz-bakım gücünün belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 1628-1641. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.545233
• Cohen, J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98-101. https://doi.org/10.1111/1467-8721.ep10768783
• Demir, S., Dülgeroğlu, A., Çakcı, A. (2014). Effects of dynamic lumbar stabilization exercises following lumbar microdiscectomy on pain, mobility and return to work. Randomized controlled trial. European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine, 50, 627-640.
• El-Sead, A.W., AbdAllah, A.K., El-Mahallawy, M.A., El-Hay, A., Seham, A., El-Saay, O.E.A. (2022). Effect of Implementing a Protocol of Nursing Care on Clinical Outcomes for Patients Undergoing Lumbar Spine Disc Prolapse Surgeries. Tanta Scientific Nursing Journal, 26(3), 65-84. https://doi.org/10.21608/TSNJ.2022.255379
• Engel-Yeger, B., Keren, A., Berkovich, Y., Sarfaty, E., Merom, L. (2018). The role of physical status versus mental status in predicting the quality of life of patients with lumbar disk herniation. Disability and Rehabilitation, 40(3), 302-308. https://doi.org/10.1080/09638288.2016.1253114
• Erkılıç, E., Kesimci, E., Soykut, C., Doğer, C., Gümüş, T., Kanbak, O. (2017). Factors associated with preoperative anxiety levels of Turkish surgical patients: from a single center in Ankara. Patient Preference and Adherence, 11, 291–296. https://doi.org/10.2147/PPA.S127342
• Eti Aslan, F., Korkmaz, E. (2010). Cerrahide hızlandırılmış iyileşme protokolleri. İçinde: Karadakovan, A., Eti Aslan, F. (Ed.), Dahili ve Cerrahi Hastalıklarında Bakım (ss. 193-204). 2. Baskı. Adana: Nobel Kitapevi.
• Gürsoy, A., Candaş, B., Güner, G.S., Yılmaz, S. (2019). Preoperative stress: An operating room nurse intervention assessment. Journal of Perianesthesia Nursing, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2015.08.011
• Özer, N. (2015). Cerrahi ve cerrahi hemşireliğinin tarihçesi, cerrahinin sınıflandırılması, cerrahi gerektiren durumlar ve hasta üzerindeki etkileri. İçinde: Eti Aslan, F. (Editör). Cerrahi Bakım - Vaka Analizleri ile Birlikte. 1. Baskı, Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
• Kaya, M., Karaman Özlü, Z. (2019). Elektif cerrahi bekleyen hastalarda cerrahi korkunun sosyal destek algısı ile ilişkisinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(4), 281-290. https://doi.org/10.17049/ataunihem.550029
• Koçyiğit, H., Aydemir, O., Fişek, G. (1999). Kısa Form-36 (SF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç Tedavi Dergisi, 12, 102-106.
• Lee, J.S., Park, Y.M., Ha, K.Y., Cho, S.W., Bak, G.H., Kim, K.W. (2016). Preoperative anxiety about spinal surgery under general anesthesia. European Spine Journal, 25(3), 698-707. https://doi.org/10.1007/s00586-015-3788-2
• Levy, H.I., Hanscom, B., Boden, S.D. (2022). Three-question depression screener used for lumbar disc herniations and spinal stenosis. Spine, 27(11), 1232-1236.
• Mahmoodkhani, M., Moradi, Z., Aminmansour, B., Tehrani, D.S., Teimouri, M. (2022). Quality of life and functional outcome after lumbar disc herniation surgery. Research Square, 1-3. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-1585501/v1
• Mete, Z., Avcı Işık, S. (2020). Total diz protezi ameliyatı planlanan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile ameliyat sonrası ağrı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 12(3), 337-347. https://doi.org/10.5336/nurses.2019-73129
• Mulugeta, H., Ayana, M., Sintayehu, M., Dessie, G., Zewdu, T. (2018). Preoperative anxiety and associated factors among adult surgical patients in Debre Markos and Felege Hiwot referral hospitals, Northwest Ethiopia. BMC Anesthesiology, 18(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/s12871-018-0619-0
• Pınar, R. (1995). Diabetes mellituslu hastaların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Rosińczuk, J., Pytel, A., Miksiewicz, M., Kołtuniuk, A. (2017). The quality of life in patients after surgical treatment of a lumbar disc herniation—a preliminary study. Pielęgniarstwo Neurologiczne i Neurochirurgiczne, 6(1), 4-10. https://doi.org/10.15225/PNN.2017.6.1.1
• Sarı, S., Aydoğan, M. (2015). Bel ağrısının önemli bir sebebi: Lomber disk hernisi. TOTBİD Dergisi, 14, 298–304. https://doi.org/10.14292/totbid.dergisi.2015.47
• Theunissen, M., Peters, M.L., Schouten, E.G.W., Fiddelers, A.A.A., Willemsen, M.G.A., Pinto, P.R., et al. (2014). Validation of the surgical fear questionnaire in adult patients waiting for elective surgery. Plos One, 6(9), e100225. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0162737
• Ware, J.E., Sherbourne, C.D. (1992). The MOS 36 item short form health survey (SF-36). Medical Care, 30(6), 473-483. https://www.jstor.org/stable/3765916
• Taşdemir, N., Yıldırım Tank, D., Çetinkaya, B.E. (2022). Hastaların ameliyat öncesi dönemde korku düzeyleri ile öğrenim gereksinimleri arasındaki ilişki. Sağlık Akademisi Kastamonu, 7(1), 47-58.
• Yılmaz, E., Çeçen, D., Temiz, C., Mutlu, S., Toğaç, H.K., Aslan, A., Kara, H. (2018a). Lomber disk hernisi olan bireylerde fonksiyonel yetersizlik ve fiziksel aktivite düzeylerinin yaşam kalitesi ile ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 38-43.
• Yılmaz, E., Çikrikçioğlu, H.Y., Baydur, H. (2018b). The effect of functional disability and quality of life on decision to have surgery in patients with lumbar disc herniation. Orthopaedic Nursing, 37(4), 246-252. https://doi.org/10.1097/NOR.0000000000000466