Tereyağ / Tereyağı Üzerine

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 213 - 222, 18.12.2017

Arzu Sema Ertane Baydar

Öz

Dilde çok çeşitli nedenlerden dolayı
kelime / kelime grupları değişik şekillerde yazılıp okunabilmektedir. Bu
durumun nedenleri çok farklıdır ve bunun dilin kendi iç mantığı içerisinde
izahı mümkündür. tereyağ / tereyağı da bunlardan biridir. Tamlama kimi sözlüklerde
ve yazım kılavuzunda tereyağı şeklinde bazılarında da nadiren tereyağ olarak
geçmektedir.

                tereyağ
/ tereyağı tamlamasının etimolojisi hakkında bazı araştırmacılar açıklamalar
yapmışlardır ve tamlamanın aslının tereyağı şeklinde olduğunu ifade
etmişlerdir. Tamlamanın tereyağı şeklinde olduğunu söyleyen araştırmacılar
Farsça tereyağı anlamına gelen kere kelimesinin başındaki /k/ sesinin /t/ye
dönüştüğünü ve böylece tereyağı isim tamlamasının oluştuğunu ifade
etmektedirler. Bu izahlarda bize aykırı gelen taraflar vardır ve bütün bunlar
bu çalışmada tartışılacaktır.

Eldeki yazıda öncelikle Farsça bir bitki
ismi olan tere ile tereyağ tamlamasındaki tere arasında ses benzerliği dışında
bir ilginin olmadığı belirtilecek ve tereyağ / tereyağı tamlamasının tamlayan /
belirten unsurunun ne anlama geldiğinden bahsedilecektir. Bize göre tamlamanın
tereyağı değil de tereyağ şeklinde olması gerektiği üzerinde, karşılaştırmalı
örnekler de verilerek durulacak ve varılan sonuçlar dikkatlere sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

tamlama, sıfat tamlaması, tere, tereyağı

Kaynakça

• AKAR Ali (2013). Muğla ve Yöresi Ağızları, Ankara: TDK Yay., s.263 AKSAN Doğan (2003). Dil, Şu Büyülü Düzen…, Ankara: Bilgi Yay., s.161