Öz
Dilimizde önemli bir yer tutan isim tamlamaları gerek biçimsel gerekse anlamsal yönüyle çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Bugün de bazı dil bilgisi kitaplarında bu kelime gruplarının anlamsal boyutu ihmal edilip “iki isim unsurunun oluşturduğu kelime grubu” veya “iki adın birbirini tamladığı sözcük öbeği” biçiminde tanımlanmaktadır. Bu yaklaşım, hem yapısal hem de anlamsal açıdan büyük farklılıklar gösteren isim tamlamalarının aralarındaki farkları görmemize engel olmaktadır. Çağdaş dilbilim, kelimelerin ve kelime gruplarının sadece biçimsel boyutu ile değil, daha çok bunların bağlam içinde ürettiği anlam ile ilgilenmektedir. Sorun bu bağlamda ele alındığında isim tamlamasını “iki isim unsurunun aitlik ilgisi ile birbirine bağlanması” biçiminde tarif etmenin yüzeysel bir yaklaşım olduğu görülmektedir. Çünkü bu açıklama, isim tamlamasının sadece görünen (gösteren) boyutunu ön plana çıkarmakta, anlam yönünü ihmal etmektedir. “İsim tamlaması” başlığı altında incelediğimiz kelime grupları içerisinde anlam bakımından sıfat tamlamasına daha yakın kelime grupları bulunduğu gibi, bir tarafı (tamlayanı veya tamlananı) cümle değerinde olan yapılar da vardır. Bu nedenle, isim tamlamasını, sadece iki ismin birbirine bağlanması olarak değil, ögelerin temsil ettiği iki varlığın veya kavramın hem geçici hem de daimî birlikteliğini dikkate alarak değerlendirmek gerekir. Türkiye Türkçesindeki isim tamlamaları, bu yaklaşımla yapısal ve anlamsal yönleriyle yeniden incelenip tasnif edildiğinde yeni kategorilerin ortaya çıktığı görülmüştür. Bildirinin amacı bu yaklaşıma göre yapılan yeni tarif ve tasnif denemesini tartışmaya açmaktır
Anahtar Kelimeler
Öz
One of the disputed and important subject of our language is adjective pnrases wint itsmeaning and structure. The meaning side of this group of words has been omitted and defined in today’s linguistics boks as “the group of words consist of two noun components” and “two nouns fallowed each other”. This kind of approach prevents to understand the adjective phrases which has different meanings and structure. Contemporary linguistics is not only interested in the structural side of words and group of words but also interested in the meaning that occurs in the context. If the problem taken into consideration form this point of view, it can be superficial to define adjective phrase as “connecting two nouns with belonging relationship with each oter”. Because this kind of explanationonly highligths the apperent dimension of the adjective phrases. Conseguently, adjective phrases should be evaluated not only as two nouns connecting each other but also as the perpetual and temporary relationship of the components that represents two entities and concepts
Anahtar Kelimeler
Key Words: Noun Phrase Possessive Group Determining Determined
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA67MG93KR |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Cilt: 7 Sayı: 1 |
Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.