BALKANLARDA TEMETTUAT TAHRİRİ (TIRHALA-ÜSKÜP-DRAMA SANCAKLARI ÖRNEKLERİNDE)

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 2, 389 - 407, 01.10.2012

Zafer Atar

Öz

XIX. yüzyılın ilk yarısında vergi kaynaklarını yeniden tespit ederek halkın üzerindeki vergi yükünü hafifletmek ve vergi adaletsizliğini önlemek amacıyla yapılan temettuat yazımları pek çok şehrin ve kazanın sosyo-ekonomik ve demografik yapısını ortaya koymamızı sağlayacak önemli bilgiler içermektedir. Tırhala, Üsküp ve Drama Sancaklarında belirtilen amaçlar için Şubat 1845’te başlayıp Ocak 1847 yılında biten yazımlar yapılmıştır. Temettuat yazımları için pek çok kâtip istihdam edilmiştir. Yazımlar sırasında, kâtiplere ödenen maaşlar yanında, yazım malzemeleri ve kâtip yollukları için bazı harcamalar yapılmıştır. Bu çalışmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki 7181, 6953 ve 10578 numaralı Tırhala, Üsküp ve Drama Sancaklarına ait Maliye Masârifât defterlerindeki bilgilere göre, yazımlarda yapılan masrafların kazalara göre dağılımı, yazımlarda görev alan kâtiplerin sayısı ve temettuat yazımlarının ne zaman bitirildiğine ilişkin bilgiler verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Balkanlar, Temettuat, Tırhala, Üsküp, Drama

Temettuat Registers in the Balkans (The Tırhala, Skopje and Drama Sandjaks)

Öz

The “temettuat” (dividend) registers were kept throughout the first half of the 19th century in order to re-identify sources of tax revenue to prevent injustice in tax payment and to decrease the amount of tax citizens were expected to pay. These registers contain a lot of valuable information to help us determine the social, economic and demographic structure of many cities and towns. Such registers were also kept in Tırhala, Uskup and Drama and their surrounding towns for the defined purposes above from February 1845 to January 1847. Many clerks were employed for keeping these registers, and the expenditures made during this time included not only clerks’ salaries but also travel allowances and writing material costs. This study makes use of the “Maliye Masafirat” records which are numbered as 7181, 6953 and 10578 belonged to Tırhala, Skopje and Drama Sandjacks in the Prime Ministry archive in order to provide information on the expenditures made by each surrounding town, the number of clerks employed for keeping the registers and the amount of time it took to complete registration

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Balkans, Temettuat, Tırhala, Skopje, Drama