Hıdırellez from Central Asia to Bilecik

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 1, 13 - 28, 01.05.2015

Doç. Dr. Nurfeddin Kahraman Yrd. Doç. Dr. Refik Arıkan

Öz

It is their own common values that keep peoples together. Individuals of a nation acts in a common sense in some cases such as joy, sorrow and sadness or grief. This fellowship sense has always been main element for a nation’s ideals. Hıdırellez festivity is one of the ancient traditions in which Turkish people celebrate its joy by coming together. Recent studies shows that Hıdrellez festivity has, for ancient Turks, been celebrated in a cult of earth–water (yer-su kültü or Yersub are a category of nature spirits in the Turkic-Mongolian belief of Tengriism). In agricultural societies, both in our culture and other cultures beyond us, the coming of springtime always is celebrated joyfully. From Mid-Asia to Anatolia in Hıdrellez celebrities there are some differences of celebrating these festivities. It is because certain circumstances such as geographical, cultural ones, etc. have played important role. It is seen that in Bilecik Hıdrellez festivities are celebrated animatedly and with some activities. This study aims to point the place of Hıdrellez in Bilecik and its villages and how this festivity is celebrated compared to others places in Anatolia

Anahtar Kelimeler

Hızır, Kıdır, Bilecik, Hıdırellez, Charity meal, Bilecik

Orta Asya’dan Bilecik’e Hıdırellez

Öz

Milleti oluşturan fertleri bir arada tutan, onların ortak değerleridir. Millet olarak tanımlanan topluluğu oluşturan bireyler, sevinçte, tasa ve kıvançta daima bir paydaşlık duygusu içinde hareket ederler. Paydaşlık duygusu, milletler için ideallerin beslendiği ana kaynaktır. Hıdırellez tören ve şenlikleri, Türk Milletinin sevinçte ve idealde bir olduğu kadim geleneklerindendir. Yapılan araştırmalar, Eski Türklerde Hıdırellez geleneğinin “yer-su kültü” etrafında toplandığını göstermektedir. Gelir ve geçim kaynaklarının başta hayvancılık olmak üzere tarıma dayalı olduğu topluluklarda, baharın gelişi her zaman sevinçle karşılanmıştır. Bizim dışımızda dünyanın farklı topluluklarında da kış aylarının bitişi ile düzenlenen törenler, hıdırellez geleneğinin adeta evrensel bir boyut ortaya koyduğunu göstermektedir. Orta Asya’dan Anadolu’ya Hıdırellez kutlamalarında bölgeden bölgeye, türlü derecelerden farklar olduğu görülmektedir. Farklılaşmada, yaşanılan coğrafyanın doğal şartları, başka kültürlerden etkilenme, nesilden nesile oluşan anlayış değişmeleri rol oynamıştır. Anadolu’nun değişik yörelerine göre, Bilecik’te Hıdırellez tören ve şenliklerinin daha canlı ve birtakım farklarla icra edildiği görülmektedir. Bu çalışmada, Bilecik halk kültüründe Hıdırellez’in yeri ve gerek Türk Dünyası’nda gerek Anadolu’nun diğer yörelerine göre kutlamalarda ortaya çıkan farkları ve bunun sebeplerini değerlendirilmiştir. Makalenin hazırlanmasında alan araştırması kullanılmış, Bilecik’in köyleri incelendiği gibi Hıdrellez sabahı halkın davranışları gözlemlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Hızır, Kıdır, Hıdırellez, Hayır Pilavı, Bilecik