Function of the Testing Motif During the Process of Maturing and Individualization in the Book of Dede Korkut

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 2, 29 - 42, 01.10.2015

Rabia Uçkun

Öz

Philip K. Bock, states that human behavior relies on cultural basis, starts his bookPhilip K. Bock, states that human behavior relies on cultural basis, starts his bookPhilip K. Bock, states that human behavior relies on cultural basis, starts his booknamed “Cultural Basis of Human Behavior” by saying “all about anthropology isnamed “Cultural Basis of Human Behavior” by saying “all about anthropology isnamed “Cultural Basis of Human Behavior” by saying “all about anthropology ispsychological” and finishes by saying “all about psychology is cultural”. It is pospsychological” and finishes by saying “all about psychology is cultural”. It is pospsychological” and finishes by saying “all about psychology is cultural”. It is possible to say that the Book of Dede Korkut, considering as one of the most imsible to say that the Book of Dede Korkut, considering as one of the most imsible to say that the Book of Dede Korkut, considering as one of the most important heritages of Turkish culture, is almost a book of testing. Moving from theportant heritages of Turkish culture, is almost a book of testing. Moving from theportant heritages of Turkish culture, is almost a book of testing. Moving from thethesis of Philip K. Bock, the testing motif and its functions is discussed within thethesis of Philip K. Bock, the testing motif and its functions is discussed within thethesis of Philip K. Bock, the testing motif and its functions is discussed within thetwelve narratives in this paper. It is stressed that testings in the Book of Dedetwelve narratives in this paper. It is stressed that testings in the Book of Dedetwelve narratives in this paper. It is stressed that testings in the Book of DedeKorkut looks like a part of cultural training process and could be imagined as aKorkut looks like a part of cultural training process and could be imagined as aKorkut looks like a part of cultural training process and could be imagined as agame with its own specific timeline, place, rules, gift and incentives and sanctionsand punishment. The testing motive is classified according to its usage in narratives and its functions are analyzed. It is stated that testing and to be testedhave a lot of direct and indirect functions such as warning function while it helpsto prepare person to life physically and spiritually as an active education model,to form a personal and social identity, to use cultural and social memory, to saveand to transform, to maintain the social order, to give lesson, to attract attentionto the change in social structure and standards of judgment by symbol behavior.Besides the heroes, person or people to be tested, varieties of testing, places oftesting, symbolic meaning of testing and results of testing (gift- punishment, incentives- sanctions) are analyzed in detail in this paper

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, testing, motif, culture, function, epic

Dede Korkut Kitabında Erginlenme ve Bireyleşme Sürecinde Sınama Motifinin İşlevi

Öz

İnsan davranışlarının kültürel temellere dayandığını ifade eden Philip K. Bock, “tüm
antropoloji psikolojiktir” diye başladığı “İnsan Davranışının Kültürel Temelleri” adlı
kitabını, “tüm psikoloji kültüreldir” diye bitirir. Türk kültürünün en önemli
miraslarından biri olarak kabul edilen Dede Korkut Kitabı’nın âdeta bir sınamalar
kitabı olduğunu söylemek mümkündür. Philip K. Bock’un tezinden hareketle; Dede
Korkut Kitabı’nda yer alan on iki anlatma çerçevesinde, sınama motifi ve işlevleri
tartışılmıştır. Dede Korkut Kitabı’ndaki sınamaların, kültürel bir eğitim süreci
olduğuna dikkat çekilerek; bu sınamaların kendine özgü zamanı, mekânı, kuralı,
ödül ve kazanımı, yaptırım ve cezası bulunan bir oyun gibi düşünülebileceği
vurgulanmıştır. Sınama motifinin anlatmalardaki kullanımı dikkate alınarak
sınıflandırılmış ve işlevleri incelenmeye çalışılmıştır. Sınama ve sınanmanın; aktif
katılımlı bir öğrenme ve öğretim modeli olarak kişiyi bedenen ve ruhen hayata
hazırlama, bireysel ve toplumsal bir kimlik oluşturma, kültürel ve toplumsal belleği
kullanma, koruma ve aktarma, sosyal düzeni koruma ve sürdürme, ders verme,
sembol davranışlarla toplum yapısındaki bozulmaya ve değer yargılarındaki
değişime dikkati çekerek uyarma işlevi başta olmak üzere açık ve kapalı pek çok
işleve sahip olduğu belirtilmiştir. Kahramanların yanı sıra, geçmiş ve şimdinin; eski
ve yeninin de simgesel olarak sınandığı Dede Korkut Kitabı’nda; sınanan kişi ve
kişiler, sınama çeşitleri, sınamanın yapıldığı ortamlar, sınamanın sembolik anlamı,
sınamanın sonucu (ödül- ceza, kazanım- kayıp) ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, sınama, motif, kültür, işlev, destan