Öz
Bireysel, yerel ve evrensel göndergelere sahip yüksek değerler manzumesi olan
Dede Korkut Kitabı, insana ve insan gerçeğine ayna tutan kavrayışın
sistemleşmesidir. Kimliksiz toplumu millet yapmaya yetecek etki ve güce sahip
olan eser, yüksek seviyeli bir edebî metindir. Dile öznel değerler ve evrensel
mesajlar yüklenerek düzenlenmiş olan Dede Korkut Hikâyeleri, Türk töresinin, Türk
yaratıcılığının, Türk değerbilirliğinin, Türk insan severliğinin, Türk anlayışının ve
Türk duyuşunun döngüsel nitelik kazanarak evrensel bir simge değer hâline
dönüşmesidir. Türk toplumunun zihin haritalarından olan hikâyelerde insan ile
evren arasındaki çok yönlü ilişki çözümlenir. Tarihî ve mitolojik kültür kodları, Türk
ruhunun haykırışları ile bütünleşir. Eser, ebedi varlığın ve buyruk yaşamanın
ülküsel sembolüdür. Türklük ağacının köklerini oluşturan Oğuzların var olma
mücadelesinin ve Türk İslam ruhunun oluşum öyküsüdür. Ferdî kaygılardan uzak,
ruhsal gücün maddi güçle bütünleşmesinden doğmuş kahramanca yaşayışın
toplum yaşamı üzerinde şekillenmesidir. Bu bildiride imge ve gösterge uzamı
niteliğindeki hikâyelerin eksenini oluşturan insani öz ve her kahramanın insani
tükenişlerin ebedi bekleyişlere dönüşmesini sağlayan tipe dönüşüm süreci tahlil
edilecektir. A. J. Greimas’ın göstergebilim anlayışının kuramsal düzlem olarak
seçildiği çalışmada, kendini ararken insana ait değerler dizgesine doğru yolculuk
yapan Dede Korkut kişilerinin, öznel ve nesnel anlamda kendilik prototipi
olduğuna dikkat çekilecektir
Öz
Dede Korkut Kitabı which has individual, domestic and universal reference and
which is paradigm of moral, reflects to human and human’s reality. Then arrative
that has power to make society that has no identity do nation, is a quality literary
text. Dede Korkut Stories which by organized with subjective values and universal
messages, is form of Turkish morals, cretaivity, grateful, philanthrophy, understanding
and perception. Versatile relation between human and universe is
analysised in the stories one of Turkish consciousness map. There are historical
and mythological culturel codesrelated to Turkish spirit. Then arrative is an idealistic
symbol of literaryand life. Remote from in dividual worry, there is spiritual
power and material power of a life of heroic. In this work humanistic essence
which contains stories’ linet hat image and indicator place, and process of trans form to type which all heroes comes from humanistic death to eternal waiting will
be analysised. The work which A. J. Greimas’s semiotic persuade has chosen of
theoritic platform, it will be remarked that Dede Korkut people whose archonesel
fand travel to values paradigmare self of prototype subjective and objective
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA85FV76TA |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 15 Sayı: 2 |
Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi
Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı
ile lisanslanmıştır.