Ahıska Türkleri: Bitmeyen Bir Göç Hikâyesi

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 20, 01.05.2016

İbrahim Hasanoğlu

Öz

Yüzyıllar boyu yaşadıkları anavatanlarından 1944 yılında sürgün edilen Ahıska Türkleri, hâlihazırda dünyanın farklı coğrafyalarına dağılmakla birlikte anavatanları hariç ağırlıklı olarak sekiz farklı ülkede yaşamaktadırlar. Ahıska Türklerinin anavatanlarına dönüş konusu, Sovyet döneminde başlayıp günümüze kadar devam eden Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından uluslararası boyut kazanan fakat hâlâ çözülmemiş somut bir sorun olarak kalmakta, buysa onları dünyanın farklı coğrafyalarına göç etmeye zorlamaktadır. Sürgün edildikleri topraklarda huzur bulamayan Ahıska Türkleri, kimi zaman toplumsal baskılara, kimi zaman da yerel yöneticilerin baskılarına maruz kalmaktadırlar. Defalarca muhacerete düşmüş, Sovyet coğrafyasının ücra köşelerine savrulmuş, bazıları Türkiye'ye, bazılarıysa ABD'ye göç etmek zorunda kalmıştır. Bu bağlamda çalışmada XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu'ya göçle başlayan süreçle göç olgusunun her türlü biçimini yaşayan Ahıska Türklerinin Orta Asya'ya sürgün edilmesi, 1950'li yılların sonlarından itibaren Orta Asya'dan Azerbaycan ve Gürcistan'a, 1989 Fergana Olaylarını takip eden süreçte Özbekistan'dan Kazakistan, Rusya ve Azerbaycan'a göç nedenleri ve süreçleri incelenmektedir. Bununla birlikte 1990'lı yılların ilk yarısından itibaren başlayıp günümüze kadar devam eden post Sovyet coğrafyadan Türkiye'ye doğru gerçekleşen göçlerin nedenleri araştırılmaktadır. Son olarak ise 2004-2007 yıllarında Rusya'dan ABD'ye yapılan göçe sebep olan insan hakları ihlalleri üzerinde durulmakta, Ahıskalıları göç etmeye zorlayan nedenler tespit edilmektedir

Anahtar Kelimeler

Ahıska Türkleri, sürgün, göç, insan hakları, entegrasyon

The Ahiska Turks: An Unending Migration Story

Öz

The Ahiskan Turks, who were expelled from their homelands in 1944 where they had been live in throughout the centuries, live mainly in 8 several countries excluding their homelands in spite of being dispersed to different regions of the world. The return of the Ahiskan Turks’ to their homeland has gained an international aspect after the collapse of the USSR but has remained as an concrete open question yet and this has compelled them to migrate to the World’s several countries. Ahiskan Turks, who have not felt at peace in the countries where they were deported to, have been exposed sometimes to the social pressures and sometimes to the oppressions of the local governments. They have got into the migrations heaps of times and been dispersed around at the backs of the beyond of the Soviet zone, some of them were obliged to migrate to Turkey and some to the USA. In this context, the study deal with the deportation of the Ahiskan Turks, who have lived through all the kinds of the migration phenomenon with the migration process to the Anatolia since the second half of the 19th century, to the Central Asia, the causes and processes of migrations from the Central Asia to Azerbaijan and Georgia since the end of 1950 and from

Anahtar Kelimeler

the Ahiskan Turks, exile, migration, human right, integration