Sosgertli Âşık Mehmet Hicrani'ye Ait Derlenmemiş Bir Defter: Vatanım İçin

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 129 - 155, 01.05.2016

Dr. Yaşar Kop

Öz

Somut kültürel miras ve korunması kadar, somut olmayan kültürel miras ve korunması da kültür birliğinin muhafazası için gerekli ve bir o kadar önemlidir. Bilindiği üzere UNESCO 17 Ekim 2003’te Paris’te gerçekleştirdiği 32. Genel Konferansında; somut olmayan kültürel mirasın önemi ve korunması konusunda, özellikle yeni kuşakların daha fazla bilinçlendirilmesi gerektiğini göz önünde bulundurarak, insanları birbirlerine yakınlaştırıcı ve onlar arasında değiş tokuş ile anlayışı sağlayıcı, paha biçilmez rolü münasebetiyle “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi”ni kabul etmiştir. Somut olmayan kültürel miraslardan birisi de hiç şüphesiz âşıklık geleneğidir. Kuşaktan kuşağa aktarılan dolayısıyla geçmişin günümüze yansıması sayılan bu gelenek, Aras Havzası ve yakın çevresi içinde kendine çok önemli bir yer edinmiştir. Havzada yer alan yerleşim merkezlerinden biri de “Gazi/Serhat Kars”tır. Hatta Kars, Türkiye ortalamasının çok üstünde bir kültür zenginliğine sahiptir. Şehir bahsi geçen zenginliğini, yüz yıllar boyunca değişik kültür birikimi olan insanlara ev sahipliği yapmasına borçludur diye yorumlamak mümkündür. Dahası özellikle somut olamayan kültürel miras üzerine araştırma yapılan derlemeleri hâlâ bitiril(e)mediği hâlde kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik sahalardan birisi olmayı başarmıştır. Bu çalışmanın amacı, hızla gelişen teknolojiye yenik düşmek üzere olan âşıklık geleneğinin önemli mihenk taşlarından birisi olan Sosgertli/Taşdereli Âşık Mehmet Hicrani/Ozani (Ülker)’ye ait olan “Vatanım İçin” isimli 1972 yılına ait defteri literatüre kazandırmaktır. Şimdiye kadar Hicrani’ye ait farklı zamanda, çeşitli araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar neticesinde çok sayıda hikâye ve şiirler derlenmiş, gün ışığına çıkartılmıştır. Lakin okuyucuların önüne serilen Hicrani’ye ait eserlerin yanı sıra sadece isminin verilmesiyle yetinilen daha fazla miktarda eser bulunmaktadır. “Vatanım İçin” de bunlardan birisidir. 73 sayfadan oluşan bu defterde 267 haneden/kıtadan oluşan toplamda 1068 satırlık şiir bulunmaktadır. Azerbaycan Türkçesinin yoğun bir şekilde hissedildiği defterde bugünlerde de çokça dile getirilen ve ihtiyaç duyulan birlik ruhu üzerinde durulması Aras Havzası kültürünün de devamlılığı açısından manidar bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Sosgertli Hicrani/Ozani, âşıklık geleneği, somut olmayan kültürel miras

An Unstudied Notebook of Ashik Mehmet Hicrani from Sosgert: For My Country

Öz

As preserving of concrete cultural heritage preserving of unconcrete culture is important for us. Thanks to the training as the fuel of civilization as total, it should be focused on intangible cultural heritage and dynamic work should be provided. As it is known, in the 32nd general conference which UNESCO held in Paris in October 17, in 2003, as the significance and conservation of the intangible cultural heritage, particularly the new generations of more awareness should be taken into consideration, it adopted on the occasion of the invaluable role of “Intangible Cultural Heritage Protection Agreement” with the provider of closing people together and providing the understanding of Exchange. One of the intangible cultural heritage is undoubtedly the minstrelsy tradition. Transmitted from generation to generation, thus reflecting the number of the past, this tradition today, in Aras River Basin and its vicinity has a very important place. One of the basins in residential areas is “Gazi/Serhat Kars”. Even Kars, Turkey’s average wealth has a lot on culture. Mentioned the wealth of the city, experiencing different cultures over the centuries, it is possible to interpret that the city owes to being host to the people. Furthermore, the compilation of research on cultural heritage, especially in the concrete are still unable to end however, it succeed to become the world’s most remarkable event in terms of coverage in one of the field of folkloric areas. The aim of this study is, the rapidly developing technology succumbed to the minstrelsy tradition, important milestones have been one of the Sosgertli/Taşdereli Mehmet Hicrani/Ozani belongs to “For My Country” named 1972 the year the book literature to gain. Hicrani different time ever in the various studies conducted by researchers as a result of numerous stories and poems compiled, were unearthed. But readers of the series in front of Hicrani Works well only when given the name of the greater amount of work has to be satisfied. One of them is form country. The 267 households consisting of 73 pages of this book/continents in a total of 1068 lines of poetry are. Azerbaijani Turkish is the feeling the books today are intensively raised the lot and needed to focus on the spirit of the symposium, which gave its name to the continuity of the culture in terms of Aras River Basin were found significant

Anahtar Kelimeler

Sosgertli Hicrani/Ozani, the minstrelsy tradition, the intangible cultural heritage