1963 yılının
son aylarında yaşanan gelişmelerin ardından 1960’ta ilan edilen Kıbrıs
Cumhuriyeti dağılmış ve adada iki toplum arasında çatışmalar yeniden
başlamıştır. Türkiye adadaki Türklerin durumunu yakından izlemiştir. Kıbrıslı
Türkleri korumak için adaya askeri müdahale seçeneğine başvurmaktan geri
durmayacağını açıkça belli etmiştir. 1964 yılında Türk hükümeti adaya yönelik
bir askeri müdahale planlamış, ancak ABD tarafından durdurulmuştur. 1967
yılının Kasım ayında Rumların adadaki iki Türk köyüne saldırısından sonra adada
yeni bir kriz ortaya çıkmış ve Türkiye yeniden adaya yönelik askeri bir
operasyon hazırlıklarına başlamıştır. Bu çalışma 1967 krizinin öncesi ve
sonrasında yaşanan gelişmelerin analizini yapmaktadır. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin
kuruluşunda garantör devletlerden olan Türkiye ve İngiltere’nin krize
yaklaşımları arşiv belgeleri çerçevesinde incelenmiştir. Yapılan çalışma göstermiştir
ki Türkiye gerektiğinde adaya askeri müdahale gerçekleştirmeye hazırken,
İngiliz yönetimi buna karşı çıkmış ve Türkiye’nin askeri müdahale yapmasını
engellemeye çalışmıştır. 1964 krizinden itibaren Kıbrıs sorununda artan
Amerikan etkisi İngilizlerin bu politikasına yardımcı olmuştur. 1967 krizinin
Türkiye’nin adaya müdahale etmeden sona ermesi İngilizleri memnun etmiş diğer
taraftan Türk kamuoyu Türk hükümetinin kriz esnasında izlediği politikadan
rahatsız olmuştur. Adaya askeri bir
operasyona izin vermediği için Demirel hükümeti eleştirilmiştir. Bu çalışma
İngiltere ve Türkiye’nin politikaları üzerinden 1967 Kıbrıs Krizinin bir
incelemesini yapmaktadır.
Kıbrıs Sorunu 1967 Kıbrıs Krizi Kıbrıslı Türkler Türk Dış Politikası Türk-İngiliz İlişkileri
Following the developments in the last months
of 1963, the Republic of Cyprus, declared in 1960, was ended and the conflicts
between the two communities on the island started again. Turkey followed
closely the situation of Turks on the island. Turkey made it clear that it
would not hesitate to conduct a military intervention on the island in order to
protect the Turkish Cypriots. In 1964, the Turkish government planned a
military intervention in the island, but it was stopped by the U.S. In November
1967, a new crisis emerged on the island after the Greeks attacked two Turkish
villages on the island. Turkey began
preparations for a military operation in the island. This study analyzes the
developments before and after the 1967 crisis. Turkey and Britain
were one of the guarantor powers of the Republic of Cyprus. Their approach to
the crisis was examined in the light of archival documents. This study showed
that while Turkey was ready to perform military intervention on the island, the
British government was opposed to it. Britain tried to prevent a possible
Turkish military intervention. Starting from the crisis of 1964, the increasing
American influence on the Cyprus problem helped this policy of the British. The
British were happy that the 1967 crisis was ended without Turkish intervention
on the island. On the other hand, Turkish public opinion was disturbed by the
Turkish government’s policy during the crisis. The Demirel government was
criticized for not allowing a military operation. This study made an
examination of the 1967 Cyprus crisis in the framework of British and Turkish
policies.
The Cyprus Problem The Cyprus Crisis of 1967 Turkish Cypriots Turkish Foreign Policy Anglo-Turkish Relations
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Diğer |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 18 Sayı: 2 |
Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.