Kaşağı Hikâyesinin Psikanalitik Edebiyat Kuramına Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 189 - 206, 22.06.2020

Murat Turna

Öz

Ömer Seyfettin’in kaleme aldığı “Kaşağı”, Türk
edebiyatının en çok bilinen hikâyelerindendir. İlk yayımlanma tarihi 1919 olan
hikâye, hemen her nesil tarafından okunmuş, ders kitaplarına girmiş ve beğeni
kazanarak defalarca basılmıştır. Kaşağı’da hikâye edilen trajik vaka mazi, suç,
pişmanlık ögeleri etrafında yoğunlaşır. Hikâye insanın içinde hüzün ve burukluk uyandırır. Bu
hikâyenin kolayca unutulmamasının nedeni, okuyucunun ruhunda bıraktığı
tesirdir. Yazarın belli hikâyelerinde bariz biçimde boy gösteren
otobiyografik unsurlar, onun eserlerine ayrı bir samimiyet ve canlılık katar.
Bu değerlendirmeyi Kaşağı için de yapmak mümkündür. Kaşağı, psikanalitik
edebiyat kuramına göre ele alındığında nevroz, iç çatışma, bilinçdışı, baba
figürü (otorite), savunma mekanizmaları, katarsis kavramları bakımından
incelemeye değer malzemeler sunan bir eserdir. Bu yönüyle henüz incelenmemiş
olan hikâyenin ne gibi yorumlara olanak tanıdığını, trajik vurgu yüzünden daima
maskelenerek gölgede kalan “alter ego”nun deşifresini ve eserden yazara uzanan
çizgide ne gibi saptamalar yapılabileceğini keşfetmek, yeni ve faydalı bir
tecrübe olacaktır.  

Anahtar Kelimeler

Kaşağı, Hikâye, Psikanalitik Edebiyat Kuramı, Ömer Seyfettin

Kaynakça

• Alangu, Tahir. Ömer Seyfettin – Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul:Yapı Kredi, 2010.
• Andı, M. Fatih. Ömer Seyfettin. İstanbul: Şûle, 1999.
• Cebeci, Oğuz. Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki, 2004.
• Dilidüzgün, Selahattin. “Eğitsel Bir Bakış Açısıyla Ömer Seyfettin ve Kaşağı”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. C. II-1, (2005): 11 – 24.
• Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1992.
• Enginün, İnci. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergâh, 2004.
• Freud, Sigmund. Psikanaliz Üzerine. İstanbul: Cem, 1996.
• Freud, Sigmund. Psikanaliz Üzerine. İstanbul: Say, 2004.
• Freud, Sigmund. Sanat ve Sanatçılar Üzerine. İstanbul: Yapı Kredi, 1995.
• Geçtan, Engin. Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis, 2002.
• Horney, Karen. İçsel Çatışmalarımız. İstanbul: Sel 2014.
• Jung, Carl Gustave. Ruh – İnsan, Sanat, Edebiyat. İstanbul: Pinhan, 2017.
• Mert, Necati. Ömer Seyfettin – İslamcı, Milliyetçi ve Modernist Bir Yazar. İstanbul: Kaknüs, 2004.
• Seyfettin, Ömer. Bütün Hikâyeleri, İstanbul: Yapı Kredi, 2015.