Cemil Kavukçu’nun Öykülerinde Anlatıcının Sesi ve Konumu Üzerine

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 1, 249 - 267, 18.06.2021

Recai Özcan

Öz

Cemil Kavukçu, öykülerinin birçoğunda, modernleşen bireyin günlük hayatta karşılaştığı problemleri tema olarak işler. Yalnızlık, yabancılaşma, geleneksel değerlerden kopuş, geçmişe duyulan özlem bu temalardan bazılarıdır. Kavukçu’nun ilk öykü kitaplarından biri olan Yalnız Uyuyanlar İçin, Türk edebiyatının yüz yılı aşkın bir zamandır gündemde tuttuğu birçok meseleyi, 1990’lı yılların siyasi ve sosyal yapısına uygun olarak yansıtır. Yazar öykülerinde, içinde yaşadığı toplumun kültürel, ahlaki, dini değerlerine yabancılaşmakla birlikte onları anlamak isteyen; kültürel hafıza kaybını yaşarken farklı uyarıcılarla geçmişle bağını kurmaya başlayan bireyler kurgular. Öykülerinde ele aldığı meseleleri tarafsız bir bakışla anlatmaya çalışır. Bu sebeple öykü anlatıcılarını genellikle kahramanları arasından seçer. İlk olarak 2017’de yayınlanan Yüzünüz Kuşlar Yüzünüz başlıklı uzun öyküsü, yazarın, anlatım tekniğine özel önem verdiğini gösterir. Yazar, Örümcek Kapanı başlıklı, öykü türü üzerine kuramsal düşüncelerini kaleme aldığı çalışmasında gerçek hayatla edebiyat arasındaki sınırları belirlemeye çalışır. Gerçek hayatta insanların başından geçen her hadisenin öyküleştirilmeye uygun olmadığını tecrübeleri üzerinden örneklendirir. Bu yazıda Cemil Kavukçu’nun Yalnız Uyuyanlar İçin ve Yüzünüz Kuşlar Yüzünüz başlıklı öykü kitaplarında, öykü kurgusunu oluşturan, bir bakıma yazarın kelimelerle kurduğu dünyada sözcüsü konumunda olan anlatıcının özellikleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Cemil Kavukçu, Anlatıcı, Öykü, Yalnız Uyuyanlar İçin, Yüzünüz Kuşlar Yüzünüz

Kaynakça

• Benjamin, W. (1993). Son Bakışta Aşk. Nurdan Gürbilek (Çev.) İstanbul: Metis.
• Booth, Wayne C. (2012). Kurmacanın Retoriği. Bülent O.Doğan (Çev.) İstanbul: Metis.
• Çetişli, İ. (2014). Metin Tahlillerine Giriş/2. 4. Baskı, Ankara: Akçağ.
• Çıraklı, Mustafa Zeki. (2015). Anlatıbilim: Kuramsal Okumalar. Ankara:Hece.
• Erhat, A. (1997). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul:Remzi.
• Eco, Umberto. (2012). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. Kemal Atakay (Çev.) İstanbul: Can.
• Forster, E.M. (1984). Roman Sanatı. Ünal Aytür (Çev.) İstanbul:Adam.
• Genette, Gerard. (2020). Anlatının Söylemi. Ferit Burak Aydar (Çev.) İstanbul:Ayrıntı.
• Jahn, Manfred. (2012). Anlatıbilim: Anlatı Teorisi El Kitabı. Bahar Dervişcemaloğlu (Çev.) İstanbul: Dergâh.
• Kaplan, M. (1999). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh.
• Kavukçu, C. (2013). Örümcek Kapanı. İstanbul:Can.
• Kavukçu, C. (2016). Yalnız Uyuyanlar İçin. İstanbul:Can.
• Kavukçu, C. (2017). Yüzünüz Kuşlar Yüzünüz. İstanbul:Can.
• Kavukçu, C.(2003). Başkasının Rüyaları. İstanbul:Can.
• Kavukçu, C.(2011). Düşkaçıran. İstanbul:Can.
• Lodge, David. (2013). Kurgu Sanatı. Aytaç Ören (Çev.) Ankara:Hece.
• McKay, Marina. (2018). Roman Nedir? Fazilet Akdoğan Özdemir (Çev.) İstanbul:Boğaziçi Üniversitesi.
• Miller, Joseph Hillis. (2021). Edebiyatın Otoritesi. Orhan Tuncay (Çev.) İstanbul:Ketebe.
• Tauraine, A., (2004) Modernliğin Eleştirisi. Hülya Tufan (Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
• Wood, J. (2013). Kurmaca Nasıl İşler? Ekin Bodur (Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Sert, S. (2020) Taslak Yapmadan Yola Çıkıyorum. Cemil Kavukçu İle Röportaj. Duvar Gazetesi, 20 Eylül 2017. Erişim Tarihi: 21 Temmuz 2020) https://www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2019/09/20/cemil-kavukcu-bir-taslak-yapmadan-yola- cikiyorum/