An Economic Overview of Ottoman State Record of Taxes: Temettuat (Profit Tax) Registers of Niğde Sanjak (1844-1845)

Yıl 2019, , 567 - 594, 30.12.2019

Ali Gökhan Gölçek , Altuğ Murat Köktaş

https://doi.org/10.18513/egetid.661608

Öz

In 1839, the Imperial Edict of Gülhane was declared to erase the impacts of the administrative and financial crises following the Ottoman Regression period. In this sense, the taxation system of the state was changed and it was aimed to overcome the financial crisis. Temettüat (profits tax) registers started to be kept after the Imperial Edict of Gülhane are the records that keep the taxes on micro-scale of the socioeconomic status of the households in the region provides detailed information; real estate, land, zoological and profit in a single book record. The subject of the study consists of the income distribution and relative poverty in the light of the information in the dividend books of Kalkanlı District, Bâzirgân Karyesi and Ortaköy Karyesi of Anduğ District that were connected to Niğde Sanjak, Karaman Province. As a result of the calculations, Gini Coefficient was 0.3477 and relative poverty rate was 24% in these districts. In this context, taxation practices are found to be triggering income distribution inequality and yielding regressive consequences.

Anahtar Kelimeler

Temettuat (Profit tax) registers, relative poverty, income distribution

Kaynakça

• Archival Sources: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (Ed. İ. Genç and others.). İstanbul: Başbakanlık Basımevi 2010. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, ML. VRD. TMT. d. 10558. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, ML. VRD. TMT. d. 15982.
• Published Sources and Works: Agoston 2006 Gabor Agoston, Barut, Top ve Tüfek (Translated by T. Akad). İstanbul: Kitap Yayınevi. Akbal 1951 Fazıla Akbal, “1831 Tarihindeki Osmanlı İmparatorluğunda İdari Taksimat ve Nüfus”, Belleten, XV, 60, pp. 617-628. Akşit 2009 Ahmet Akşit, “Akmedrese Vakfiye: Historical Sources About Niğde City”, Journal of Turkology Research, 26, pp. 21-28. Aktüre 1975 Sevgi Aktüre, “17. Yüzyıl Başından 19. Yüzyıl Ortasına Kadarki Dönemde Anadolu Osmanlı Şehrinde Şehirsel Yapının Değişme Süreci”, M.E.T.U. Journal of The Faculty of Architecture, I, 1, pp. 1-28. Başdemir 2015 Baykal Başdemir, Osmanlı Vergi Sisteminde Öşür. Adana: Karahan Kitabevi. Çakır 2012 Coşkun Çakır, Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi. İstanbul: Küre Yayınları. Devellioğlu 2015 Ferit Devellioğlu, Osmalıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları 2015. Eldem 1994 Vedat Eldem, Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Emecen 1988 Feridun Emecen, “Ağnam Resmi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, I, pp. 478-479. Galanti 1951 Avram Galanti, Niğde ve Bor Tarihi. İstanbul: Tan Matbaası. Güran 2000 Tevfik Güran, “19. Yüzyıl Temettüat Tahrirleri”, in Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik (Ed. H. İnalcık & Ş. Pamuk). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, pp. 73-94. Güran 2014 Tevfik Güran, 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Güven 2004 Cemal Güven, “Niğde-Bor Bölgesinin 1794-1799 Yılları Arasındaki Askeri Yükümlülükleri (387 No’lu Bor Şer’iyye Siciline Göre)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, pp. 391-405. Kamus-i Türki Şemseddin Sami, Kamus-i Türki (Ed. R. Gündoğdu and others), İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2015 Karpat 2003 Kemal Karpat, Osmanlı Nüfusu (1830-1914). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Kaya 2006 Mehmet Kaya, “About the Population of Niğde Sancak at the Beginnings of the 20th Century”, Journal of Studies in Turcology, 19, pp. 193-210. Kaynar 1991 Reşat Kaynar, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Kazıcı 2014 Ziya Kazıcı, Osmanlı’da Vergi Sistemi. İstanbul: Kayıhan Yayınları. Kütükoğlu 1994 Mübahat Kütükoğlu, “Osmanlı İktisadi Yapısı” in Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi I. İstanbul: İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, pp. 513-547. Metin 2016 Rafet Metin, “An Evaluation on the Demographic Structure of Niğde Province in XVI Century”, The Journal of Academic Social Science Studies, 45, pp. 35-52. Oflaz 2007 Mustafa Oflaz, “Niğde”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 33, pp. 92-95. Özbek 2015 Nadir Özbek, İmparatorluğun Bedeli. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Öztuna 1997 Yılmaz Öztuna, Büyük Türkiye Tarihi I. İstanbul: Ötüken Yayınevi. Pakalın 1983 M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Pamuk 1990 Şevket Pamuk, 100 Soruda Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914. İstanbul: Gerçek Yayınevi. Ravallion 1998 Martin Ravallion, Poverty Lines in Theory and Practice, Washington: LMS Working Paper. Sakal ve Gölçek 2017 Mustafa Sakal –Ali Gökhan Gölçek, “Financial Crisis and Reform in the Ottoman State”, Sosyoekonomi, vol. 25, 34, pp. 11-32. Sayın 1999 A. Vefik Sayın, Tekalif Kavaidi (Translated by F. H. Özkan). Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayınları. Selçuk 2013 Havva Selçuk, “First Population Census in Niğde (Shawwal 23, 1246 / April 6, 1831)”, The Journal of Academic Social Science Studies, VI, 2, pp. 1263-1294. Şener 1990 Abdüllatif Şener, Tanzimat Dönemi Osmanlı Vergi Sistemi. Ankara: İşaret Yayınları. Şener 2007 Abdüllatif Şener, Sona Doğru Osmanlı. Ankara: Birleşik Kitabevi. Sudi 2008 Süleyman Sudi, Defter-i Muktesid (Ed. M. Ünal). Isparta: Fakülte Kitabevi. Tabakoğlu 2007 Ahmet Tabakoğlu, “Öşür”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXXIV, pp. 100-103. Tabakoğlu 2014 Ahmet Tabakoğlu, Türkiye İktisat Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları. Uzunçarşılı 1995 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Varcan 2000 Nezih Varcan, Osmanlı Maliyesi Hakkında İngiliz Raporları. Ankara, T.C. Maliye Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayınları.