Herodotos’ta Küçük Asya Pers Kraliyet Yolu: Diğer Antik Yazarlarınki İle Karşılaştırılarak İncelenmesi ve Açıklanması

Yıl 2020, , 439 - 472, 30.12.2020

Muzaffer Demir

https://doi.org/10.18513/egetid.849637

Öz

Hititlerin başkenti Ḫattuša’dan Batı Anadolu’da Millawanda (Miletos?) ve Apaša (Ephesos?) kentlerine kadar uzanan ve MÖ XIII. yy.’a tarihlendirilen bir yol sisteminin varlığı özellikle II. Muršili dönemine ait çivi yazılı belgelerden anlaşılmaktadır. Bu yol ağı Perslerin MÖ 547 yılında Lydialıların başkenti Sardeis’i ele geçirmeleri ve burasını Batı Anadolu’da satraplık merkezi yapmalarıyla çok daha önemli hale gelmiştir. Pers kralı Büyük Kyros (MÖ 560-530) ve I. Dareios (MÖ 522-486) dönemleri itibariyle başlangıç noktası Sardeis olmak üzere doğuda başkent Persepolis’e kadar uzanan bu yol ağının siyasi, yönetimsel ve ticari maksatlarla iyileştirildiği ve bu sebeple de “Pers Kraliyet Yolu” olarak adlandırıldığı bilinmektedir. Konuyla bağlantılı Pers kaynakları yetersiz kaldığından, bu yol sistemiyle ilgili verilerin çoğu genelde Hellen ve kısmen Romalı yazarlardan elde edilmekte ve yorumlanmaktadır. Bu çalışmada temel olarak Herodotos, Ksenophon, Cicero ve Strabon’un eserlerinde ve de Historia Augusta’daki Hadrianus’un biyografisinde geçen ilgili metinler karşılaştırılarak Pers Kraliyet Yolu güzergâhları hakkında değerlendirmeler yapılacak ve üzerinde aktarmalı posta sistemi işleyen Kraliyet Yolu’nun ana güzergâhıyla ilgili önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Pers Kraliyet Yolu, Herodotos, Ksenophon, Strabon, Cicero

Persian Kingdom Road of Asia Minor in Herodot: Its Analysis and Explanation as Compared to Other Ancient Writers

Öz

It can especially be understood from the cuneiform documents of Muršili II period that there existed a road system dated to the XIII th century BC, which extended from Ḫattuša, the capital of the Hittites, to the cities of Millawanda (Miletus?) and Apaša (Ephesus?) in Western Anatolia. This road network became much more important when the Persians took over the capital of the Lydians, Sardis, in 547 BC and made it a satrap center in Western Anatolia. This road network, starting from the central Sardis and extending to Persian capital, Persepolis, in the east, was healed with political, administrative and commercial purposes during the reigns of Persian kings, Great Cyrus (560-530 BC) and the Darius I (522-486 BC) and as a result of this it was was called as “The Persian royal road”. Since the Persian sources related to this subject are insufficient, most of the data related to this road system is obtained and interpreted from the ancient Greek writers in general and from the Roman writers in partial. In this study, we will compare the texts about the Persian royal road and try to make a suggestion for the main route over which the express mail service operated by mainly referring to the related works of Herodot, Xenophon, Cicero and Strabo as well as the biography of Hadrian in Historia Augusta.

Anahtar Kelimeler

Persian royal road, Herodot, Xenophon, Strabo, Cicero

Kaynakça

• Ktes. (= Ktesias, Fragmenta) The Complete Fragments of Ctesias of Cnidus (PhD Thesis). Translation and Commentary with an Introduction by A. Nichols. University of Florida 2008. KUB Keilschrifturkunden aus Boghazköi, Heft 1-60. Berlin, 1921-1990 (Yayını devam etmekte). Orijinal kaynak için faydalınan makale: A. Kryszeń, “Towards a Reconstruction of Hittite Geography-The Case of Šallapa”, Palamedes, A Journal of Ancient History 7, s.5-24.