Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Yıllarında Kıbrıs’ta Eğitim Teşkilatı: Kıbrıs Şehbenderi Asaf Bey’in Raporu

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 1, 99 - 114, 15.07.2016

Mesut Çapa

Öz

Türkiye Cumhuriyeti tarafından 10 Temmuz 1925 tarihinde Larnaka’da bir konsolosluk açıldı. Denizcilikten emekli Asaf Bey buraya Konsolos (şehbender) olarak atandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin ideallerine bağlı olan Asaf Bey, Kıbrıs’ın genel durumu ve Kıbrıs Türkleriyle ilgili raporlar hazırladı. Milli Eğitim Bakanlığı’na gönderdiği 24 Nisan 1927 tarihli raporda, Kıbrıs’ta Türk ve Rum toplumlarının eğitim hayatından bahsedilmektedir. Raporda ayrıca, Türkiye’den gelen Türk Lisesi Müdürü Kâzım Nami (Duru) Bey ile Kız Lisesi Müdiresi Suad Said Hanım hakkındaki intibalarına da yer verilmiştir. Makalede, günümüz yazısına çevirdiğimiz bu rapor çerçevesinde, Kıbrıs’ta eğitim hayatı ve teşkilatından bahsedilecektir

Anahtar Kelimeler

Asaf Bey, Kıbrıs Şehbenderliği, Türk maarifi, Rum maarifi, Kazım Nami

The Organization of Education in Cyprus in years of Foundation of Turkish Republic: Report of Mr. Asaf, Cyprus Consul

Öz

A consulate was opened in Larnaca by the Republic of Turkey on July 10, 1925. Mr. Asaf, retired from Marine Consul was appointed here as a consul. Mr. Asaf connected to the ideals of the Republic of Turkey, has prepared reports on the overall situation of Cyprus and Turkish Cypriots. The report sent to the Ministry of Education dated April 24, 1927 included educational life of the Greek and Turkish communities in Cyprus. The report also includes impressions about the Mr. Kazim Nami, Turkish High School Director, and Mrs. Suad Said, Girls High School Headmistress. In this article, it will be mentioned the life and organization of education in Cyprus in the framework of this report which is translated into today's text.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• a. Arşiv Kaynakları Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA). 180.09-6.31: 490. 1.570.2269.1. b. Kitap ve Makaleler Behçet 1969
• Hasan Behçet, Kıbrıs Türk Maarif Tarihi (1571-1968), Lefkoşa.
• Zafer Çakmak, Kıbrıs’ta İsyan, İstanbul. Kâzım Nami Duru, Cumhuriyet Devri Hatıralarım, İstanbul. M. Akif Erdoğru, “Kıbrıs Türkleriyle İlgili Türkçe Bir Rapor”, Motif Akademi, Halkbilimi Dergisi, 2013-1, Kıbrıs Özel Sayısı, İstanbul, 2013. s.5-13.
• M. Akif Erdoğru, “Lozan Anlaşması Kıbrıs Türklerini Eğitim Alanında Nasıl Etkiledi ? ”, 90. Yılında Lozan ve Türkiye Cumhuriyeti Uluslar arası Sempozyumu, 13-15 Kasım 2013,
• Ankara. (Yayınlanmamış bildiri). Beria Remzi Özoran, “Kıbrıs’ta Cumhuriyet Bayramları”, Türk Kültürü, Sayı:120, s.1-6 (1225-1230)
• Ali Süha, “Kıbrıs’ta Türk Maarifi”, Milletlerarası Birinci Kıbrıs Tetkikleri Kongresi (14-19 Nisan 1969) Türk Heyeti Tebliğleri, Ankara, s.221-233
• Türkiye Cumhuriyeti Yıllığı, Matbuat Umum Müdürlüğü 1928-1929, İstanbul- Devlet Matbaası, 1929.
• Hasan-Âli Yücel, Kıbrıs Mektupları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.