Nablus Muharebesi’nde Mustafa Kemal Paşa: İthamlar ve Gerçekler

Yıl 2018, Cilt: 33 Sayı: 2, 481 - 519, 28.12.2018

Nuri Karakaş

https://doi.org/10.18513/egetid.502716

Öz

Nablus Muharebesi (The Battle of Megiddo), Birinci Dünya Savaşı sırasında, General Liman von Sanders komutasındaki Osmanlı orduları ile General Edmund Allenby komutasındaki Mısır Sefer Kuvveti’ne bağlı İngiliz birlikleri arasında yaşanan son büyük muharebedir. Bu muharebede İngiliz (Britanya) ordusu karşısında Osmanlı ordusunun uğradığı hezimet, Osmanlı Devleti’nin Filistin’deki egemenliğini sona erdirmiş, Osmanlı muharip unsurlarının Halep’in kuzeyine kadar geri çekilerek Suriye’nin de elden çıkmasında belirleyici olmuştur. Mustafa Kemal Paşa da bu önemli sonuçlara neden olan Nablus Muharebesi’ne, Yedinci Ordu Komutanı olarak katılmış ve muharebedeki yenilgiyi yaşamıştır. Bu bağlamda Türkiye’deki Atatürk karşıtı çevreler, yıllardır, Nablus yenilgisinin baş sorumlusunun Mustafa Kemal Paşa olduğuna yönelik bir yazım ve söylem geliştirmişlerdir. Aslında bu yazım ve söylemi geliştirenlerin dayandıkları referans kaynağı, Cevat Rifat Atilhan’ın 1950’de Büyük Doğu dergisinde, “Görünmeyen İnkılâp” başlıklı tefrikasında yazdıklarıdır. Bu çalışmada, Mustafa Kemal Paşa’ya yönelik ithamlar ve iddialar ortaya konulmuş ve bunların gerçeklerle örtüşmediği, askeri literatürdeki bilgiler ve Atilhan’ın 1918’de yazdıkları çerçevesinde ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Paşa, Nablus Muhaberesi, Cevat Rifat Atilhan, Filistin, Birinci Dünya Savaşı

Mustafa Kemal Pasha in the Battle of Nablus: Accusations and Facts

Öz

The Battle of Nablus (Megiddo) is the last battle that occurred, during World War I, between the Ottoman armies under the command of the Yildirim Army Group led by General Liman von Sanders and the British forces (The Egyptian Expeditionary Force) led by General Edmund Allenby. Due to the serious defeat of the Ottoman army against the British army, the rule of the Ottoman Empire in Palestine ended with this battle. The military troops of the Ottoman State withdrew until the north of Aleppo which had a significant effect on the loss of Syria. MustafaKemal Pasha participated in this significant Battle of Nablus as the Commander of the Seventh Ottoman Army and suffered defeat in the battle. For years, anti-Atatürk groups in Turkey have argued, both orally and in writing that, Mustafa Kemal Pasha was mainly responsible for the defeat of Nablus. These arguments were primarily based on Cevat Rifat Atilhan’s article titled “Görünmeyen İnkilâp”, which was published in Büyük Doğu Magazine in 1950. In this research, the accusations and claims against Mustafa Kemal Pasha are presented and it is revealed, based on the information available in literature and the texts written by Atilhan in 1918 that; they do not conform to the facts, indeed.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Pasha, The Battle of Nablus (Megiddo), Cevat Rifat Atilhan, Palestine, First World War

Kaynakça

• KAYNAKLAR 1. Arşiv Belgeleri Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Arşivi 2. Gazeteler Akşam Âti (İleri) Hadisat İkdam Minber Müstakil Gazete Sabah Son Telgraf Tasvir-i Efkâr Vakit Zaman 3. Gazete Yazıları ve Tefrikalar Cevat Rifat, “Suriye Hezimet-i Faciası ve Sebepleri”, Tasvir-i Efkâr, 23 Teşrinisani 1334 (23 Kasım 1918), Tefrika 1. Cevat Rifat, “Suriye Hezimet-i Faciası ve Sebepleri”, Tasvir-i Efkâr, 27 Teşrinisani 1334 (27 Kasım 1918), Tefrika 2. Cevat Rifat, “Suriye Hezimet-i Faciası ve Sebepleri”, Tasvir-i Efkâr, 5 Kânunuevvel 1334 (5 Aralık 1918), Tefrika 9. Cevat Rifat, “Şam’ın Sükûtu”, Âti, 26 Kânunuevvel 1334 (26 Aralık 1918). Cevat Rifat Atilhan, “Görünmeyen İnkılâp”, Büyük Doğu, Sayılar: 22, 25, 34, 35, 37, 38, 39, 40, 41, 43. Suphi Nuri, “Suriye Felaketleri”, Âti, 29 Teşrinisani 1334 (29 Kasım 1918). Suphi Nuri, “Harb-i Umûmîde Gördüklerim: Mağlup Olur İken”, İleri, 23 Teşrinievvel 1340-4 Teşrinisani 1340 (23 Ekim-4 Kasım 1924). “Filistin Sahne-i Hezimeti”, Tasvir-i Efkâr, 4 Kânunuevvel 1334 (4 Aralık 1918). “Mustafa Kemal Paşa ile Mülakat”, Minber, 17 Teşrinisani 1918 (17 Kasım 1918). “Mustafa Kemal Paşa’nın Beyanatı”, Zaman, 17 Teşrinisani 1918 (17 Kasım 1918). “Mustafa Kemal Paşa ile Mülakat”, Vakit, 18 Teşrinisani 1918 (18 Kasım 1918). 4. Dergiler Birinci Dünya Birinci Dünya Harbi’nde Filistin Cephesi ve Mustafa Kemal Paşa, “Askeri Tarih Belgeleri Dergisi”, Yıl: 65, Sayı: 138, (Temmuz 2016).