Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu Türkmenlerinin Gürcistan’a Yaptıkları Seferler

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 2, 177 - 196, 01.12.2006

Kazım Paydaş

Öz

içerisinde bulundukları bir bölge olmuştur. Türkler'in Gürcüler ile olan bu münasebetleri, Selçuklular zamanında da devam etti. Daha sonraki dönemlerde Timurlular, Ak-Koyunlu ve Kara—Koyunlu Türkmenleri tarafından yapılan seferlerle bu ilişkiler sürdürüldü. Ak—Koyunlu ve Kara—Koyunlu Türkmenleri, Moğollar'ın Anadolu'daki hâkimiyetlerinin sona ermesinden sonra, Anadolu'nun doğusunda ve İran'da bulunan Türkmenleri etraflarında toplayarak buralarda hâkimiyetlerini tesis etmişlerdir. Türkmenler, bu bölgelerdeki hâkimiyetleri esnasında Müslüman ve gayri Müslim hanedanlar ve krallıklarla ilişki içerisinde olmuşlardır. Bu münasebetler içerisinde önemli bir yer işgal eden Gürcistan, çoğu kez Türkmenler'in akınlarına maruz kalmıştır. ' Bu seferler ise Kara Yusuf, Cihanşah, Uzun Hasan Bey (Hasan-ı Dıraz) ve Yakub Bey dönemlerinde başarılı bir şekilde gerçeldeştirilmiştir. Bu seferler sonucunda genel olarak Gürcüler itaat altına alınarak vergiye bağlanmışlardır

Anahtar Kelimeler

Türkmenler, Gürcistan, Kara-Koyunlu, Ak—Koyunlu, Kafkasya

Kaynakça

• Aksarayî 2002 Kerîimüddin Mahmud—i Aksarayî, Müsameretü'l—Ahbar,
• Çev. Mürsel Öztürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Andreasyan 1973 Hrand D. Andreasyan, "XIV. ve XV. yüzyıl Türk
• Tarihine ait Ufak Kronolojiler ve Kolofonlar", Tarih Enstitüsü Dergisi, Sayı 3, 83-148. Angiolello 1873 Giovan Maria Angiolello, "A Short Narrative of the Life and Acts of the King Ussun Cassano", (Trans. C. Grey),
• A Narrative of Italian Travels in Persia, London. Aka 2001 İsmail Aka, İran ’da Türkmen Hâkimiyeti, Ankara.
• Aka 1989 i.Aka, "Şahruh'un Kara—Koyunlular Üzerine Seferleri",
• Tarih İncelemeleri Dergisi, IV, 1—20. Allen 1971 W.E.D. Allen, A History of the Georgian People, London.
• Aliyarlı 1996 "XIV. Yüzyılın sonu XV. Yüzyılın Başlangıcında Halk
• Utopiyaları ve Bid'adçı Hareket Siyasi Birlik Meyli", Azerbaycan Tarihi, Bakü, 300—332. Bala 1997 Mirza Bala, "Gürcistan", İA, c. IV, Eskişehir, 837—845.
• Bar Hebraeus 1932 Bar Hebraeus, Chronography of Bar Hebraeus, II, Zeyl,
• İng. Terc. A. W. Budge, London. Barbaro 1873 Brosset 2003 Brosset 1849 Çiloğlu 1993 Esir 1991 Farac 1987 Feridun Bey 1274 Gaffari 1343 Gümüş 2002 Hinz 1992 Hikmet 1994 İbn Tağriberdi 1932 İsfahani 1992 Kafesoğlu 1953 Karamanlı 1996 Kazvinî 1315 Kırzıoğlu 1953 Lang 1997
• David Marshall Lang, Gürcüler, Çev. Neşenur Domaniç, İstanbul: Ceylan Yayınları. Münecimbaşı 1285 Minorsky 1955 Minorsky 1957 Minorsky 1982 Minorsky 1997a Minorsky 1997b Nesibli 2002 Nevâî 1341 Özaydın 1990 Roemer 1993 Rumlu 1349 Sanjian 1969 Sarwar 1939 Semerkandî 1360 Sümer 1986 Sümer 1992 Strange 1905 Şadruddîn 1999
• Şadruddîn Ebu'l—Hasan Ali İbn Nâşir İbn Ali el-Hüseynî, Ahbârü'd-Devletis—Selçukiwe, Çev. Necati Lügal, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Şereihan 1971 Tâci—zâde 1956 Togan 1981 Turan 1993 Turan 1997 Tihrani 1993 el—Hüseynî 1960 Yinanç 1944 Yinanç 1997 Woods 1976
• John E. Woods, The Aqqoyunlu Clan, Çonfedaration, Empire, Chicago; Türkçeye Çev. Sibel Özbudun, 300 Yıllık Türk İmparatorluğu Akkoyunlular, İstanbul: Milliyet Yayınları. Kâzim Paydaş '