Başvekil İsmet Paşa’nın İtalya Seyahati

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 2, 21 - 52, 01.12.2007

Mevlüt Çelebi

Öz

Milli Mücadele döneminde Anadolu rnilliyetçilerini destekleyen İtalya, Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra yeni Türk devleti için büyük bir tehlike olmuştur. Bunun temel nedeni, Faşist İtalya’nın yayılmacı siyasetidir. Roma İmparatorluğu’nun mirasçısı olduğunu ileri süren İtalya, geçmişte Roma İmparatorluğu’nu egemen olduğu bölgelere sahip olmak istemiştir. Bu siyasetin uzantısı olarak Anadolu topraklarında da hak iddia etmiştir. 1931’de karar verilen Türkiye Başvekili İsmet Paşa’nın İtalya seyahati 1932’de yapıldı. Bu gezi Türk ve İtalyan kamuoyunun yanı sıra dünya kamuoyunda da yankılar meydana getirdi

Anahtar Kelimeler

İsmet Paşa, İtalya, Mussolini, Roma, Türkiye-İtalya İlişkileri, İsmet İnönü

Kaynakça

• a. Arşivler
• Archivio Storico Diplomatico Ministero degli Affari Esteri (İtalya Dışişleri Bakanlığı, Roma)
• Türkiye Cumhuriyeti Roma Büyükelçiliği Arşivi. b. Gazeteler
• Akşam, 22,23,24,25,26,27,28,29,30,31 Mayıs 1932; 5 Haziran 1932.
• Anadolu, 25 Eylül 1931; 4 Teşrin—i sani 1931; 30 Mayıs 1932.
• Cumhuriyet, 30 Haziran 1926, 23,24,25,26,27,28,29,30,31, Mayıs 1932; 3,5,8 Haziran 1932.
• Hâkimiyet—i Milliye, 30 Haziran 1926; 5 Nisan 1928; 4 Haziran 1928; 26, 27,
• ,30,31 Mayıs 1932; 5 Haziran 1932.
• Hizmet, 30 Mayıs 1932.
• İkdam, 30 Haziran 1926; 9 Kânun—ı sâni 1927.
• Milliyet, 3 Haziran 1928; 31 Teşrin—i evvel 1931; 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29,
• , 31 Mayıs 1932; 1, 3, 5, 8 Haziran 1932.
• Son Posta, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 Mayıs 1932; 5 Haziran 1932.
• Tanin, 5 Haziran 1924.
• Vakit, 30 Haziran 1926; 13 Nisan 1928; 3 Haziran 1928; 31 Teşrin—i evvel
• ; 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30 Mayıs 1932; 3, 8 Haziran 1932.
• Yeni Gün, 21 Eylül 1931.
• c. Kitap ve Makaleler
• Akşin 1991 Aptülahat Akşin, Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve
• Diplomasisi, Ankara, TTK Yayını. Atatürk ’ün Millî Dış Politikası 1981
• Atatürk’ün Millî Dış Politikası, C.II, (1923—1938),
• Ankara, Kültür Bakanlığı Yayını. Atay 1968 Falih Rıfkı Atay, Çankaya, İstanbul. Bilgehan 1998 Gülsün Bilgehan, Mevhibe, (4.Basım), Ankara, Bilgi Yayını. Cıvaoğlu 1998 Güneri Cıvaoğlu, “Roma’dan alarml”, Milliyet, 30 Eylül. Çelebi 2002 Mevlüt Çelebi, Milli Mücadele Döneminde T ürk—İtalyan
• İlişkileri, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını. İsmet Paşanın Siyasi ve İçtimaî Nutukları 1933
• İsmet Paşanın Siyasi ve İçtimai Nutukları, 1920—1933,
• Ankara, Başvekalet Matbaası. Mehmet Asım 1932, Mehmet Asım, “İsmet Paşa’nın Roma Seyahati”, Vakit, 22 Mayıs. Mehmet Asım 1932 Mehmet Asım “İtalya Seyahati İntibalarından 5 :
• Mussolini ile İlk Temas”, Vakit, 3 Haziran 1932. Opera Omnia di Benito Mussolini 1962
• Opera Omnia di Benito Mussolini XXV, (24 Marzo 1931—
• Giugno 1933), (a cura di Edoardo e Duilio Susmel), La
• Fenice, Firenze. Rainero 1983 Romain Rainero, “Kemal Atatürk Devrimin İtalya'daki
• Yankıları”, Atatürk’ün Düşünce ve Uygulamalarının
• Evrensel Boyutları, (2—6 Kasım 1981), Uluslararası
• Sempozyum, Ankara, TTK Yayını, 121-129. Siirt Mebusu Mahmut 1932
• “İtalya’ya Giderken”, Milliyet, 22 Mayıs. Siirt Mebusu Mahmut 1932
• “İtalya’da Umumi ve Heyecanlı Bir Faaliyet Var,
• Milliyet, 29 Mayıs. Soysal 1983 İsmail Soysal, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte
• Türkiye ’nin Siyasal Andlaşmalarz, C. 1, (1920—1945),
• Ankara, TTK Yayım. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kavanin Mecmuası 1929
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kavanin Mecmuası,
• Devrez3, İçtimaz2, C.7, Ankara, TBMM Matbaası. Türkiye Dış Politikasında 50 Yıl
• Türkiye Dış Politikasında 50 Yıl Cumhuriyetin İlk On Yılı
• ve Balkan Paktı (1923—1934), Dışişleri Bakanlığı
• Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara. Visita in Italia S.E. Ismet Pasciâ Presidente del Consiglio della Repubblica
• Turca, (24-30 Maggio 1932), 1932
• Visita in Italia S.E. Ismet Pasciâ Presidente del Consiglı'o
• della Repubblica Turca, (24-30 Maggio 1932), Ministero
• degli Affari Esteri, Roma, 1932. Mevlüt Çelebi