Amerikan “Ödünç Verme ve Kiralama” Yardımlarında Türkiye

Yıl 2009, Cilt: 24 Sayı: 1, 21 - 52, 01.06.2009

Nuri Karakaş

Öz

İkinci Dünya Savaşı’ na aktit olarak katılmadan önce Amerikan hükümeti, askeri güçlerini artırmak ve bunun yanında Amerika’nın savunulmasını güçlendirmek amacıyla Mihver devletleri karşısındaki devletlere askeri yardımda bulunmaya başlamıştır. 11 Mart 1941’de Amerikan Senatosu’ nda onaylanan “Ödünç Verme ve Kiralama” Kanunu’ na dayanan bu askeri yardımlardan Türkiye de yararlanmıştır Türkiye’ ye sağlanan “Ödünç Verme ve Kiralama” yardımları İngiltere aracılığıyla gönderilmesine karşın İkinci Dünya Savaşı yıllarındaki TürkAmerikan ilişkilerine yoğunluk kazandırmış ve Türk Amerikan askeri ilişkilerinin başlangıcını oluşturmuştur

Anahtar Kelimeler

Amerika Biıleşik Devletleri, Türkiye Cumhuriyeti, İkinci Dünya Savaşı

Kaynakça

• a. Arşiv Kaynakları
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (Ankara), 030.18.1.2 / 10824.1, 22 Şubat 1945.
• Records of The Department of State Relatingto International Aşairs of Turkey, 1930
• , M 1223, Roll 2, National Archives MicroŞlm
• Publications, (Washington 1982). Records of The Department of State Relating to International Affairs of Turkey, 1930—
• , M 1224, Roll 25, National Archives MicroŞlm
• Publications, (Washington, 1982). Records of The Department of State Relating to International Aşairs of Turkey, 1930—
• , M 1224, Roll 26, National Archives MicroŞlm
• Publications, (Washington, 1982). ' Records of The Department of State Relating to International Aşairs of Turkey, 1930—
• , M 1224, Roll 27, National Archives MicroŞlm
• Publications, (Washington, 1982). Foreign Relations of the United States (FRUS), 1941, Volume III, United States
• Government Printing OfŞce, (Washington, 1959). Foreign Relations of the United States (FRUS), 1942, Volume IV, United States
• Government Printing Office, (Washington, 1963), s. 680—681. Foreign Relations of the United States (FRUS), 1943, Volume IV, United States
• Govemment Printing Office, (Washington, 1964). Foreign Relations of the United States Diplomatic Papers (FRUS), 1944, Volume V,
• United States Government Printing Office, (Washington, 1965). Foreign Relations of the United States (FRUS), 1945, Volume VIII, United States
• Government Printing OfŞce, (Washington, 1969). b. Resmi Yayınlar T.B.M.M. Tutanak Dergisi Türk Dış Politikasında 50 Yıl İkinci Dünya Savaşı Yılları (1939—1946), T.C. Dışişleri
• Bakanlığı Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara 1973. c. Gazete Makaleleri Necmeddin Sadak, “Balkan Harbinin Son Safhası ve Amerika’nın Yardımı”, Akşam, 17 Nisan 1941. Falih Rıfkı Atay, “Beyaz Saray’ın Tebliği Hakkında”, Ulus, 5 Aralık 1941
• Amerikan ”Oa'ünç Verme ve Kiralama ” Yardımlarında Türkiye (1. Kitaplar Bryson 1981 Cartier 1975
• Raymond Cartier, İkinci Dünya Savaşı, Cilt: I—Il, (Çev., Safa
• Kılıçlıoğlu), Meydan Gazetecilik ve Neşriyat, İstanbul. Documents on American Foreign Relations, Vol. VIII, (July 1, 1945 — December 31, Erkin 1968 Gürün 1983 Harris 1976 Hull 1948 Hurewitz 1953 Kirk 1952 Kissinger 2002 Kuniholm 1980 Langer ve Everett 1953 William L. Langer and Gleason, S. Everett, The Undeclared War, 1940—1941, Harper & Brothers Publishers, New York. Soysal 1983 Tamkoç 1976 Thomas ve Frye 1951
• Lewis V. Thomas and Richard N. Frye, The United States and
• Turkey and Iran, Harvard University Press, Cambridge,
• Massachusetts. Ülman 1961 Weisband 2002 e. Makaleler Allen 1946 Alvarez 1975 Aydın 2001 Soysal 1981 Wright 1941 f. Tezler Beck 2003 Garrett 1960 Gürbüz 2002
• Mehmet Vedat Gürbüz, An Overview of Turkish—American
• Relations and Impact On Turkish Military, Economy and
• Democracy, 1945-1952, Yayınlanmamış Doktora Tezi,
• (University of Wisconsin—Madison). Nuri Karakaş