II. Meşrutiyet'ten Sonra Osmanlı'da Orta Öğretimler: Sultânîler

Yıl 2012, Cilt: 27 Sayı: 2, 339 - 358, 01.12.2012

Fatih Demirel

Öz

Osmanlı eğitim modernizasyonu Cumhuriyet sonrası eğitim sistemimizin temellerini oluşturmaktadır. Sultan II. Mahmud ile başlayan Osmanlı sivil eğitim kurumlarının tesisi 1869 Maârif-i Umumiye Nizamnamesi ile yeni bir şekil almıştır. Bu nizamnameye göre ilköğretim kurumlarını sıbyan ve rüşdiye mektepleri, ortaöğretimin kurumlarını ise idâdî ve sultânî mektepleri oluşturacaktı. Bu hiyerarşide ortaöğretimin birinci kademesini idâdîlerin, ikinci kademesini ise sultânîlerin oluşturması planlanmıştı. Tarihi süreçte, sultânîler açılamamış ve ortaöğretimin ikinci kademesini, teşkil edilen yedi senelik idâdîler oluşturmuştur. 1910 yılından sonra yede senelik idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine başlanmıştır. 1914 yılından sonra ise tüm yedi yıllık idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine karar verilmiştir. O tarihten sonra Osmanlı eğitim sistemindeki ortaöğretim kurumlarını sultânîler oluşturmuştur. Yeni teşkil edilen bu sultânî mekteplerinin yapısında, öğretim süresinde, programlarında ve kadrolarında, nicelik olarak, önemli değişiklikler yapıldığı gibi nitelik olarak da yenilikler gerçekleştirilmek istenmiştir. Sultânîler, bir kısım değişikliklerle birlikte, Türkiye Cumhuriyeti’nin ortaöğretim kurumlarını oluşturan orta mektepler ve liseler olarak varlığını sürdürmüştür

Anahtar Kelimeler

Sultânî, II. Meşrutiyet, Türk Eğitim Tarihi, Osmanlı