Yıl 2013,
Cilt: 28 Sayı: 1, 51 - 75, 01.06.2013
Öz
Industy Slaves in Early Islamic Period and Determinations on the Subject of Iraqi Historian Ahmed Salih al-Ali Slavery is one of the oldest institutions in human history. Due to various reasons, people that becoming slaves were sold to wealthy persons by slave traders. These slaves became of property their owners and they had worked in industry and other sectors. Number of slaves who worked in the field of industy was not too much in early Islamic period. But especially they were used intensively in public works. In this article, status of slaves will be discussed in early Islamic period. Besides, the paper will focus on the identification and opinions on the subject of Iraqi historian Ahmed Salih al-Ali
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ed-Dımaşkî 2008 Ebu’l-Fazl Ca’fer b. Ali ed-Dımaşkî, “Ticâretin Güzelliklerine İşâret”, (çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara. Fendoğlu Hasan Tahsin Fendoğlu, İslâm ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Câriyelik, İstanbul, (bty).
- Halife b. Hayyât 2001 Tarihu Halife b. Hayyât, (çev. Abdulhalik Bakır), Ankara.
- Herodotos 1991 Heodotos, Herodot Tarihi, (çev. Müntekim Ökmen), İstanbul. Hinz 1990 Walther Hinz, İslâm'da Ölçü Sistemleri, (çev. Acar Sevim), İstanbul. Hitti 1989 Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, (çev. Salih Tuğ), İstanbul.
- İbn Batuta 1938 Rihletü İbn Batuta el-Müsemmât Tuhfetü’n-Nuzâr fi Garâibi’l- Emsâr ve Acâibi’l-Esfâr, Kahire.
- İbn Butlân 2008 el-Hasan el-Muhtâr b. el-Hasan b. Abdûn el-Bağdâdî İbn Butlân, “Kölelerin Satın Alınması ve Entrikalarla Satışa sunulması İle İlgili Risâle”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
- İbn Manzûr 1990 Celaleddin Ebu’l-fadl Muhammed b. Mukarrem İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Beyrut.
- İbn Rüste 1891 Ebu Ali Ahmed b. Ömer İbn Rüste, el-A’lâku’n-Nefîse, Leiden.
- İbnu’s-Sâ’î 2008 Tâcüddin Ebî Tâlib Ali b. Encüb İbnu’s-Sâ’î, “Halifelerin Hatunları Olarak Adlandırılan Hükümdarların Hür ve Cariye Eşleri”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
- el-Kalkaşandi 1984 Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Abdillah el- Kalkaşandi, Nihâyetü’l-Ereb fi Ma’rifeti Ensâbi’l-Arab, Beyrut. Komisyon 1971 Meydan Larousse, Fustat Maddesi, Meydan Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.880. Komisyon 1986 Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, İbbi-Sin Maddesi, Milliyet Gazetesi Yayınları, İstanbul, c. XI, s.880.
- Komisyon 2004a Ana Britannica, Berberîler Maddesi, Ana Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.67.
- Şefîk Bek 1892 Ahmed Şefîk Bek, er-Rıkku fi’l-İslâm, (Arp. Trc. Ahmed Zeki), Mısır.
- eş-Şelebî 1983 Ahmed eş-Şelebî, Mevsû’atu’t-Târihi’l-İslâmî ve’l-Hadârâti’l- İslâmiyye, Kahire.
- et-Taberî 1939 Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Rüstem et-Taberî, Tarihu’l- Ümem ve’l-Mülûk, Kahire. et-Tirmaninî 1979 Abdusselam et-Tirmaninî, er-Rıkku Mazihi ve Hâdirihi, Kuveyt. Vecdî 1967 Muhammed Ferîd Vecdî, Dâiretü’l-Ma’ârif el-Karni’r-Râbi’ Aşer ve’l-İşrîn, Kahire, c.IV, s.274-279.
- Yakut el-Hamevî Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rûmî el- Bağdâdî Yakut el-Hamevî, Mu’cemu’l-Büldân, (Thk. Ferîd Abdulaziz el-Cündî), Beyrut, (bty.).
- Yavi-Yazıcıoğlu 2001 Ersal Yavi-Necla Yazıcıoğlu, Tarih Öncesi Çağlardan Günümüze Modern Dünyanın Kaynağı Mısır, İzmir. Yıldız 2000 Nuray Yıldız, Eskiçağda Yazı Malzemeleri ve Kitabın Oluşumu, Ankara.
- Zehiroğlu 2000 Ahmet Mircan Zehiroğlu, Antik Çağlarda Doğu Karadeniz, İstanbul. Zeydan Corci Zeydan,
- Tarihu’t-Temeddüni’l-İslâmî, Beyrut, (bty.).
Erken İslâm Döneminde Endüstri Köleleri ve Iraklı Tarihçi Ahmed Salih El-Ali'nin Konu ile İlgili Tespitleri s. 51-75.
Öz
Kölelik insanlık tarihinin en eski kurumlarından biridir. Çeşitli nedenlerden dolayı köle durumuna düşen insanlar köle tüccarları tarafından varlıklı kimselere satılırdı. Sahiplerinin bir nevi malları haline gelen bu köleler endüstri ve daha başka sektörlerde çalıştırılırdı. Erken İslâm döneminde endüstri alanında istihdam edilen kölelerin sayısı çok fazla değildi. Fakat özellikle bayındırlık faaliyetlerinde yoğun olarak kullanılıyorlardı. Bu makalede erken İslâm döneminde kölelerin durumu tetkik edilecektir. Ayrıca Iraklı tarihçi Ahmed Salih el-Ali’nin konuyla ilgili tespit ve görüşleri üzerinde durulacaktır
Kaynakça
- ed-Dımaşkî 2008 Ebu’l-Fazl Ca’fer b. Ali ed-Dımaşkî, “Ticâretin Güzelliklerine İşâret”, (çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara. Fendoğlu Hasan Tahsin Fendoğlu, İslâm ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Câriyelik, İstanbul, (bty).
- Halife b. Hayyât 2001 Tarihu Halife b. Hayyât, (çev. Abdulhalik Bakır), Ankara.
- Herodotos 1991 Heodotos, Herodot Tarihi, (çev. Müntekim Ökmen), İstanbul. Hinz 1990 Walther Hinz, İslâm'da Ölçü Sistemleri, (çev. Acar Sevim), İstanbul. Hitti 1989 Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, (çev. Salih Tuğ), İstanbul.
- İbn Batuta 1938 Rihletü İbn Batuta el-Müsemmât Tuhfetü’n-Nuzâr fi Garâibi’l- Emsâr ve Acâibi’l-Esfâr, Kahire.
- İbn Butlân 2008 el-Hasan el-Muhtâr b. el-Hasan b. Abdûn el-Bağdâdî İbn Butlân, “Kölelerin Satın Alınması ve Entrikalarla Satışa sunulması İle İlgili Risâle”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
- İbn Manzûr 1990 Celaleddin Ebu’l-fadl Muhammed b. Mukarrem İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Beyrut.
- İbn Rüste 1891 Ebu Ali Ahmed b. Ömer İbn Rüste, el-A’lâku’n-Nefîse, Leiden.
- İbnu’s-Sâ’î 2008 Tâcüddin Ebî Tâlib Ali b. Encüb İbnu’s-Sâ’î, “Halifelerin Hatunları Olarak Adlandırılan Hükümdarların Hür ve Cariye Eşleri”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara.
- el-Kalkaşandi 1984 Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Abdillah el- Kalkaşandi, Nihâyetü’l-Ereb fi Ma’rifeti Ensâbi’l-Arab, Beyrut. Komisyon 1971 Meydan Larousse, Fustat Maddesi, Meydan Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.880. Komisyon 1986 Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, İbbi-Sin Maddesi, Milliyet Gazetesi Yayınları, İstanbul, c. XI, s.880.
- Komisyon 2004a Ana Britannica, Berberîler Maddesi, Ana Yayıncılık, İstanbul, c. IV, s.67.
- Şefîk Bek 1892 Ahmed Şefîk Bek, er-Rıkku fi’l-İslâm, (Arp. Trc. Ahmed Zeki), Mısır.
- eş-Şelebî 1983 Ahmed eş-Şelebî, Mevsû’atu’t-Târihi’l-İslâmî ve’l-Hadârâti’l- İslâmiyye, Kahire.
- et-Taberî 1939 Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Rüstem et-Taberî, Tarihu’l- Ümem ve’l-Mülûk, Kahire. et-Tirmaninî 1979 Abdusselam et-Tirmaninî, er-Rıkku Mazihi ve Hâdirihi, Kuveyt. Vecdî 1967 Muhammed Ferîd Vecdî, Dâiretü’l-Ma’ârif el-Karni’r-Râbi’ Aşer ve’l-İşrîn, Kahire, c.IV, s.274-279.
- Yakut el-Hamevî Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rûmî el- Bağdâdî Yakut el-Hamevî, Mu’cemu’l-Büldân, (Thk. Ferîd Abdulaziz el-Cündî), Beyrut, (bty.).
- Yavi-Yazıcıoğlu 2001 Ersal Yavi-Necla Yazıcıoğlu, Tarih Öncesi Çağlardan Günümüze Modern Dünyanın Kaynağı Mısır, İzmir. Yıldız 2000 Nuray Yıldız, Eskiçağda Yazı Malzemeleri ve Kitabın Oluşumu, Ankara.
- Zehiroğlu 2000 Ahmet Mircan Zehiroğlu, Antik Çağlarda Doğu Karadeniz, İstanbul. Zeydan Corci Zeydan,
- Tarihu’t-Temeddüni’l-İslâmî, Beyrut, (bty.).
Toplam 17 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 28 Sayı: 1 |