Investigation of Occupational Indecisiveness Levels of High School Students Participating in the Occupational Group Guidance Program

Yıl 2021, , 442 - 456, 19.10.2021

Mehmet Ali Çakır , Kıvanç Uzun

https://doi.org/10.53506/egitim.918375

Cited By: 1

Öz

In the current study, the effectiveness of an occupational group guidance program developed to reduce the level of occupational indecisiveness on tenth grade students was tested. The research is a quasi-experimental study with experimental and control groups, with pre-test, post-test and follow-up measurements, and in the experimental conditions, mixed design is used. The study group of the research consists of forty students studying in the tenth grade of an Anatolian high school located in the Bodrum district of Muğla. The data of the study were collected the Occupational Decision Inventory. Forty students who received low scores from the pre-test application of the Occupational Decision Inventory were assigned to experimental and control groups through the method of equating. The experimental group students were subjected to the occupational group guidance program to reduce their level of occupational indecisiveness for ten weeks. No study was conducted with the control group students. In the end of the study, the occupational indecisiveness scores of the tenth grade students who participated in the occupational group guidance program differed significantly. This difference in the occupational indecisiveness scores of the students maintained its persistence in the follow-up measurements made after forty five days. The findings of the study were discussed in light of the related literature.

Anahtar Kelimeler

Group counselling, High school student, Occupational decision making, Occupational indecisiveness

Mesleki Grup Rehberliği Programına Katılan Lise Öğrencilerinin Mesleki Kararsızlık Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada, mesleki kararsızlık düzeyini azaltmaya yönelik geliştirilmiş olan mesleki grup rehberliği programının onuncu sınıf öğrencileri üzerindeki etkililiği sınanmıştır. Araştırma, deney ve kontrol gruplu, ön-test, son-test ve izlem ölçümlü, deneme koşullarından ise karışık desenin kullanıldığı yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, Muğla – Bodrum’da yer alan bir Anadolu lisesinin onuncu sınıfında öğrenim görmekte olan kırk öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Mesleki Karar Envanteri kullanılmıştır. Mesleki Karar Envanterinin ön-test uygulamasından düşük puan alan kırk öğrenci, deneklerin eşleştirilmesi yöntemiyle deney ve kontrol gruplarına atanmıştır. Deney grubunda yer alan öğrencilere on hafta boyunca, mesleki kararsızlık düzeylerini azaltmaya yönelik mesleki grup rehberliği programı uygulanmıştır. Kontrol grubunda yer alan öğrencilere ise herhangi bir müdahale yapılmamıştır. Araştırmanın sonunda mesleki grup rehberliği programına katılan onuncu sınıf öğrencilerinin mesleki kararsızlık puanları anlamlı bir şekilde farklılık göstermiştir. Öğrencilerin mesleki kararsızlık puanları üzerindeki bu farklılık, kırk beş gün sonra yapılan izlem ölçümlerinde de kalıcılığını korumuştur. Araştırmanın bulguları ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Grup rehberliği, Lise öğrencisi, Mesleki karar verme, Mesleki kararsızlık

Kaynakça

• Akkoç, F. (2012a). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıkları ile kariyer inançları arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 49-70.
• Akkoç, F. (2012b). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarının bazı sosyo-demografik faktörlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 215-233.
• Anovunga, A. A., John, N. Y., & Akpadago, J. (2021). Career decision making among young adults in Ghanaian secondary schools using supers career choice theory as a lens. International Journal of Psychology and Counselling, 13(3), 41-51. https://doi.org/10.5897/IJPC2021.0651
• Aydemir, L. (2017). Lise öğrencilerinin meslek seçimindeki kararsızlıklarına etki eden faktörler (Trabzon örneği). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 651-664.
• Aydın, D. (2007). Grup rehberliğinin lise 1. sınıf öğrencilerinin alan tercihlerinde gerçekçi davranmalarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 137-155.
• Baltacı, U. B., Öztemel, K., & Tras, Z. (2020). Investigation of the relationship between adolescents' career indecision, and social support perception and basic psychological needs. International Education Studies, 13(10), 113-123. https://doi.org/10.5539/ies.v13n10p113
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Veri analizi el kitabı (19.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Chartrand, J. M., & Robbins, S. B. (1990). Using multidimensional career decision instruments to assess career decidedness and implementation. The Career Development Quarterly, 39(2), 166-177.
• Cochran, L. (1992). The career project. Journal of Career Development, 18(3), 187-197. https://doi.org/10.1177/089484539201800303
• Cochran, L. (1994). What is a career problem?. The Career Development Quarterly, 42(3), 204-215. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1994.tb00935.x
• Cochran, L. (1997). Career counseling: A narrative approach. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Çakır, M. A. (2003). Bir mesleki grup rehberliği programının lise öğrencilerinin mesleki kararsızlık düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 1-14.
• Çelik, M. B. (2020). Bir mesleki grup rehberliği çalışmasının göç ile gelen öğrencilerin gelecek beklentileri ve kariyer karar verme sürecine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (3.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, H., & Bacanlı, F. (2012). The effect of a career decision-making group guidance program on career decision-making difficulties. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, (Special Issue), 912-916.
• Dysinger, W. S. (1950). Maturation and vocational guidance. Occupations, (29), 198-201.
• Ginzberg, E., Ginsburg, S.W., Axelrad, S., & Herma, J.L. (1951). Occupational choice: An approach to general theory. New York: Columbia University Press.
• Gönültaş, O., & Çakır, M. A. (2020). Mesleki grup rehberliği programının lise 11. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerine etkisi. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 639-653.
• Gönültaş, O. (2021). Lise öğrencilerine yönelik kariyer danışmanlığı ve mesleki rehberlik alanında yapılan deneysel çalışmaların incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 233-244.
• Guay, F., Senécal, C., Gauthier, L., & Fernet, C. (2003). Predicting career indecision: A self-determination theory perspective. Journal of Counseling Psychology, 50(2), 165-177. https://doi.org/10.1037/0022-0167.50.2.165
• Güneş, A., & Korkut-Owen, F. (2021). Anadolu lisesi öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarının akademik erteleme ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 499-529. https://doi.org/10.9779/pauefd.705018
• Jemini-Gashi, L., Duraku, Z. H., & Kelmendi, K. (2019). Associations between social support, career self-efficacy, and career indecision among youth. Current Psychology, 1-7. https://doi.org/10.1007/s12144-019-00402-x
• Isaacson, L. E., & Brown, D. (2000). Career information, career counseling, and career development (7.Basım). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Karaçay, G. (2021). Kariyer karar verme grup rehberliği programının kariyer karar verme güçlüklerine ve temel ihtiyaçlara etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Karataş, Z., & Yavuzer, Y. (2009). Yaratıcı drama temelli mesleki grup rehberliğinin lise öğrencilerinin mesleki olgunluk puanlarına etkisi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 8(15), 83-98.
• Kılıççı, Y. (2006). Okulda ruh sağlığı (5.Basım). İstanbul: Anı Yayıncılık.
• Kılınç, M., & Uzun, K. (2020a). The predictor role of the search for meaning in life in the determination of high school students’ lifelong learning tendencies. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(3), 89-100. https://doi.org/10.17220/ijpes.2020.03.009
• Kılınç, M., & Uzun, K. (2020b). Ergenlerin yaşam doyumlarının yordayıcıları olarak direkt ve dolaylı akran baskısı. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1241-1271. https://doi.org/10.26466/opus.748254
• Kırdök, O. (2010). Bilişsel bilgiyi işleme yaklaşımına göre geliştirilen mesleki karar verme programının sınanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kırdök, O., & Boran, S. B. (2020). Lise öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin mesleki kararsızlık düzeylerini yordayıcı gücünün incelenmesi. Turkish Studies - Educational Sciences, 15(4), 2757-2770. https://doi.org/10.47423/turkishstudies.43505
• Krumboltz, J. D. (1992). The wisdom of indecision. Journal of Vocational Behavior, 41(3), 239-244. https://doi.org/10.1016/0001-8791(92)90025-U
• Lee, S., Gray, M., & Kim, M. (2021). A pathway model of emotionally-associated predictors of US college students' career indecision (Preprint). https://doi.org/10.31219/osf.io/5tyau
• Luzzo, D. A. (1993). Value of career-decision-making self-efficacy in predicting career-decision-making attitudes and skills. Journal of Counseling Psychology, 40(2), 194-199. https://doi.org/10.1037/0022-0167.40.2.194
• McInnes, T., & Chen, C. P. (2011). Chronic career indecision: Amalgamate career development theories and action research perspectives. International Journal of Action Research, 7(1), 80-100.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Millî Eğitim Bakanlığı ortaöğretim kurumları yönetmeliği, Tarih: 07.09.2013, Sayı: 28758.
• Mitchell, K. E., Al Levin, S., & Krumboltz, J. D. (1999). Planned happenstance: Constructing unexpected career opportunities. Journal of Counseling & Development, 77(2), 115-124. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1999.tb02431.x
• Mutlu, T., Korkut-Owen, F., Özdemir, S., & Ulaş-Kılıç, Ö. (2019). Beliren yetişkinlerin kariyer planları, yaşadıkları kariyer kararsızlıkları ve bununla baş etme stratejileri. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 1-31.
• Noeth, R. J., Engen, H. B., & Noeth, P. E. (1984). Making career decisions: A self-report of factors that help high school students. Vocational Guidance Quarterly, 32(4), 240–248. https://doi.org/10.1002/j.2164-585X.1984.tb01587.x
• Osipow, S. H. (1999). Assessing career indecision. Journal of Vocational Behavior, 55(1), 147-154. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1704
• Patton, W., & McMahon, M. (1006). Career development and systems theory: A new relationship (2.Basım). Netharlands: Sense Publishers.
• Sampson Jr, J. P., Peterson, G. W., Lenz, J. G., Reardon, R. C., & Saunders, D. E. (1996). Career thoughts inventory: Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• Savickas, M. L. (1989). Annual review: Practice and research in career counseling and development, 1988. The Career Development Quarterly, 38(2), 100-134. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1989.tb00415.x
• Savickas, M. L. (1994). Measuring career development: Current status and future directions. The Career Development Quarterly, 43(1), 54-62. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1994.tb00846.x
• Sharf, R. S. (2013). Applying career development theory to counseling (6.Basım). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole, Cengage Learning.
• Siyez, D. M. (2013). Gelişimsel yaklaşımlar. B. Yeşilyaprak (Ed.), Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya (4.Basım) içinde (ss. 171-217). Ankara: Pegem Akademi.
• Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16(3), 282-298. https://doi.org/10.1016/0001-8791(80)90056-1
• Şeker, G., & Kaya, A. (2019). Mesleki karar verme programının onuncu sınıf öğrencilerinin mesleki kararsızlık düzeyleri üzerinde etkililiğinin sınanması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 457-476.
• Şeker, G. (2021). Kariyer kararsızlığının yordayıcısı olarak iyi oluş ve kariyer kaygısı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 262-275. https://doi.org/10.9779/pauefd.706983
• Tokar, D. M., Withrow, J. R., Hall, R. J., & Moradi, B. (2003). Psychological separation, attachment security, vocational self-concept crystallization, and career indecision: A structural equation analysis. Journal of Counseling Psychology, 50(1), 3-19. https://doi.org/10.1037/0022-0167.50.1.3
• Varlık, S., & Apaydın, C. (2020). The effect of career ındecision on wrong choice of an occupation: A mixed methods research. Journal of Mixed Method Studies, 1(1), 75-91.
• Yılmaz, N., & Bedel, A. (2021). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarını açıklamada kariyer denetim odağı ile meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançların rolü. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(34), 1023-1046. https://doi.org/10.26466/opus.800873