Meslek Lisesi Öğrencilerinin Matematiğe Yönelik Algılarının Metaforlar Yardımı ile Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 322 - 336, 19.10.2020

Havva Koç Sarıer

Öz

Bu araştırmada, meslek lisesi öğrencilerinin matematiğe yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, öğrencilerin "matematik" kavramına yönelik düşüncelerini ifade etmek amacıyla oluşturdukları metaforları belirlemede, algı ve olayların gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına olanak sağlayan ve derinlemesine analiz yapabilme zemini oluşturan nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma olgu bilim (fenomenoloji) deseninde düzenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim yılında bir meslek lisesinde öğrenim gören 243 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada öğrencilerin matematiğe ilişkin algılarının belirlenmesinde “mevsim”, “canlı”, “yemek”, “film türü”, “oyun” ve “emoji” metaforları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin büyük çoğunluğunun matematiği sıkıcı, zor, karmaşık buldukları gördükleri ve bu yönde metafor geliştirdikleri görülmüştür. Matematiği olumlu algılayan öğrencilerin, matematiği eğlendirici, zekayı geliştirici ve çalışma gerektiren bir ders olarak algıladıkları anlaşılmıştır. Matematiğe yönelik olarak öğrencilerde belirlenen olumsuz algıların azaltılması için matematiğin eğlendirici yönleri öne çıkarılmalı, matematiğin yapıldıkça sevilen bir ders olduğu öğrenciye açıklanmalı, güncel problemler kullanılarak derslerde eğlenceli etkinlikler yapılmalı ve dersler öğrenci merkezli yöntemler kullanılarak işlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Matematik, metafor, matematik algısı, matematik metaforları

Kaynakça

• Ada, S. (2013). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metafor yardımıyla belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Arslan, Ç., & Altun, M. (2007). Learning to solve non-routine mathematical problems. İlköğretim Online, 6(1), 50-61.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(171), 100-108.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara). (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Başar, M., Ünal, M., & Yalçın, M. (2002). İlköğretim kademesiyle başlayan matematik korkusunun nedenleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül. ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi Ankara: Bildiriler. Cilt II. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Baykul, Y. (2009). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk,Ş.(2010).Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Dede, Y., & Argün, Z. (2004). Öğrencilerin matematiğe yönelik içsel ve dışsal motivasyonlarının belirlenmesi, Eğitim ve Bilim, 29(134), 49-54.
• Duman, T., Karakaya, N., Çakmak, M., Eray, M., & Özkan, M. (2001). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu, Matematik 1-8. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Dursun, Ş., & Dede, Y. (2004). Öğrencilerin matematikte başarısını etkileyen faktörler: Matematik öğretmenlerinin görüşleri bakımından. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 217-230.
• Fitzpatrick, C. (1994). Adolescent mathematical problem solving: The role of metacognition, strategies and beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the American Education Research Association, New Orleans, La.
• Güler, G., Akgün, L., Öçal, M. F., & Doruk, M. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının matematik kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-29.
• Gür, H., Hangül, T., & Kara, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforların karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 25, 427-444.
• Güveli, E., İpek, S. A., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Johnson, D. W., & Johnson R.T. (1991). Learning mathematics and cooperative learning lesson plans for teachers. Edina, Minnesota: Interaction Book Company.
• Kilic, C., & Yelken Yanpar, T. (2013). Belgian and Turkish pre-service primary school teachers’ metaphoric. Expression sabout Mathematics. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 50, 21-42.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev: G.Y. Demir), Paradigma, İstanbul.
• Miles, M.B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Morgan, G. (1997). Yönetim ve örgüt teorilerinden metafor. (Çev. G. Bulut). İstanbul: Mess.
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik Çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(1), 223-228.
• Polat, S. (2010). İlköğretim 6. - 7. sınıf öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin kullandıkları metaforlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Sengul, S., Katranci, Y., & Gerez-Cantimer, G.. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin “matematik öğretmeni” kavramına ilişkin metafor algıları. International Journal of Social Science Research, 25(1), 89-11.
• Sezgin-Memnun, D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemine ilişkin sahip oldukları metaforlar ve bu metaforların sınıf düzeylerine göre değişimi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 9(1), 351-374.
• Taylor, William (1984). Metaphors of education. Heineman Educational Books Ltd, London.
• Tarim, K., Özsezer, M., & Canbazoğlu, H. B. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik ve matematik öğretimine ilişkin algıları. Journal of Kırşehir Education Faculty, 18(3), 1032-1052.
• Tavşancıl, E.; & Aslan, E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Uçar, T. Z., Pişkin, M., Akkaş, N. E., & Taşçı, D. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik, matematik öğretmenleri ve matematikçiler hakkındaki inançları. Eğitim ve Bilim, 35(135), 131-144.
• Yetim Karaca, S., & Ada, S. (2018). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 789-800.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.