Zeki Ömer Defne’nin Şiir Dili ve Kelime Hazinesi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 19, 191 - 214, 15.04.2018

Ahu Cavlazoğlu Davulcu

Öz

Bu Çalışmada, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı içinde şiirleri ile ön plana
çıkan Zeki Ömer Defne’nin (1903-1992), Denizden Çalınmış Ülke (1971), Sessiz Nehir
Puyalar I (1985), Kardelenler Puyalar II (1988) adlı şiir kitaplarındaki şiirleri ile; Halk
Yolu (1924-1927), Çınaraltı (1941), Ün Isparta Halkevi Mecmuası (1942-1943), Ülkü
(1944-1946) Zeytin Dalı (1949), Şadırvan (1948), Esi (1956), Çağrı (1959-1960), İstanbul (Sanat ve Edebiyat (1953-1954-1955-1956) ), Varlık (1956-1982), Türk Edebiyatı
(1983-1993), Kaynaklar (1985), Türk Dili (1986-1993), Millî Kültür dergisi (aralıklarla
1981-1987), Galatasaray dergisi (aralıklarla 1951-1967), Galatasaray Lisesi Yıllığı (1964-
1965 ve 1974-1975) ve Özel Şişli Terakki Lisesi Yıllığında (1967 yıllığı ve 1969 yıllığı)
yayımlanmış şiirlerinin dili ve kelime hazinesi ortaya konmaya çalışılmış, Defne’nin
şiirlerinde yer alan zarf fiil, şahıs, yapım ve çekim eklerinde haberleşme kiplerinde,
seslerde ve söz varlığında tespit edilen eskicil (arkakik) unsurlar belirlenmiştir. Eskicil
unsurları içeren şiirler için bir ya da iki örnek verilecektir.
Anahtar sözcükler: Zeki Ömer Defne, Şiir Dili, Kelime Hazinesi, Arkaik unsurlar.

Abstract:
Our study is to examine the poems of Zeki Ömer Defne, who is in the foreground
with his poems in Turkish Literature during the Republican Period, in terms of Turkish Language. In this work , poems in poetry books of Zeki Ömer Defne (1903-1992)
named Denizden Çalınmış Ülke (1971), Sessiz Nehir Puyalar I(1985), Kardelenler Puyalar II(1988) and Halk Yolu (1924-1927), Çınaraltı (1941), Ün Isparta Halkevi Mecmuası (1942-1943), Ülkü (1944-1946) Zeytin Dalı (1949), Şadırvan (1948), Esi (1956),
Çağrı (1959-1960), İstanbul (Sanat ve Edebiyat (1953-1954-1955-1956) ), Varlık (1956-
1982), Türk Edebiyatı (1983-1993), Kaynaklar (1985), Türk Dili (1986-1993), the poems published in Millî Kültür journal (with intervals 1981-1987), Galatasaray Journal
(with intervals 1951-1967), Galatasaray Lisesi Annual (1964-1965 ve 1974-1975) and
Özel Şişli Terakki Lisesi Annual (1967 annual and 1969 annual) were studied in Zeki
Ömer Defne’s Language of Poetry and Thesaurus. In the envelope verb, the person,
the construction and the suffixes included in the poems of Defne, the archaic elements
determined in the communication types, voices and vocabulary are determined. One
or two examples will be given of poems containing archaic elements.
Keywords: Zeki Ömer Defne, Poetry Language, Thesaurus, Archaic Elements

Anahtar Kelimeler

Zeki Ömer Defne, Şiir Dili, Kelime Hazinesi, Arkaik unsurlar

Kaynakça

• AKSAN, Doğan (1999) , Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara: Engin yayınevi. AKTAŞ, Şerif (1998) ,Yenileşme Dönemi Türk Şiiri ve Antolojisi II (1920-1940), Ankara: Akçağ Yay. AKYÜZ, Kenan (1988) , “Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, Türk Edebiyatı”, İslam Ansiklopedisi İstanbul: Meb. , XII/II: 567-568. AKYOL, İbrahim ve Karadeniz, Şahin (Mayıs 1989) , “Şairimiz Zeki Ömer Defne ile Sohbet”, Çankırı Yâren dergisi, İstanbul, 13-17 AKYOL, İbrahim (Ocak 2004) , Zeki Ömer Defne’nin Hayatı, Doğumunun 100.Yılında Zeki Ömer Defne Ve Çankırılı Şairler Sempozyum Bidirileri, T.C. Çankırı Valiliği. BANARLI, Nihat Sami (1987) , Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul C.II, 1150. CENGİZ, Metin (2002) , Modernleşme ve Modern Türk Şiiri, İstanbul: Telos Yayıncılık. ÇELİK, Yakup (2002) “Zeki Ömer Defne”, Büyük Türk Klasikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınevi C.XIV,158. DEFNE, Zeki Ömer (1971), Denizden Çalınmış Ülke,İstanbul: MEB Yayınları. DEFNE, Zeki Ömer (Şubat 1975) , “Yapraklar Dökülünce”, Varlık Aylık Fikir ve Edebiyat Dergisi, 809, 10. DEFNE, Zeki Ömer (Ağustos 1978) , “İzmaritler”, Varlık Aylık Fikir ve Edebiyat Dergisi, 851, 4. DEFNE, Zeki Ömer (Mayıs 1985), Puyalar I: Sessiz Nehir, İstanbul: Ana Basım Sanayi. DEFNE, Zeki Ömer (Haziran 1986) , “Mâverâlar Kuşu”, Türk Dili, 414, 451. DEFNE, Zeki Ömer (Ocak 1987) , “Mâverâlar Kuşu”, Türk Edebiyatı, C. XIV, 159, 5. DEFNE, Zeki Ömer (Şubat 1988a), Puyalar II: Kardelenler, İstanbul: Tunç Matbaacılık. DEFNE, Zeki Ömer (1988b), Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Edebî Sanatlar Bakımından Bir Araştırma, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. DEFNE, Zeki Ömer (Haziran 1988c) , “Bayram Şekeri I”, Türk Edebiyatı, 176, 9. DEFNE, Zeki Ömer, (Kasım 1988d) , “Sonsuz Sevi”, Türk Edebiyatı, 181, 12. DEFNE, Zeki Ömer ( Aralık 1989), “Ağrılar”, Türk Dili, 456, 322. ERGİN, Muharrem (1993) . Türk Dil Bilgisi, İstanbul, Boğaziçi Yayınları. Galatasaray Lisesi Sicil Dosyası, 1950-1968. GÜLENSOY, Prof. Dr. Tuncer (2007) , Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü I-II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. HACIEMİNOĞLU, Prof. Dr. Necmettin (1992), Türk Dilinde Edatlar, İstanbul: MEB. İBRAHİMHAKKIOĞLU, Belkıs (Ocak 2004), “Tanıdığım Zeki Ömer Defne”, Doğumun 100. Yılında Zeki Ömer Defne ve Çankırılı Şairler Sempozyum Bildirileri, TC Çankırı Valiliği, 83-85. KABAKLI, Belkıs (Kasım 1984 ) , “Şair Öğretmen Zeki Ömer Defne İle”, Türk Edebiyatı, C.XI, 133, 41. KAPLAN, Mehmet (1996) , “Ziller Çalacak”, Şiir Tahlilleri 2: Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, İstanbul: Dergâh Yayınları. KARABAY, Muhsin, Gökçe, Hüseyin Özer, A. Vahap ve Kavlu, Mustafa (Ocak 1993) : “Zeki Ömer Defne İle Sohbet”, Türk Edebiyatı, 231, 25-31. OKAY, Orhan, “Yirminci Yüzyılda Başından Cumhuriyete Yeni Türk Şiir (1900-1923)”, Türk Dili, 481- 482:294 ÖZÜNLÜ, Ünsal (1997) , Edebiyatta Dil Kullanımları, Ankara: Doruk yayımcılık. PARLATIR, İsmail (Haziran 1985a) , “Değerlendirmeler” Türk Dili Aylık Dergisi İstanbul, 402 . PARLATIR, İsmail (Ekim 1985b) , “Değerlendirmeler”, Türk Dili, 406:196-198. PARLATIR, İsmail (Temmuz 1988) , “Değerlendirmeler”, Türk Dili, C.LVI, 439:51-56. PARLATIR, İsmail (Ocak-Şubat 1992) , “XIX. Yüzyıl Yeni Türk Şiiri”, Türk Dili, 481-482:1-3. ŞEMSEDDİN Sami (1987) , Kamus-ı Türkî, İstanbul: Çağrı Yayınları. Türkçe Sözlük (2005) , Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Arşivi, Sicil Dosyası, 31.03.1958. Yeni Tarama Sözlüğü (1983) , Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.