Çoklu Zekâ Kuramına Göre Yurtdışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi İle İlgili Öğretmen Görüşleri

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 20, 577 - 601, 15.08.2018

İhsan Kalenderoğlu Yasemin Zorluoğlu

Öz

Günümüzde başta Almanya olmak üzere çeşitli ülkelerde varlığını sürdüren
Türk insanının yaşadığı başlıca problemlerden biri kendi diline ve kültürüne yeterince hâkim olamamasıdır. Günümüz Avrupa’sında Türkçeyi ana dil olarak konuşan insan sayısı (yaklaşık 5,5 milyon) toplamı bazı Avrupa ülkelerinin nüfuslarından daha fazladır. Ancak Türkçe konuşanların sayısı her ne kadar çok olsa
da Türkçenin ana dil olarak eğitim birimlerinde verilmesinde bir takım sorunlar
yaşanmaktadır. Bu sorunların arka planında iki ana neden olduğu ileri sürülebilir. Birincisi yurt dışında yaşayan Türk ailelerinin Türkçe eğitimine karşı geliştirdikleri görece ilgisizlik, isteksizlik veya yeterince önemsememe tutumu, ikincisi
de yetersiz ders saatleri, sınırlı müfredat, eksik materyal, zorluk çıkaran idari ve
yasal uygulamalardan kaynaklanan sorunlardır. Bu nedenle yurt dışında yaşayan
göçmen durumundaki Türk ailelerin çocuklarına Türkçenin doğru ve etkili bir
şekilde öğretilmesinin gerekliliği günden güne artmaktadır.
Yurt dışında yaşayan Türklerin zamanla Türkçe ve Türk kültüründen giderek uzaklaştıkları, Türk çocuklarına verilen eğitimlerde ise elverişli olmayan sınıf ortamı, sınırlı materyal ve yetersiz ders saati gibi sorunlar yaşandığı görülmektedir.
Bu kısıtlar altında her çocuğun kendine has kişisel ve bilişsel özelliklerini gözeten
bir öğretim yönteminin devreye alınması gerekmektedir. Türkçe ve Türk kültürü
eğitim ve öğretiminin sürdürülebilir ve etkili bir şekilde verilebilmesi için Çoklu
Zekâ Kuramı’na (ÇZK) dayalı uygulamaların kullanılabileceği düşünülmektedir.
Bu çalışmada Almanya’da yaşayan Türk çocuklarına Türkçe ve Türk kültürü öğretiminde, ÇZK ilkelerine göre verilecek eğitimin elverişliliği hakkında öğretmen
görüşleri ele alınmış, mevcut koşullar altında ÇZK’na dayalı yöntemlerin verimli
olabileceği tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler:Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocukları, Çoklu Zekâ, Türkçe
Öğretimi, Program.
Abstract:
One of the main problems of the Turkish people who live in various countries,
especially Germany today, is that they can not adequately dominate their language
and culture. In today’s Europe, the total number of people speaking Turkish as a
mother tongue (about 5.5 million) is higher than population of some European
countries. However, although the number of Turkish speakers is very high, there
are some problems in giving Turkish as a mother tongue in education units. It can
be argued that there are two main reasons behind these problems. The first is the
indifference, reluctance or insufficiency of Turkish families living abroad’s attitudes towards Turkish education and the second is the problems caused by inadequate teaching hours, limited curriculum, incomplete material, difficult administrative approach and legal practices. For this reason, the necessity of teaching Turkish
children correctly and effectively to the children of Turkish families living abroad
is increasing day by day.
Turks living abroad have gradually moved away from Turkish and Turkish culture, and there are problems such as inadequate classroom environment, limited
materials and inadequate teaching hours in the trainings given to Turkish children.
Under these constraints, it is necessary to adopt a teaching method that takes into
consideration the individual and cognitive characteristics of each child. It is advised that applications based on the Multiple Intelligence Theory (MIT) can be used
to provide education and training of Turkish and Turkish culture in a sustainable
and effective way. In this study, the views of teachers about the appropriateness
of education according to the principles of the MIT were discussed in teaching of
Turkish and Turkish culture to Turkish children living in Germany, it was determined that the methods based on the MIT should be efficient under the existing
conditions.
Keywords:Turkish Children Living Abroad, Multiple Intelligence, Teaching
Turkish, Program

Anahtar Kelimeler

Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocukları, Çoklu Zekâ, Türkçe Öğretimi, , Program

Kaynakça

• ALTAN, Mustafa Zülküf, (1998), “Ülkelerin Eğitim Çıkmazı: Amerika Birleşik Devletleri Örneği”, Milli Eğitim Dergisi, 140: 29-35. AŞILIOĞLU, Bayram, (2013), Okullarda Türkçe Öğretimi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. AZAR, Ali ve PRESLEY, Arzu İrfan ve BALKAYA, Ömer, (2006), “Çoklu Zeka Kuramına Dayalı Öğretimin Öğrencilerin Başarı, Tutum, Hatırlama ve Bilişsel Süreç Becerilerine Etkisi”, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30: 45-54. BARIN, Erol, (1992), Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Bir Metod Denemesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. BELET, Dilek ve YAŞAR, Şefik, (2007), “Öğrenme Stratejilerinin Okuduğunu Anlama ve Yazma Becerileri İle Türkçe Dersine İlişkin Tutumlara Etkisi”, Journal of Theoryand Practice in Education, III, 1: 69-86. COMMON EUROPEAN FRAMEWORK of REFERENCE, (2001), Common European Framework Of Reference For Language, Learning, Teaching, Assesment, Cambridge: Cambridge University Press. DEMiREL, Özcan ve TUNCEL, İbrahim ve DEMİRHAN, Canay ve DEMİR, Kenan, (2008), “Çoklu Zekâ Kuramı ile Disiplinlerarası Yaklaşımı Temel Alan Uygulamalara İlişkin Öğretmen-Öğrenci Görüşleri”, Eğitim ve Bilim, XXXIII, 147:14-25. DOĞAN, Nuri ve AKSU, Gökhan, (2015), “Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Öğrenci Görüşlerine Göre İkili Karşılaştırma Yöntemiyle Ölçeklenmesi”, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, VI, 2: 194-206. GAY, Lorraine ve AIRASION, Peter, (2003), Edueationai Researeh; Competendes For Analysis And Appıieation, Upper SaddIe River, NJ: MeriIl/Prentice Hall. GÜNEŞ, Firdevs, (2011), “Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, VIII, 15: 123-148. KARA, Mehmet, (2010), “Oyunlarla Yabancılara Türkçe Öğretimi”, TÜBAR, 27: 407-421. KARADAĞ, Özay, (2013), Kelime Öğretimi, İstanbul: Kriter Yayınları. KÖKDEMİR, Doğan, (2003), “Eleştirel Düşünme ve Bilim Eğitimi”, PİVOLKA, II, 4: 3-5. KURUDAYIOĞLU, Mehmet, (2003), “Konuşma Eğitimi Ve Konuşma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Etkinlikler”, TÜBAR, 13: 287-308. MEMİŞ, Muhammet Raşit ve ERDEM, Mehmet Dursun, (2013), “Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri ve Eleştiriler, Turkish Studies - International Periodical For The Languages”, Literature and History of Turkish or Turkic, VIII,”9:”297-318. ÖZBAY, Murat, (2005), Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları. SABAN, Ahmet, (2001), Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. TARCAN, Ahmet, (2004), Yabancı Dil Öğretim Teknikleri, Ankara: Nobel Yayıncılık. TEMİZKAN, Mehmet, (2008), “Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, VI, 3: 461-486. TİTİZ, Mustafa Tınaz, (1999), Ezbersiz Eğitim Yol Haritası, Ankara: Beyaz Yayınları. YILDIZ, Cemal ve OKUR, Alpaslan ve ARI, Gökhan ve YILMAZ, Yakup, (2006), Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Ankara: Pegem Yayıncılık.