The Societal Order (System) Constructioning Charecteristic Of The Relationship Of “Civilization,Education And Tasavvuf” According To Scientific Method Understanding Of “Tawhid Thought ”

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 23, 161 - 200, 15.08.2019

Osman Şimşek

Öz

The determining effect of the belief and ethical understanding of society is clear foremost in the construction of a civilization. According to this, the importance of “içtimai sciences” (içtimai is any subjects related with the idea of society according to thought of tawhid) including religion, culture and ethic-centered constituents is explicit in constructing a civilization. The decisiveness of the understanding of knowledge of “thought of tawhid” of the Islamic civilization-oriented societies/ states that were directing the world system as the dominant power between 7th and 19th centuries A.D. in the world, in the construction of distinctive knowledge structures and civilizations, is undisputable. The togetherness of ethic, culture and belief of “perfect human being” characteristic as the most effective element providing this undisputable superiority is at the essential position. Thus, in the setting-up of the civilization of Islam, the existence of perfect human-being type and how his identity and character develops are very crucial. According to this, it becomes a need that these properties of “perfect human being” type and the subject that how

a civilization’s “setting-up” is realized, should be known by dealing with the holistic impact of ictimai sciences as multi-faceted. It is a very high-priority need that in terms of Islamic civilization, who “perfect human being” is and the understanding of “thought” constructing this “perfect human-being” and what its “method of knowledge” is ictimai effects of the relationship of “civizilation-and education”,“civilization and perfect human being type” and “civilization and tasavvuf”must be manifested in terms of ictimaiyat science (ictimaiyat is the idea of society according to thought of tawhid). In the name of achieving that kind of aim, by using scientific method of knowledge of Thought of Tawhid, this study is trying to explain the authentic formation of the interaction of “civilization-perfect human being and Sufism constructing/upbringing this perfect human being” by dealing within the context of holistic scientific method of tawhid.

Anahtar Kelimeler

Tawhid, thought of tawhid, scientific method, civilization, education, tasavvuf

“Tevhidi Düşünce” İlmi Yöntem Anlayışına Göre “ Medeniyet – Eğitim- Tasavvuf” İlişkisinin İctimai Düzen( Sistem) Kurucu Vasfı

Öz

Öz:

Bir medeniyet inşasında, toplumun başta inanç ve ahlak anlayışının belirleyici etkisi açıktır. Buna göre medeniyet kurmada ise o medeniyetin; din, kültür ahlak merkezli unsurlarını içeren “ictimai ilimlerin” önemi açıktır. Dünyada MS. 7.yüzyıl ile 19. Yüzyıl arasında dünya düzenine hâkim olarak yön veren İslam medeniyetine bağlı toplumların/ devletlerin, “Tevhidi Düşünce” bilgi anlayışının özgün ilmi bilgi yapısı ile medeniyeti kurmadaki belirleyicilikleri tartışmasızdır.

Bu tartışmasız üstünlüğü sağlamada en etkin unsur olan“kâmil insan” özelliğinin ahlak-kültür ve inanç birlikteliği de, temel bir konumdadır. Böylece İslam’ın medeniyet inşasında kâmil insan tipinin varlığı, onun kimlik ve şahsiyet oluşumunun nasıl geliştiği önem taşımaktadır. Buna göre “kamil insan” tipinin bu vasıfları ile medeniyetin “kuruluşun”un nasıl gerçekleştirdiği konusu, ictimai ilimlerin bütüncül etkisi ile ele alınarak çok yönlü olarak bilinmeyi gerekli kılmaktadır. Bunun içinde İslam medeniyeti açısından “kamil insan” kimdir ve bu “kamil insanı” inşa eden “ düşünce” anlayışı ve onun “bilgi yöntemi”nin ne olduğu, ”medeniyet-eğitim”, “medeniyet –kamil insan tipi”ve “medeniyet –tasavvuf “ ilişkisinin ictimai etkisinin, ictimaiyat ilmi(İctimaiyat; tevhidi düşünce anlayışına göre ideal toplum anlayışıdır) açısından ortaya konulmasının öncelikli gereği bulunmaktadır. Bu çalışma böyle bir amacı gerçekleştirme adına Tevhidi Düşünce ilmi bilgi yöntemi

üzerinden “medeniyet- kamil insan ve bu kamil insanı inşa eden/yetiştiren tasavvuf “etkileşiminin özgün oluşumunu, tevhidi bütüncül ilmi yöntem bağlamında ele alarak izah etmeye çalışmaktadır.

En Az 250 Kelimelik Özet

Anahtar Sözcükler: (En Az 3 Anahtar Sözcük)

Anahtar Kelimeler

evhit, Tevhidi Düşünce, İlmi Yöntem, Medeniyet, Eğitim, Tasavvuf

Kaynakça

• BİLGİSEVEN, Amiran K.,(1985), Din Sosyolojisi, İstanbul: Filiz Kitapevi. BİLGİSEVEN, Amiran K.,(1990), Türkiye’de Sosyal Çözülme Tehlikeleri, İstanbul:Filiz Kitapevi. BİLGİSEVEN, Amiran K.,(2003), İlm-i Ledün(Genel Teoloji), İstanbul: Filiz Kitapevi, 2.Baskı. DOĞAN, Mehmed,(1976), Kur’an Gölgesinde ve tarih Önünde Türk, Ankara:Emel Yayınları. EL GAZZALİ,(2002), Düşünmede Doğru Yöntem, İstanbul: Ahsen Yayınları. FARUKİ, İsmail Raci,(2017), Tevhid Düşünce ve Hayata Yansımaları, (Çev:E.Okumuş), İstanbul: Mahya Yayınları, HAMİDULLAH, Muhammed,(2004), İslam Peygamberi, (Çev.M.Yazgan), İstanbul: Beyan Yayınları, LÖKER,Erhan,(1953), Dünya Sosyolojisi, Ankara: Ankara İctimaiyat Enistitüsü Yayınları:2, C:1,Örnek Matbaası. KAYIKLIK,Hasan,(2011), Tasavvuf Psikolojisi, Ankara:Akçağ Yayınları, 2.Baskı. KILIÇ, M.Erol,(2011), Anadolu’nun Ruhu, İstanbul: Sufi Yayınları. KIRCI, Celal,(1981), Kur’an-ı Kerim ve Modern İlimler (Münasebeti, Yorumu,Yorumcuları), İstanbul: Marifet Yayınları, 2.Baskı. MELLEUISH,Gregory,(August 2000), “The Clash of Civilizations: A Model Of Hıstorıcal Development?”,Thesis Eleven SAGE Publications (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi), Thesis Eleven, Number 62, :109-120. ORMAN, Sabri, (2002),Gazzali’nin İktisat Felsefesi, İstanbul: İnsan Yayınları,2. Baskı. ÖZAKPINAR, Yılmaz,(2002), “İnsan Düşüncesinin Boyutları”, İstanbul: Ötüken Yayınları. PRADES, José A.(March1999), “Global Environmental Change and Contemporary Society Classical Sociological Analysis Revisited”, International Sociology, SAGE : (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi),: 7-31. RAZİ, Fahreddin,(2015), Kelime-i Tevhidin Sırları, Terc: İ.Coşkun, İstanbul: Kampanya Kitapları. SAYAR, A.Güner,(1998), Bir İktisatçının Entelektüel Portresi Sabri F.Ülgener, İstanbul: ErenYayıncılık. TOPBAŞ, Osman Nuri,(2013), İslam Nazarında Akıl ve Felsefe, İstanbul: Erkam Yayınları. ŞİMŞEK Osman,(2008a); Türk Toplum Düşüncesine;Medeniyet, Kültür-Zihniyet-Sanayi Bağlamında Bütüncül Bir Yaklaşım,( Editörler: Ü. Çelik Şavk, Y. Koç, E. Alpaslan), Ankara: Türkiyat Araştırmaları, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Prf.Dr.M. Cihat Özönder Anısına 1, Sayı:8, Bahar, 253-284. ŞİMŞEK, Osman,(2008b) ; Türkiye’deki ve Batı’daki Medeniyet Kavramlarına Zihniyet-Özgün Sosyal Bilim-İktisat Etkileşimi Bağlamında Yaklaşım, Ankara:- Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C.X,(10), Sayı: 2,: 115-139 ŞİMŞEK,Osman,(2016),Medeniyet ve Sistem İnşa Edici Vasfıyla Tevhidi Düşünce, Ankara: İlmar(İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği)Yayını, Yayın No:1. ŞİMŞEK, Osman,(2013), Yeni Ahlak Toplumu İnşası, Ankara: Gazi Kitapevi, ŞİMŞEK,Osman,(2018a),”Tevhidi Düşüncenin Düzen Kurucu “İctimaiyat Felsefesi(ToplumFelsefesi)”, İctimai Düzenin(Sistemin) Kuruluşunda “Tevhidi Düşünce ve Toplum Felsefesi”, Der ; Osman Şimşek, Ankara: İlmar(İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği) Yayınları, Yayın No:3,13-76. ŞİMŞEK, Osman,(2018b) ;”Tevhidi Düşüncenin “İlmi Araştırma Yapma”da Bütüncül Yöntem Anlayışı”, Tevhidi Düşünce Işığında İlim dallarının Yeniden İnşası Şurası- Bolu, Derleyen(Edi.); M.Alişarlı-O.Şimşek,Ankara: İlmar (İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği) Yayınları, Yayın No: 4,155-186. ŞİMŞEK, Osman(2018c),”Tevhit Kavramının İctimai/Sosyal Sistem” İnşa Eden Yönü İtibariyle İçtimai Düzen Kurucu “Anlam” Boyutu, 1. Uluslararası İslam Dünyasında Tevhidi Düşünce Şurası, Kur’an ve Sünnet Temelinde Tevhidi Düşüncenin İçtimai Dünyaya Yön Verişi, Derleyenler(Edi.); H. Çiçek-O. Şimşek, Ankara: İlmar(İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği) Yayınları, Yayın No: 2 : 233-258. ŞİMŞEK, Osman, UYANIK, Y.,(2017), “Medeniyet İnşasında “Bilgi Yöntemi” ve Aydın’ın (“Öğretim Üyesinin”) “Sistem Kuruculuktaki” Rolü”,Ankara: Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C: IXX, Sayı:3, :829-844. TOPÇU, Nurettin,(2001),Sosyoloji, Yayına Hazırlayanlar; E.Elverdi-İ. Kara, İstanbul: Dergah Yayınları, ÜLKEN,Hilmi Ziya,(2000),İslam Düşüncesi, Türk Düşünce Tarihi Araştırmalarına Giriş, İstanbul:Ülken Yayınları, 3. Baskı, ÜLKEN,H.Ziya,(2004), Türk Tefekkür Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2.Baskı, Cogito 129,2004, YÜCEL BATMAZ, Nazlı(2018),”Türklerde Devlet Anlayışı”, Türk-İslam Tarihinde Yönetim Uygulamaları, Edi. M. Akçakaya, Ankara: Gazi Kitapevi,:3-64. (http://www.ozgunsosyaldusunce.com.18.06.2018, 19:26).