Lale Devri’nde Kadın Giyimi

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 147 - 162, 13.08.2014

İşılay Özlük

Öz

1718-1730 yılları arasında kalan dönem tarihimizde “Lale Devri” olarak
adlandırılmaktadır. Lale Devri Osmanlı Devleti’nde her alanda birçok değişime
sahne olmuştur. Çırağan eğlenceleri ve sürdürülen renkli hayat lale ile adeta bütünleşmiştir. Bilimsel alanda gelişmelerin yaşandığı, mimari faaliyetlerin hızlandığı,
tercüme heyetlerinin kurulduğu bu dönemde yeni mesire yerlerinin halkın kullanımına sunulması ve eskilerinin tekrar düzenlenmesi sosyal hayatta canlanmaya
vesile olmuştur. Eskisine nazaran daha çok dışarı çıkan, sosyal hayatta daha çok var
olan Osmanlı kadını da kendisini ifade edebileceği en kolay yol olan giysilerle bu
düzende yer bulmaya çalışmıştır. Bu çalışmada döneme ait divanlardan tespit edilen kadın giyimine ait unsurlar ve bu unsurların yorumlanması konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Edebiyat, Lale Devri, Kadın Giyimi

Ladies Clothing in Tulip Age

Öz

The period which is between 1718-1730 is known as Tulip Age in
our history. Tulip Age came up with many changes in various subjects in Ottoman
Empire. Çırağan fests and ongoing colorful life is literally integrated with tulips.
That new recreation spots were built and old ones are renewed aroused social life in
this period in which scientific developments were brought up, architectural activities were facilitated, translation committees were assembled. The Ottoman women
who walk around and appear in social life relatively more than before tried to
find an appropriate place in the society with the easiest way to express themselves which is clothes. In this study, the subjects are elements of ladies’ clothing which
are established in divans of the period and interpretations of these elements.

Anahtar Kelimeler

Classic Literature, Tulip Age, Women Clothing

Kaynakça

• Ahmet Refik, 1988, Hicri On İkinci Asırda İstanbul Hayatı, Enderun Kitabevi, İstanbul.
• Altınay, A. R., [Yayına Hazırlayan: A. H. Diriöz],1973, Lâle Devri, Başbakanlık Kültür Müsteşar- lığı Kültür Yayınları, Ankara.
• Antika Ansiklopedisi, 1998, Kültür Yayınları, İstanbul.
• Arslan, M., 2004, Antepli Aynî Divanı, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
• Aypay, A. İ., 1998, Lâle Devri Şairi İzzet Ali Paşa Hayatı- Eserleri- Edebi Kişiliği, İstanbul.
• Büngül, N.R., (trsz) , Eski Eserler Ansiklopedisi, Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser: 94.
• Canca, G. E., 1999, Bir Geçiş Dönemi Olarak İstanbul’da III. Ahmet Devri Mimarisi (1703-1730), Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• D’Ohsson, M., [Çeviren: Z. Yüksel], (tarihsiz), XVIII. Yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Âdetler, Tercü- man Yayınları 1001 Temel Eser: 3.
• Eldem, S. H., 1977, Sadabad, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul
• Koçu,R.E., 1967, Türk Giyim, Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Sümerbank Yayınları, An- kara.
• Kutlar, F. S., 1996, Arpaeminizade Sami Divani, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Macit, M., 1994, Nedim Divanı (İnceleme-Tenkidli Metin), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Montagu, M., [Çeviren: A. Kurutoğlu], (tarihsiz), Türkiye Mektupları, Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser:12.
• Oskay, Ü., 2005, İletişimin A B C’ si, Der Yayınevi, İstanbul.
• Ögel, B., 1985, Türk Kültür Tarihine Giriş, C. V, Ankara.
• Önder, M., 1998, Antika ve Eski Eserler Klavuzu, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.
• Özen, M. E., 1983, “Kıyâfet Lugatçesi”, Bilgisayar Ortamında Dosya.
• Özlük, I.P., 2011, “Klasik Türk Şiirinde Giyim-Kuşam Kültürü ”, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Pakalın, M. Z. ,1983, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, İs- tanbul.
• Sevüktekin, A. M., 1997, Osmanlı Dönemi Kadın Giysileri, Türkiye İş Bankası Yayınları Ankara
• Ünver, A. S., 1987, Geçmiş Yüzyıllarda Kıyafet Resimlerimiz, Türk Tarih Kurumu Ya- yınları, Ankara.
• Yazıcı, G. E., 1998, Edirneli Kâmî ve Divanının Tenkitli Metni, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Yıldırım, I. P.,2004, “Lale Devri’nde Kültür ve Edebiyat”, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.