Kerkük Üniversitesinde Türkmen Öğrencilerin Türkiye Türkçesindeki Sesli Okuma Hataları Üzerine Tespit ve Değerlendirmeler

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 27, 635 - 663, 15.12.2020

Mehmet Kara Manolya Omar

Öz

Okuma, bir yazıyı meydana getiren harf ve cümlelerden oluşur. Cümleleri seslendirmek, ona anlam kazandırmak ve yazılmış bir metnin iletmek istediği şeyleri dile getirmek demektir Sesli okuma becerisi, gerek ana dili gerekse yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi açısından büyük önem taşımaktadır. Dil öğretiminde
okuma becerisi diğer becerilerin geliştirilmesine de yardımcı olmaktadır. Irak’ta Türkmenlerin yoğun olarak yaşadığı bölge Kerkük şehridir. Kerkük’te Türkmen, Arap ve diğer unsurlar yaşamaktadır. Irak’ta yaklaşık 2,5 milyon kişi tarafından Türkmence konuşulmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, Kerkük’te yaşayan ve Kerkük Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde okuyan, milliyeti Türkmen olan öğretmen adaylarının Türkiye Türkçesindeki bir metni okurken yaptıkları sesli okuma hatalarını tespit etmek, hangi hataları niçin yaptıkları hakkında yordamda bulunmak ve cinsiyetler arasında sesli okuma hatalarında anlamlı bir farklılığın olup olmadığını belirlemeye çalışmaktır. Araştırmaya 8’i kadın, 8’i erkek olmak üzere toplam 16 gönüllü öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilere 553 kelimeden oluşan “Herkese Teşekkür” adlı metin okutturulmuş ve araştırmacılar tarafından ses kaydı alınarak veriler deşifre edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra araştırmacı tarafından sesli okuma hataları tespit edilmiştir. Bu hatalar; kelime tekrar etme, hece tekrar etme, hece ekleme, kelime ekleme, hece atlama, kelime atlama, ses çıkaramama, telaffuz, nefes kontrolü yapamama, tutulma, yanlış okuma, ses ekleme ve yanlış heceleme olarak belirlenmiştir. Araştırma ile ilgili sonuç ve öneriler çalışmanın sonuç bölümünde verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi, sesli okuma, Kerkük’te Türkçe Eğitimi, Türkçe eğitimi, Türkmen

Kaynakça

• BARIN, Erol (1992). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde bir Metod Denemesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener. (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• DURMUŞ, Mustafa (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi. Ankara: Grafiker.
• GÜNEŞ, Firdevs (2000). Uygulamalı Okuma-Yazma Öğretimi. Ankara: Ocak Yayınları.
• GÜZEL, Abdurrahman ve BARIN, Erol (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Ankara: Akçağ.
• HÜRMÜZLÜ, Habib (2017). “Irak’ta Türkçe Eğitimin Tarihçesi ve Hukukî Boyutu”.ORSAM:https://www.orsam.org.tr/tr/irak-ta-turkce-egitimin-tarihcesi-ve-hukuki-boyutu/ adresinden 20.09. 2020 tarihinde ulaşım sağlandı.
• KAPLAN, Mehmet (1988). Kültür ve Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KARA, Mehmet (2018). “Türk Soylulara Türkiye Türkçesi Öğretimi”, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı,(Ed. M. Durmuş, & A. Okur), Ankara: Grafiker Yayınları 201-210.
• KARA, Mehmet ve USTABULUT, Mete Yusuf (2015). “İki Dilli Türk Çocuklarının Sesli Okuma Hataları Üzerine Tespit ve Öneriler (Romanya Örneği)” International Journal of Languages’ Education and Teaching ISSN: 2198 – 4999, GERMANY August 2015, III/2, p. 165-182.
• KARA, Mehmet (2013). “Zenica Üniversitesi Türkoloji bölümündeki Boşnak Öğrencilerin Türkçe Metin Okumadaki Sorunları”. Turkish Studies-Uluslararası Türk dilleri, Edebiyatları ve Tarihi süreli Yayınları, VIII (8/4): 939-950.
• KARAHAN, Firdevs (2004). “İki Dilli Reklamlar ve Sunulan Kimlikler”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,XXI (2), 101-116.
• OMAR, Mnolya. (2014),Öğretmen ve Öğrenci Gözüyle Soydaş İki Dillilere Türkçe Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme (Arapça ve Türkçe Bilen Kerkük Türkmenleri Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• ÖZBAY, Murat (2009). Anlama Teknikleri: I Okuma Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• SEVER, Sedat. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı.
• ŞEN, Muhammet. (2019). Türkiye’de Ortaokul Düzeyinde Öğrenim Gören Suriyeli Arap Öğrencilerin Türkçe Sesli Okuma ve Dikte (Söyleneni Yazma) Becerisinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Ankara
• TDK. (1998). Türkçe Sözlük (9. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• USTABULUT, Mete. Yusuf. (2014). İki Dilli Türk Çocuklarına Türkiye Türkçesi Öğretiminde Sesli Okuma Hataları ve Bu Hataların Düzeltilmesi İçin Yapılabilecek Yöntem ve Teknikler (Romanya Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• VURAL, Hanifi ve BÖLER, Tuncay. (2012). Ses ve Şekil Bilgisi. İstanbul: Kesit Yayınları.