Lisans Düzeyinde Atatürk Algısı ve Farklılıklar

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 27, 665 - 686, 15.12.2020

Salim Gökçen , Özlem Bektaş

Öz

Bu çalışmanın amacı, lisans düzeyinde farklı bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin Atatürk algı düzeyini belirlemek ve çeşitli değişkenlere göre durumunu değerlendirmektir. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nde, dört bölümde öğrenim gören, rastgele seçilmiş 262 (% 63.4) kadın, 151 (36.6) erkek olmak üzere toplam 413 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak Dönmez ve Hamarat (2014) tarafından geliştirilen “Atatürk Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Atatürk algısının demografik değişkenlere göre
farklılık gösterip göstermediğini belirlemeye yönelik iki gruplu karşılaştırmalar için Mann-Whitney U testi, ikiden fazla grupların karşılaştırılması için de Kruskall-Wallis H testi ile birlikte fark olan grupların tespiti için ikili gruplar halinde Mann-Whitney U testleri uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; cinsiyetin öğrencilerin Atatürk algıları üzerinde etkili bir faktör olmadığı, bölümlerine göre Atatürk algıları karşılaştırıldığında, tarih ve fen bilgisi öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğrencilerin Atatürk algılarının diğer bölümlerde okuyan öğrencilere göre anlamlı derecede yüksek olduğu, sınıflarına göre Atatürk algıları karşılaştırıldığında 3. sınıf öğrencilerinin Atatürk algılarının diğer sınıflara göre anlamlı farklılığı olduğu, yine 1. sınıf öğrencilerinin algılarının 2. ve 4. Sınıf öğrencilerine göre anlamlı düzeyde düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca mezun olunan lise türünün Atatürk algısı üzerinde bir farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Aile gelir düzeylerine göre öğrenciler karşılaştırıldığında ise, gelir seviyesi arttıkça Atatürk algılarının da gelir düzeyi en düşük olanlara göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. İkamet yerlerine göre ise, Atatürk algısı üzerinde fark anlamlı değildir.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Atatürk algısı, üniversite öğrencileri, öğretmen adayları

Kaynakça

• AKBABA, Bülent, (2007), “Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinin Amaçlarına Yönelik Öğrenci Görüşleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15, 1: 339-352.
• AKBABA, Bülent, DEMİRTAŞ, Bahattin, BİRBUDAK, Tolgay Seçkin ve KILCAN, Bahadır, (2014), “Tarih Öğretmeni Adaylarının Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Öğretimine Yönelik Görüşleri”, ZfWT, 6, 2: 207-226.
• AKÇURA, Yusuf, (1981), Yeni Türk Devleti’nin Öncüleri-1928 Yılı Yazıları, (Haz. Nejat Sefercioğlu), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• AKYÜZ, Yahya, (1975), Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu (1919-1922), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• ALTIKULAÇ, Ali, (2016), “The Teaching of Atatürk as A Historical Hero in the Social Studies Lesson: A Study on Social Studies Teacher Candidates”, International Journal of Science and Research (IJSR), 5, 8: 36-39.
• ASLAN, Sabahaddin ve ŞEKER, Kadir, (2013), “Sekizinci Sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Kavramlarının Öğretiminde Bulmacaların Öğrenci Başarısına Etkisi”, Mediterranean Journal of Humanities, III, 1: 29-42.
• ATAY, Falih Rıfkı ve Soydan, Mahmut, (1982), Atatürk’ün Anıları (1917-1919), İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• AVCIOĞLU, Doğan, (1969), Türkiye’nin Düzeni, Ankara: Bilgi Yay.
• AYDEMİR, Şevket Süreyya, (1986), İnkılâp ve Kadro, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• BAL, Mehmet Suat, (2011), “Türkiye’de Tarih Öğretiminin Sorunları ve Çözüm Yolları Konusunda Öğretmen Adayı ve Öğretmen Görüşlerinin Karşılaştırılması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 15: 371-387.
• ÇİFTÇİ, Cemil ve ÇAĞLAR, Atalay, (2014), “Ailelerin Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkisi: Fakirlik Kader Midir?”, International Journal of Human Sciences, 11, 2: 155-175. doi: 10.14687/ijhs.v11i2.2914
• DÖNMEZ, Cengiz ve YAZICI, Kubilay, (2009), “Atatürkçülüğün Bir Üst Değer Olarak Öğretimi”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29: 1467-1490.
• DUMAN, Nesrin, KOCAER, Sitti ve KORKMAZ, Özgül, (2019), “Üniversite Öğrencilerinde Atatürk Algısı”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5, 9: 65-73.
• EREN, Ebru, (2018), “Ulus Devletlerde Toplumsal, Kültürel ve Siyasi Bir Etmen Olarak Kimlik Algısı: Türkiye Bağlamında Ulusal Kimlik Merkezli Dil Ve Eğitim Politikaları”, Turkish Studies, 13, 22: 225-237.
• FAİZ, Melike ve KARASU-AVCI, Emine, (2019), “Atatürkçülük Kavramına İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Metaforik Algıları”, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 28: 217-252. https://doi.org/10.35675/befdergi.475283
• FEYZİOĞLU, Turhan, (1988), Türk Milli Mücadelesinin ve Atatürkçülüğün Temel İlkelerinden Biri Olarak Millet Egemenliği, Ankara: Türk Tarih Kurumu
• İLERİ, Celal Nuri, (1926), Türk İnkılâbı, Ankara: Ahmet Kamil Matbaası.
• KARAMAN, Fahri, (2019), Makedonyalı Türk Öğrencilerin Türkiye ve Atatürk Algısı, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul. KOLBURAN, Ş. Gülriz ve TASA, Hande, (2017), “Atatürk’ün Lider Kişiliği: Bilişsel Faktörler Çerçevesinde Bir Değerlendirme”, İstanbul Aydın Üniversitesi Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, Atatürk Haftası Özel Sayısı: 79-98.
• Mehmed Arif Bey, (1973), 93 Moskof Harbi ve Başımıza Gelenler, İstanbul: İrfan Yayınevi.
• ÖNÜR, Hıdır, (2013), “Gelir Düzeyinin Eğitim İmkânlarından Yararlanma Düzeyine Etkisi: Süleyman Demirel Fen Lisesi ve Atatürk Lisesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 18: 25-277.
• ÖZ, Baki, (1987), Atatürk’ün Anadolu’ya Gönderilişinin İç Yüzü, İstanbul: Okan Yayınları.
• ÖZÇELİK, İsmail, (1998), “Atatürk, Cumhuriyet ve Tarih Şuuru”, Erdem, 11, 31: 179-196.
• ÖZEK, Çetin, (1983), Devlet ve Din, Ada Yayınları: İstanbul.
• PALAZ, Tevfik, KILCAN, Bahadır ve GÜLBUDAK, Burcu, (2019), “Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersine İlişkin Öğrencilerin Görüş ve Bilgi Düzeyleri: Nitel Bir Araştırma”, Journal of History Culture and Art Research, 8, 1: 362-377. doi:http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v8i1.1979.
• RUSTOW, Dankwart A., (1984), “Ulusal Bir Devletin Kuruluşu”, Uluslararası Atatürk Sempozyumu, Ankara: Türkiye İş Bankası Yay.
• SEZEN, Yümni, (1997), Hümanizm ve Atatürk Devrimleri, İstanbul: Ayışığı Kitapları.
• ŞİMŞEK, Ahmet, (2008), “Tarih Öğretiminde Sorgulamacı Yaklaşım Çerçevesinde Soru Sorma Becerisi ve Lise Tarih Ders Kitaplarının Durumu”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5, 1: 1-15.
• TAŞ, Sait, (2009), “Atatürk’ün Dönüşümcü Liderliği”, Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi, 1, 2: 1-9.
• TOMUL, Ekber, (2007), “Türkiye’de Eğitime Katılım Üzerinde Gelirin Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 22: 122-131.
• TUNAYA, Tarık Zafer, (1964), Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, İstanbul: Baha Matbaası.
• TURHAN, Mümtaz, (1961), Garplılaşmanın Neresindeyiz?, İstanbul: Babıali Yayınevi