Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dinleme Becerisi İçin Hazırlanan Metin Sonu Soruları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 33, 663 - 691, 15.12.2022

Dilek Kocayanak

Öz

Bu çalışmanın amacı; Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti, Türkçeye Yolculuk ve Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe B2 ders kitaplarında yer alan dinleme becerisinin metin
sonu sorularını ölçme değerlendirme bağlamında incelemektir. Çalışma “soru kökü ve seçeneklerde doğru cevaba ipucu veren kullanımlar olması” hatası ile sınırlandırılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman inceleme yoluyla çalışmanın verileri elde edilmiş ve değerlendirilmiştir. Buna göre; Yeni Hitit B2 ders kitabında dinleme becerisinin metin sonu sorularında bulunan soru kökü ve seçeneklerde doğru cevaba ipucu veren kullanımlar olması durumuyla ilgili toplamda 18 yanlış tespit edilirken Yedi İklim kitabında 33, Türkçeye Yolculuk kitabında ise 30’dur. Doğru cevaba ipucu veren yanlışların en çok; çeldiricilerin doğru yanıt ile aynı uzunlukta olmaması, öğrencinin ön bilgileri, hayattaki tecrübeleri ve mantığı yoluyla cevaplanabilecek düzeyde seçenekler olması, “sadece, hiç, bütün, hepsi” vb. sözcüklerin yanlış seçenek türetmeye yönelik kullanılması gibi hatalardan oluştuğu görülmüştür. Yeni Hitit B2 ders kitabındaki dinleme sonrası soruların geçerlik ve güvenirliğinin diğer kitaplara oranla daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Çalışma verilerinden hareketle yabancılara Türkçe öğretimi alanında kullanılan ders kitaplarının ölçme değerlendirme bölümlerinin kapsam, soru çeşidi (eşleştirmeli, çoktan tek seçmeli, açık uçlu, doğru-yanlış vb.), anlaşılma vb. yönlerden hedef kitlenin seviyesine göre yeniden düzenlenmesi gerektiği anlaşılmıştır. Çalışmanın alanda hazırlanacak olan yeni ders kitaplarına katkı sunması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi, Dinleme Becerisi, Madde Bağımlısı