YÖK ATLAS (2020-2021-2022) VERİLERİNE GÖRE BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 36, 739 - 758, 08.01.2024

Meryem Konu Kadirhanoğulları

Öz

Bu araştırmada Yök Atlas (2020-2021-2022) verilerine göre Biyoloji öğretmenliği programları üzerine bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Biyoloji Öğretmenliği Yükseköğretim girdi göstergeleri 2020-2021-2022 verileri yokatlas.yok.gov.tr sayfasından indirilmiş ve incelenmiştir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre 2022 yılında üniversitelerin Biyoloji öğretmenliği programı toplam kontenjanı 191, yerleşen öğrenci sayısı ise 149’dur. 2020 yılında Biyoloji öğretmenliği programına son yerleşen öğrenci en düşük puan ile Ondokuz Mayıs Üniversitesine; en yüksek puan ile Hacettepe üniversitesine, 2021 yılında en düşük puan ile Ondokuz Mayıs Üniversitesine; en yüksek puan ile Dokuz Eylül Üniversitesine; 2022 yılında ise en düşük puan ile Necmettin Erbakan Üniversitesine; en yüksek puan ile Dokuz eylül üniversitesine yerleşmiştir. Adayların TYT ve AYT netleri, biyoloji öğretmenliği programına yerleşen öğrencilerin akademik başarılarının yüksek olmadığını göstermiştir. 2020 yılında öğrenciler TYT’de en fazla neti Türkçe testinden en az neti ise Sosyal Bilimler testinden; 2021 yılında TYT’de en fazla neti Türkçe testinden en az neti ise Fen Bilimleri testinden; 2022 yılında ise TYT’de en fazla neti Türkçe testinden en az neti ise Sosyal Bilimler testinden yapmışlardır. AYT puanlarında öğrencilerin en fazla başarılı oldukları test grubu 2020 yılında Matematik testi; 2021 ve 2022 yıllarında ise Biyoloji testi olmuştur. Biyoloji öğretmenliği lisans programı mezunlarının KPSS1:Genel Yetenek-Genel Kültür ve KPSS2:KPSS121 (ortalaması) başarıları açısından en yüksek başarı puanı Marmara Üniversitesine en düşük başarı puanı ise Van Yüzüncü Yıl Üniversitesine aittir.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji öğretmenliği, YÖK Atlas veri tabanı, Yükseköğretim kurumları sınavı, Kamu personeli seçme sınavı

Kaynakça

• Akar, C. (2017), “Üniversite seçimini etkileyen faktörler: İktisadi ve idari bilimler öğrencileri üzerine bir çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 97–120.
• Aktaş, Ö. ve Aktaş, D. (2018), “Yükseköğretim program atlası (2018) verilerine göre tarih bölümlerinin ve tarih öğretmenliği programlarının değerlendirilmesi”, Turkish History Education Journal, 8(2), 476-498.
• Atıcı, T. (2013), “Biyoloji öğretmen adaylarının bölümü tercih etme nedenleri ve akademik başarıları”, Turkish Journal of Education, 2(4), 4-12.
• Barnogul, K., & Khilola, T. (2022), “The essence of the biological education process, teaching printouts and legislation”, Asian Journal of Multidimensional Research, 11(4), 129-133.
• Bascombe-Fletcher, P. A. (2018). A qualitative single-case holistic case study of faculty integration of digital technology into their teaching at one university in Trinidad and Tobago. (Doctoral dissertation, University of Phoenix).
• Başaran, İ.E. (1992). Eğitime Giriş. Gül Yayınları, Ankara.
• Bilgiç, B. B. ve Şener, Ö. (2022), “YKS Öğrencilerinin Covıd-19 Korkusu, Sınav Kaygısı ve Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 145-168.
• Boz, Y. ve Boz, N. (2008), “Kimya ve Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretmen Olma Nedenleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137-144.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The Psychological İmpact Of Quarantine And How To REDUCE İT: Rapid Review Of The Evidence. The Lancet, 395(10227), 912-920. doi: https://doi.org/10.1016/ S0140-6736(20)30460-8.
• Cansaran, A. (2004), “Biyoloji öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji öğretmenliği programı hakkında düşünceleri”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1),1-21.
• Cengiz, İ. Y. ve Ekici, G. (2019), “Biyoloji öğretmen adaylarının biyoloji eğitimi laboratuvar dersine ilişkin metaforik algılarının incelenmesi”, OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1218-1258.
• Chuene K, Lubben F ve Newson G (1999), “The views of pre-service and novice teachers on mathematics teaching in South Africa related to their educational experience”, Educational Research, 41(1), 23-34.
• Çetin, Y., ve Başbay, M. (2015), “Öğretmen ve öğrenci gözüyle on ikinci sınıf biyoloji dersi öğretim programı”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 115-130.
• Çokişler, N. (2022), “YKS 2022 Sonuçları Ardından Turist/Turizm Rehberliği Programları Üzerine Bir Değerlendirme”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 33(2), 146-154.
• Çokişler, N. (2022), “Turist Rehberliği Programlarına Yerleşen Adayların Üniversite Sınavı Başarı İstatistikleri Üzerine Betimsel Bir Analiz (2021)”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(3), 621-632.
• Delibaş, H. ve Babadoğan, C. (2009), “Almanya İngiltere ve Türkiye Biyoloji öğretmeni yetiştirme programlarının karşılaştırılması”, İlköğretim Online Dergisi, 8(2), 556-566.
• Ergezen, S. (1994). Biyoloji Eğitiminin Önemi ve Orta Öğretimde Biyoloji Öğretimi. I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitiim Sempozyumu, 9 Eylül Üni. Yay., 171-177.
• Ertürk, S. (1984). Eğitimde Program Geliştirme (5. Baskı). Ankara: Yelkentepe Yayınları
• Gold, A. (1996). (Women and) Educational Management. Gender Equalty for 2000 and Beyond Conference, Ireland.
• Göktaş O., Kurt H., Ekici G. ve Gökmen A. (2014). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının KPSS Kapsamındaki Alan Sınavına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Adana 2014.Özetler Kitabı 955.
• Güllaç, E. T. (2023), “Eğitim fakülteleri lisans programlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin öğretim elemanlarının görüşlerinin değerlendirilmesi”, Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 559-575.
• Gürbüz, H. ve Sülün, A. (2004), “Türkiye'de biyoloji öğretmenleri ve biyoloji öğretmen adaylarının nitelikleri. Milli Eğitim Dergisi”, 161(31), 192-204.
• Işık, S. ve Soran, H. (2005), “Biyoloji öğretmeni yetiştiren kurumların öğretim programlarının karşılaştırılması”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 109-117.
• Karataş, S., Güleş, H. (2013), “Öğretmen atamalarında esas alınan merkezi sınavın (KPSS) öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 102-119.
• Kılıç, G. (2009). Üniversitelerin eğitim fakültelerinde öğrenim gören biyoloji eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin nanobiyoteknoloji eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Konak, S. ve Özhasar, Y. (2019), “Turizm lisans öğrencilerinin turizm ile ilgili bölümleri tercih nedenleri”, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(1), 1-11.
• Moran, A., Kilpatrick, R., Abbott, L., Dallat, J., ve Mcclune, B. (2001), “Training to teach: Motivating factors and implications for recruitment”, Evaluation and Research in Education, 15, 17–32
• Nalçacı, A. ve Sökmen, Y. (2016), “Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 717-727.
• Nayir, K. F., & Taneri, P. O. (2013), “Karatekin Üniversitesi pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğini seçme nedenlerine ilişkin görüşlerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-13.
• ÖSYS, (2022). Yükseköğretim programları ve kontenjanları kılavuzu. Ankara: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi
• Özay Köse, E. (2015), “Biyoloji Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Ortaöğretim Biyoloji Öğretmenliği Programının Biyoloji Öğretmenlik Alan Bilgisi Testine Uygunluk Düzeyi”, Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 3(1), 40-51. Sönmez, V. (1994). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Sözer, E. (1991). Türk Üniversiteleri’nde öğretmen yetiştirme sistemlerinin öğretmenlik davranışlarını kazandırma yönünden etkililiği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Şimşek, A., Solmaz, R. ve Güleç, E. (2020),” YÖK atlas verilerine göre gastronomi ve mutfak sanatları bölümlerinin değerlendirilmesi: ege bölgesi örneği”, Uluslararası global turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 127-137.
• Taflı, T. (2021), “Türkiye’deki Fen Bilimleri Öğretmenliği Programlarının Genel Durumlarının ve Atama Sayılarının İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (46), 262-280.
• Tan, M. (2000). Eğitimde Kadın-Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği: Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. İstanbul: TÜSİAD:21-111.
• Tunç, C., Tunç, A., Dede, E., Taşarsu,E. ve KILIÇ,E. (2021), “2020-2021 Eğitim Öğretim Yılında Sınavlara Hazırlanan 8. ve 12. Sınıflarda Pandemi Döneminin Öğrenciler Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması”, International Journal of Trends and Developments in Education, 1(1), 19-32.
• Tüylüoğlu, T. (2003). Türkiye’de Turizm Eğitiminin Niteliği. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Ankara Üniversitesi: Ankara.
• URL (2022a) https://izmiryargiakademi.net/Yargi/KursDetay/1/oabt-nedir--kac-soru-sorulur--hangi-branslarda-uygulanir- erişim tarihi 24_02_2023 URL (2022b) https://www.global-yurtdisiegitim.com/blog/turkiyenin-en-iyi-universiteleri-2022. Erişim tarihi 24_02_2023
• Üzülmez, M. ve Arslan, F. (2019). YÖKATLAS veri tabanına göre Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nin etki alanı. In 2nd International Symposium of Bandırma and Surrounding (pp. 17-19).
• Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/handle/20.500.12413/2989
• Yağcı, A. ve Güney, E. (2022), “Yükseköğretim Program Atlas (2021) Verilerine Göre Özel Güvenlik ve Koruma Programının Değerlendirilmesi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(3), 152-173.
• Yaman, M., Gerçek, C., & Soran, H. (2008), “Biyoloji öğretmen adaylarının mesleki ilgilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 351-361.
• Yetkin, Y. (1998), “Biyoloji eğitimi ile sağlanan davranış değişikliklerinin insanın yücelişi ve dünya barışına katkısı”, Turkish Journal of Biology, 22, 347-367.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2020). Türkiye’de coğrafya öğretmenliği programlarının genel durumu ve değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Yılmaz, A., & Çifçi, T. (2021), “Evaluation of geography teaching in terms of student preference according to the higher education program atlas data: The case of Marmara University (2016- 2020)”, International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 44, 38-54.
• Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods (5th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Yong, B.C.S. (1995). Teacher Trainees’ Motives for Entering into a Teaching Career in Brunei Darussalam. Teaching and Teacher Education, 11, 275–280.
• Yükseköğretim Program ATLAS (2021). Mezun Başarı Atlası Biyoloji Öğretmenliği https://yokatlas.yok.gov.tr/mezun-basari-atlasi.php adresinden 27 Şubat 2023 tarihinden alınmıştır.