EXAMİNİNG THE CENTURY OF TURKEY THROUGH ZİYA GÖKALP'S IDEA OF TURKİSM

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 39, 639 - 654, 30.12.2024

Dilay Nakış

Öz

Ziya Gökalp is a pioneering thinker in the emergence and development of the idea of Turkism. His scientific studies on Turkism have significantly contributed to the spread of this ideology, which forms the foundation of the state philosophy during the establishment of the Republic of Turkey. Gökalp's understanding of Turkism is of great importance, encompassing social, cultural, political, and ideological characteristics. By examining these aspects—such as the definition of the Turkish nation, national culture and civilization, language and education, modernization and Westernization, and the concepts of nationalism and social solidarity—it is possible to understand the "Century of Turkey." According to Ziya Gökalp, the Turkish nation consists of people who speak the same language, share the same culture, and possess a common historical consciousness. National culture reflects a nation's cultural values and way of life, while civilization denotes the development of universal principles such as science and technology. Gökalp views modernization as advancing society based on science and technology, and Westernization as accepting universal values without losing national culture and Turkish identity. In this context, he emphasizes the necessity for the Turkish nation to preserve its cultural values during these stages. Gökalp expresses nationalism and social solidarity together, stating that nationalism is responsible for ensuring the welfare and happiness of all people without discrimination, thus fostering social solidarity and unity through shared values. The contemporary reflections of Gökalp's Turkism can be seen in various areas such as the social state understanding in Turkey, the increasing activities and cooperation of the Organization of Turkic States, developments in the Turkish defense industry, and the political strategies in Turkish domestic and foreign policies.

Anahtar Kelimeler

ZİYA GÖKALP, IDEA OF TURKISM, CENTURY OF TURKEY

ZİYA GÖKALP’İN TÜRKÇÜLÜK FİKRİYLE TÜRKİYE YÜZYILINA BAKMAK

Öz

Ziya Gökalp, Türkçülük fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikrin gelişip sistemleşmesinde öncü isim olan bir fikir insanıdır. Onun Türkçülük düşüncesiyle yapmış olduğu bilimsel çalışmalar sonucunda bir fikir akımı olarak Türkçülüğün yaygınlaşması, başta Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşundaki devlet felsefesinin temelini oluşturmaktadır. Böyle önemli bir işlevi yerine getiren Ziya Gökalp’in Türkçülük fikir anlayışı, büyük bir önem taşımaktadır. Onun Türkçülük fikri; sosyal, kültürel, siyasal ve politik özellikler içermektedir. Bu özellikleri; Türk milletinin tanımı, milli kültür ve medeniyeti, dil ve eğitim, modernleşme ve Batılılaşma, milliyetçilik ve soysal dayanışma anlayışıyla ele alarak Türkiye Yüzyılını incelemek mümkündür. Ziya Gökalp’a göre Türk milleti; aynı dili konuşan, kültürü paylaşan, ortak tarih bilincine sahip insanların bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Milli kültür ise bir milletin kendi kültürel değerlerini ve yaşam biçimini yansıtırken medeniyet; evrensel ilkelere bağlı olarak gelişen bilim, teknoloji gibi özellikleri ifade etmektedir. Gökalp modernleşmeyi, bilim ve teknolojiyi esas alarak toplumu ileri taşımak; Batılılaşmayı, milli kültürü ve Türk kimliğini kaybetmeden evrensel değerleri kabul etmek olarak görmektedir. Bu bağlamda Türk milletinin bu aşamalarda kendi kültürel değerlerini korumasını gerektiğini önemle açıklamaktadır. Gökalp, milliyetçilik ve sosyal yardımlaşmayı bir arada ifade ederek milliyetçiliğin toplumda ayrım yapmadan herkesin refahını ve mutlu olmasını sağlamakla görevli olduğunu, böylece sosyal dayanışma ortaya çıkarak toplumun ortak değerler yaratıp bu değerlerle toplumda birliğin oluşacağını düşünmektedir. Türkiye’deki sosyal devlet anlayışı, Türk Devletleri Teşkilatı’nın faaliyetlerinin ve işbirliğinin artması, Türk savunma sanayisindeki gelişmeler, Türk iç ve dış politikasında izlenen siyaset ve benzeri alanlarda atılan adımlar, Ziya Gökalp’in Türkçülük fikrindeki yansımalarının bugünkü devlet felsefesinde devam ettiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

ZİYA GÖKALP, TÜRKÇÜLÜK, TÜRKİYE YÜZYILI

Kaynakça

• Binbaşoğlu, C. (1995). Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Eren, H. (1972). “Atatürk ve Ziya Gökalp”. Türk Dili Aylık Dil ve Edebiyat Dergisi- Dosya: Atatürk 1881–1938, 254: 172-177.
• Filizok, R. (2005). Ziya Gökalp. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gökalp, Z. (2017). Türk Medeniyeti Tarihi (haz. A. Duymaz). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Gökalp, Z. (2007).Türkçülüğün Esasları (haz. Mustafa Koç). Bütün Eserleri Bir- Kitaplar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gökalp, Z. (1973).Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gökalp, Z. (2005).Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak. İstanbul: Bordo-Siyah, Türk Klasikleri-İnceleme.
• Gürsoy, Ş. ve Çapçıoğlu, İ. (2006). “Bir Türk Düşünürü Olarak Ziya Gökalp: Hayatı, Kişiliği ve Düşünce Yapısı Üzerine Bir İnceleme”. AÜİFD 47 (2): 89-98.
• Nüzhet, A. (1931). Ziya Gökalp’in Hayatı ve Malta Mektupları. İstanbul: İkbal Kütüphanesi.
• Parla, T. ve Gökalp, Z. (1989). Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tanyu, H. (1981). Ziya Gökalp’in Kronolojisi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Tokluğlu, C. (2013). “Ziya Gökalp ve Türkçülük”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68 (3): 113-139.
• Tuncay, H. (1978). Ziya Gökalp. İstanbul: Toker Yayınları.
• Tütengil, C.O. (1956). Ziya Gökalp Üzerine Notlar. İstanbul: Türk Sosyoloji Cemiyeti.
• Ülken, H.Z. (2001).Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları.
• Elektronik Kaynaklar
• BBC 2024. Pençe harekâtları: Türkiye'nin 'terörle mücadele' stratejisi nasıl değişti? https://www.bbc.com/turkce/articles/c3gyd9050y9o#:~:text=T%C3%BCrkiye%2C%20Suriye'de%202016%20ve,%22tampon%20b%C3%B6lgeler%22%20de%20olu%C5%9Fturdu. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Huzurun Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/huzurun-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türk Devletleri Teşkilatı. https://www.turkicstates.org/tr . (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Kalkınmanın Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/kalkinmanin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Gücün Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/gucun-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Başarının Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/basarinin-yuzyili . (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Bilimin Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/bilimin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, İletişim Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/iletisiminin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Dijital Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/dijitalin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Üretim Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/uretimin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Değerlerin Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/degerlerin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Haklının Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/haklinin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Verimlilik Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/verimliligin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Şefkat Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/sefkatin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Barışın Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/barisin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, İstikrar Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/istikrarin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).
• Türkiye Yüzyılı, Gençliğin Yüzyılı. https://turkiyeyuzyili.com/gencligin-yuzyili. (E.T.: 28.07.2024).