Determining Patient Perception Level of Informed Consent Forms Signed Before Interventional Procedures

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 90 - 101, 31.12.2022

Muhammet Ali Oruç , Bekir Şahin , Funda Demirkılıç , Arzu Keskin Göksel , Hüseyin Yalçın Büyükkarabacak

https://doi.org/10.52148/ehta.1134950

Öz

This study was carried out in order to determine what the illuminated consent forms signed before the interventional procedure mean to the patient's eyes, what the level of consciousness is when approving it, and its relationship with educational status. In addition, the appropriateness of the informed consent procedure was also evaluated. The study will contribute to the most accurate realization of the information and informed consent procedure, which is mandatory within the scope of patient rights. Thus, both the level of understanding from the point of view of patients will increase, and the level of assurance of the physician who receives the consent with the correct information will increase in the face of the law. Our study is of a complementary type and was conducted by interviewing 268 people aged 18 and over who will undergo interventional procedures in the surgical clinics of two hospitals located in the city center of Samsun face-to-face and using the questionnaire application method. As a result of the research, about 21% of the study participants said that they did not know that they had the right not to give consent if they did not want interventional processing before the procedure. It has been evaluated that the patient perception is not at an adequate level in this regard. It was observed that about 23% of the participants either did not understand at all or partially understood what was being explained. When the proportions of those who think that there is not enough information were examined, it was seen that the education level was at the literacy level of 18.9%. The informed consent form, the patient doesn't know the meaning of words when asked if he had, of all age groups %30,6 that they don't know the meaning for words at literacy among patients, the rate of %45,9%, it was determined that rose to. It was revealed that 55.6% of the consent form signatures before the interventional procedure were received by the nurse and 28.7% by the secretary. It was found that 34.7% of the informed consent form was signed by the patient's relative. When the results were evaluated, it was determined that the information should be signed by the relevant parties and studies should be carried out on the preparation of informed consent forms at a level that patients at all levels of education can understand by determining their perception levels.

Anahtar Kelimeler

aydınlatılmış onam, onam formu, girişimsel işlem, aydınlatılmış onam, onam formu, girişimsel işlem, hasta algı düzeyi, informed consent, consent form, interventional procedure, patient perception level.

Girişimsel İşlemler Öncesi İmzalatılan Aydınlatılmış Onam Formları İle İlgili Hasta Algı Düzeyinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma girişimsel işlem öncesi imza altına alınan aydınlatılmış onam formlarının hasta gözünden ne anlama geldiği, onaylarken bilinç düzeyinin ne olduğu ve eğitim durumu ile ilişkisini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca aydınlatılmış onam sürecinin uygunluğu da değerlendirilmiştir. Çalışma, hasta hakları kapsamında zorunluluk olan bilgilendirme ve aydınlatılmış onam prosedürünün en doğru şekilde gerçekleşmesine katkı sağlayacaktır. Böylelikle hem hastalar açısından anlaşılabilme düzeyi artacak, hem de doğru bilgilendirmeyle onamı alan hekimin yasalar karşısında güvence altına alınma seviyesi artacaktır. Çalışmamız tanımlayıcı tipte olup Samsun il merkezinde yer alan iki hastanenin cerrahi kliniklerinde girişimsel işlem uygulanacak gönüllü 18 yaş ve üstü 268 kişi ile yüz yüze görüşülerek anket uygulaması yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, çalışmaya katılanların yaklaşık %21’i işlem öncesi girişimsel işleme istemedikleri takdirde onay vermeme haklarının olduğunu bilmediklerini söylemişlerdir. Bu konuda hasta algısının yeterli düzeyde olmadığı değerlendirilmiştir. Katılımcıların yaklaşık %23’nün anlatılanları ya hiç ya da kısmen anlamadıkları görülmüştür. Yeterli bilgilendirme yapılmadığını düşünenlerin oranlarına bakıldığında, %18,9 ile en yüksek oranının eğitim düzeyinin okuryazar seviyesinde olduğu görülmüştür. Aydınlatılmış onam formunda hastaların anlamını bilmediği kelimeler olup olmadığı sorulduğunda, tüm yaş guruplarının %30,6’sında anlamını bilmedikleri kelimelerin olduğu, okuryazar hastalar arasında ise bu oranın %45,9’a kadar yükseldiği tespit edilmiştir. Girişimsel işlem öncesi onam formu imzalarının %55,6’sının hemşire, %28,7’sinin ise sekreter tarafından alındığı görülmüştür. Aydınlatılmış onam formunun %34,7’sinin hasta yakını tarafından imzalandığı tespit edilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde, bilgilendirmelerin ilgili taraflarca yapılarak imza altına alınması ve aydınlatılmış onam formlarının her eğitim seviyesindeki hastaların algı düzeylerinin belirlenerek, anlayabileceği düzeyde hazırlanması ile ilgili çalışmaların yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

aydınlatılmış onam, onam formu, girişimsel işlem, hasta algı düzeyi, informed consent, consent form, interventional procedure, patient perception level.

Kaynakça

• Referans1.Tümer, A. R., Karacaoǧlu, E., & Akçan, R. (2011). Cerrahide aydınlatılmış onam ile ilgili sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Journal of Surgery/Ulusal Cerrahi Dergisi, 27(4).
• Refefrfans2. Sağlık Bakanlığı (2020), Sağlıkta Kalite Standartları, Ankara.
• Referans3. Avrupa'da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi (Amsterdam, 28-30 Mart 1994) https://sbu.saglik.gov.tr/hastahaklari/amsterdam.htm Erişim Tarihi: 20.02.2022
• Referans4. Resmî Gazete Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. 09.12.2003 Sayı :25311 Kanun No:5013 https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5013.html Erişim Tarihi: 20.02.2022
• Referans5. İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi Strasbourg Kasım 1996 –Ovideo 4 Nisan 1997 http://hastahakki.org/avrupada-hasta-haklarinin-gelistirilmesi-bildirgesi-amsterdam-28-30-mart-1994-copy/ Erişim Tarihi: 20.02.2022
• Referans6. Ebem E. , Tutar M. S. , Yıldız M. , Canıtez A. , Kara Ö. , Kozanhan B. İntravenöz ve İntramüsküler Enjeksiyon Bilgilendirilmiş Onam Formlarının Okunabilirlik Açısından Değerlendirilmesi. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences. 2019; 24(2): 132-136.
• Referans7. Boztaş N, Özbilgin Ş, Öçmen E, Altuntaş G, Özkardeşler S, Hancı V ve ark. [Evaluating the readability of informed consent forms available before anaesthesia: a comparative study]. Turk J Anaesth Reanim. 2014;42(3):140–4.
• Referans8. Goldbort R. Readable writing by scientists and researchers. J Environ Health. 2001;63(8):40
• Referans9. Hasta Hakları Yönetmeliği, Madde 18 (Değişik: RG-8/5/2014-28994).
• Referans10.Ertem A,Yava A, DEMİRKILIÇ U(2013).Kardiyak cerrahiyapılan hastaların ameliyat öncesi verilen aydınlatılmış onam hakkındaki görüş ve önerilerinin belirlenmesi. Türk Göğüs Kalp Damar cerrahisi Dergisi, 21(2),378-391.
• Referans11.Oluş Alkan, G. (2021). Dâhili ve cerrahi tıp hekimlerinin tıbbi müdahale öncesinde hastalardan alınan aydınlatılmış onam bilinci ve uygulamaları (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).