Örgütsel İmaj ve Örgüt Kültürü: Öğretmen Adayı Örnekleminde Nedensel Bir Araştırma

Yıl 2010, Sayı: 1, 5 - 18, 23.07.2016

Fatih Bektaş

Öz

Bu araştırmada örgütsel imajın örgüt kültürüne olan etkisinin öğretmen adayı algılarına dayalı olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle araştırma nedensel desen kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmanın evreni, 2009-2010 öğretim yılı bahar yarıyılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi, ilgili fakültenin ilköğretim bölümü sınıf, ilköğretim matematik, okul öncesi, fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dallarında öğrenim görmekte olan 354 son sınıf öğretmen adayı ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Veriler iki ölçek yardımıyla elde edilmiştir. Cerit (2006) tarafından geliştirilen Örgütsel İmaj Ölçeği; akademik çevre, fiziksel- sosyal çevre ve toplumsal algılanma olmak üzere üç faktörden oluşmaktadır. Diğer veri toplama aracı olan Örgüt Kültürü Ölçeği Erdem ve İşbaşı (2001) tarafından geliştirilmiş ve tek faktörden oluşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde Pearson Çarpım Momentler Korelâsyon ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizlerinden yaralanılmıştır. Bulgular örgütsel imaj faktörlerinin -akademik çevre, fiziksel-sosyal çevre, toplumsal algılanma- birlikte örgüt kültürünün %57’sini yordadığı; ayrıca, örgüt kültürünü en yüksek yordayan değişkenin %44 düzeyinde akademik çevre faktörü olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Örgüt kültürü, örgütsel imaj, öğretmen adayı, eğitim fakültesi

Organizational Image and Culture of Organization: A Causal Research on a Sample of Pre-service Teachers

Öz

The purpose of this study was to determine the effects of organizational image on culture of organization according to perceptions of pre-service teachers. For this purpose, the research was designed on a causal research design. The universe of the study consisted of pre-service teachers who were students at Ataturk University Kazım Karabekir Education Faculty in the second term of 2009-2010 academic years. The sample consisted of randomly chosen 354 participants who were the last year students of primary education, primary mathematics teaching, pre-school education, science teaching, and social science teaching departments. The data were collected through two different scales. The Scale of Organizational Image designed by Cerit (2006) had three sub-dimensions, academic environment, physical-social environment, and social perception. The other data collection instrument, Scale of Culture of Organization was designed by Erdem and İşbaşı (2001) and had only one factor. In the analysis of the data, techniques of Pearson Multiplication Moment Correlation and Multiple Linear Regression Analysis were used. The findings showed that the factors of organizational image –academic environment, physical-social, social perception- together predicted 57% of culture of organization; and also, the variable most strongly predicted the culture of organization was academic environment with the rate of 44%

Anahtar Kelimeler

Culture of organization, organizational image, pre-service teachers, faculty of education

Kaynakça

• Aksoy, R., & Bayramoğlu, V. (2008). Sağlık işletmeleri için kurumsal imajın temel belirleyicileri: Tüketici değerlemeleri. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 85- 96.
• Alvesson, M. (1990). On popularity of organizational culture. Acta Sociologica, 33(1), 31-49.
• Alvesson, M. (2002). Understanding organizational culture. London: Sage Publications Ltd.
• Brown, A. (1992). Organizational culture: the key to effective leadership and organizational development. Leadership & Organizational Development, 13(2), 3-6.
• Can, A. (2008). Örgüt kültürünün hastanelerde toplam kalite yönetimi uygulamalarına uygunluğunun testine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 293-307.
• Cerit, Y. (2006). Eğitim fakültesi öğrencilerinin üniversitenin örgütsel imaj düzeyine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(47), 343- 365.
• Christian, R. C. (1959). How important is the corporate image?. The Journal of Marketing, 24(2), 79-80.
• Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Denison, D. R. (1996). What is the difference between organizational culture and organizational climate? A native’s point of view on a decade of paradigm wars. The Academy of Management Review, 24(3), 619-654.
• Dichter, E. (1985). Commentary: what’s in an image. The Journal of Consumer Marketing, 2(1), 75-81.
• Easton, A. (1966). Corporate style versus corporate image. Journal of Marketing Research, 3(2), 168-174.
• Erdem, F., & İşbaşı, O. J. (2001). Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 33-57.
• Erdoğan, B. Z., Develioğlu, K., Gönüllüoğlu, S. & Özkaya, H. (2006). Kurumsal imajın şirketin farklı paydaşları tarafından algılanışı üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 55-76.
• Fiş, A. M., & Wasti, S. A. (2009). Örgüt kültürü ve girişimcilik yönelimi ilişkisi, ODTÜ Gelişme Dergisi (Özel Sayı), 35, 127-164.
• Giriz, S. (2003). Örgüt kültürü çalışmalarında yönetsel yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(35), 374-397.
• Gray, E. R., & Balmer, J. M. T. (1998). Managing corporate image and corporate reputation. Long Range Planning, 31(5), 695-702.
• Hatch, M. J., & Schultz, M. (1997). Relations between organizational culture, identity and image. European Journal of Marketing,31(5/6), 356-365.
• Hofstede, G. (1998). Identifying organizational subcultures: An empirical approach. Journal of Management Studies, 35(1), 1-12.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, uygulama ve araştırma (Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel.
• Ivy, J. (2001). Higher education institution image: A correspondence analysis approach. The International Journal of Educational Management, 15(6/7), 276-282.
• İpek, C. (1999). Resmi ve liseler ve özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen öğrenci ilişkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Javalgi, R. G., Traylor, M. B., Gross, A. C., & Lampman, E. (1994). Awareness of sponsorship and corporate image: an empirical ınvestigation. Journal of Advertising, 23(4), 47-58.
• Karabey, C. N. (2005). Örgütsel özdeşleşme, örgütsel imaj ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Karadağ, E. (2009). Spiritual leadership and organizational culture: A study of structural equation model. Educational Sciences: Theory & Practice, 9(3), 1357-1405.
• Kazoleas, D., Kim, Y., & Moffitt, M. A. (2001). Institutional image: A case study. Corporate Communications, 6(4), 205-216.
• Köse, S., Tetik, S., & Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Yönetim ve Ekonomi, 7(1), 219-242.
• Küçük, F. (2005). İnsan kaynakları açısından kurumsal imaj. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 247-266.
• Leifeste, K. (1999) A Study of the Process of Importing a Culture of Success, Texas Technology University, Digital Dissertations, Pub.no: AAT 9925639.
• Lievens, F., Hoye, G. V., & Anseel, F. (2007). Organizational identity and employer image: Towards a unifying framework. British Journal of Management, 18, 45–59.
• Marcoulides, G. A., & Heck, R. H. (1993). Organizational culture and performance: proposing and testing a model. Organization Science, 4(2), 209-225.
• Morey, N.. & Luthans, F. (1985). Refining the displacement of culture and the use scenes and themes in organizational studies. Academy of Management Review, 10(2), 219-229.
• Nguyen, N., & Leblanc, G. (2001). Corporate image and corporate reputation ın customers’ retention decisions ın services. Journal of Retailing and Consumer Services, 8(4), 227-236.
• Ouchi, W. G., & Wilkins, A. L. (1985). Organizational culture. Annual Review of Sociology, 11, 457-483.
• Peltekoğlu, F. B. (2004). Halkla ilişkiler nedir?. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Saracel, N., Özkara, B., Karakaş, M., Yelken, R., Vatandaş, C., Bayram, A. K. vd. (2001). Afyon Kocatepe Üniversitesi’nin kurumsal imajı: Afyon halkının üniversiteyi algılaması tutum ve beklentilerine ilişkin araştırma. Afyon: AKÜ Yayınları.
• Sipahi, B., Yurtkoru, S., & Çinko, M. (2006). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Yayım Dağıtım.
• Stolp. S. (1996). Leadership for school culture, Emergency Librarian, 23(3). 20-23.
• Şimşek, N., & Fidan, M. (2005). Kurum kültürü ve liderlik. Konya: Tablet Yayıncılık
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara, Pegema Yayıncılık.
• Taşkın, E., & Sönmez, S. (2005). Kurumsal imaj oluşturmada halkla ilişkilerin rolü ve bir alan araştırması. Akademik Bakış Uluslar arası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 7, 1-27.
• Vigoda-Gadot, E., Vinarski-Peretz, H. & Ben-Zion, E. (2003). Politics and image in the organizational landscape an empirical examination among public sector employees. Journal of Managerial Psychology, 18(7/8), 764-787.
• Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2005). Eğitim bilimleri fakültesi öğrencilerinin fakülte kültürüne ilişkin algıları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 101-122.