TÜRKİYE VE SEÇİLİ ÜLKELERİN ADALET HARCAMALARININ GSYİH, BÜTÇE VE KAMU HARCAMALARI AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2024, , 39 - 61, 29.12.2024

Cevriye Yüksel Yıldırım

https://doi.org/10.70506/eisrcdergi.1578387

Öz

Adalet hizmeti toplumda düzeni sağlamak için tam kamusal mal ve hizmetlerinden birini oluşturmaktadır. Bu bakımdan hükümetler toplumsal etkileri olan kamusal mal ve hizmetlerin görülmesi için harcama yapmak durumundadırlar. Söz konusu bu harcamalar ise kamu harcaması adını almaktadır. Adalet hizmetlerinin yerine getirilmesi için yapılan kamu harcamaları ise adalet ekonomisini oluşturmaktadır. Adalet hizmetleri harcamaları hem adalet bakanlığı bünyesine tahsis edilen bütçe, hem yüksek yargı bütçe ödeneklerinin yüksek mahkemeler tarafından kullanımı da adalet harcaması olarak nitelendirilecektir. Bu çalışmada Türkiye ve 18 seçili ülkenin 2016, 2018 ve 2020 yıllarına ait yıllık GSYİH, kamu harcamaları, adalet sistemine ait bütçe tutarı ile GSYİH içindeki kamu harcamalarının payı, GSYİH içindeki adalet sistemine ayrılan bütçe ve kamu harcamaları içerisinde adalet sistemine ayrılan bütçe için hesaplanan oranlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

GSYİH, Kamu Harcamaları, Adalet Harcamaları, Bütçe

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı (2024), 2023 Yılı Faaliyet Raporu.
• Akdoğan, A. (2003), Kamu Maliyesi, 9. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara
• Aksoy, Ş. (1991). Vergi hukuku ve Türk Vergi Sistemi: Temel Prensipler, Vergi Tekniği, Türk Vergi Sistemi. Filiz Kitabevi.
• Arslaner, H. ve Şekerci, D. (2014). Türkiye’de Adalet Hizmetlerinin Niteliği ve Bu Hizmetlerin Bütçe Üzerindeki Yükü. Adnan Menderes Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı 1, s.31-48.
• Braga. C. A. P.; Fınk. C.; Sepulveda. C. P. (2000). Intellectual Property Rights and Economic Development, World Bank Dıscussion Paper, No.412.
• Çeçen, A. (2015). Adalet Kavramı: Adalet Kavramının Göreliliği Üzerine Bir Deneme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Davie B. F. ve Duncombe, B. F. (1972). Public Finance. Holt, Rinehart and Winston, Inc., New York
• Değirmenci, O. (2021). Türkiye'de adalet harcamalarının uzlaştırma uygulamaları bağlamında değerlendirilmesi, Kırıkkale üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• Deyneli, F. (2009). Türkiye ‘de Adalet Ekonomisinin Karşılattırmalı Analizi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Manisa.
• Deyneli, F. (2010). Türkiye’de Adalet Ekonomisinin Karşılaştırmalı Analizi, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkalığı, Yayın No: 2010/405, Ankara
• Doğan, A.ve Öztürk, A. (2018). Türkiye’de Adalet Hizmeti Harcamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 23, s.773-785.
• Eğilmez, Mahfi ve Ercan Kumcu (2005), Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması,9.basım., Remzi Kitabevi.
• Fendoğlu, H. T. (1997). Hukuk Bilimine Giriş. İstanbul: Filiz Kitabevi
• Ferhatoğlu, E. (2005). Bir Kamu Harcaması Türü Olarak Vergi Harcaması ve Türk Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 77-93.
• Kirmanoğlu, H., (2019). Kamu Ekonomisi Analizi, Beta Yayınları, 7. Baskı, İstanbul.
• Levıne. R. (2005). Law, Endowments and Property Rights, The Journal of Economic Perspectives, Vol.19, No.3, sf. 61-88.
• Lorz, O. (2004). Unemployment, Social Transfers, and International Capital Mobility. FinanzArchiv / Public Finance Analysis. Vol. 60. No. 2. pp. 205-22.
• Mızırak, Z., ve Üçler, G. (2012). Türkiye’de Kamu Harcamalarının İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkisi (1970-2009). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:1, Sayı:42, ss. 178-202.
• Pehlivan, O. (2011). Kamu Maliyesi, Murathan Yayınevi, Trabzon.
• İnternet kaynakları:
• https://data.worldbank.org/, Erişim Tarihi:18.07.2024
• https://public.tableau.com/app/profile/cepej/vizzes,Erişim Tarihi:18.08.2024
• https://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index/, Erişim Tarihi:18.08.2024
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat, Erişim Tarihi:18.08.2024.”