Dijitalleşme Sürecinde Kamusal Politikaların Oluşumunda Paradigma Değişimi: Dijital Kamusal Mallar

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 41 - 63, 30.12.2023

Mustafa Mıynat , Muhammed Fatih Cüre

Öz

Kamu politikalarını ve kamusal mallar teorisini etkileyen en önemli etkenlerden biri de dijitalleşmedir. Dijitalleşme kamu politikalarının oluşumunda bir paradigma değişikliğine yol açarak, hükümetlerin toplumsal zorlukları ele alma ve vatandaşların beklentilerini karşılama şeklini değiştirmiştir. Devletin egemenliğinden eğitime, sağlıktan güvenlik ve adalet hizmetlerine kadar neredeyse her alanda köklü değişiklikler getirmiştir.

Günümüzde birçok hizmetin dijitalleştiği ve gelecek dönemde bu sürecin artarak devam edeceği görülmektedir. Bu süreç geleneksel kamusal mal ve hizmetlerin sunum şeklini değiştirirken; yeni kamusal mal ve hizmetlerin de ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Dijital kamusal mal olarak tanımlanabilecek bu yeni mal ve hizmetler bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Yapılan incelemeler doğrultusunda özellikle Türkçe literatürde “dijital kamusal mal” kavramının literatürde yer edinemediği görülmüştür. Bu kavramın Türkçe literatürde daha çok tanıtılması ve dijital kamusal malların önemine dikkat çekilmesi gerekliliği literatürde karşılaşılan bir boşluk olarak ortaya konmuştur. Bu çalışmada dijital kamusal malların kavramsal olarak üzerinde durulmuş, özellikleri, önemi ve devlet müdahaleciliği konuları dijital kamusal mallara ilişkin örnekler yardımıyla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Kamusal Mal, Açık Veri, Açık Yazılım, Dijitalleşme

Kaynakça

• African Storybook. (2023). https://www.africanstorybook.org/.
• Akdoğan, A. (2014). Kamu Maliyesi. Gazi Kitabevi: Ankara.
• Akmeşe, S. (2020). Kamuda Dijital Dönüşümün Siber Güvenlik ve Dijital Güvence Boyutları ve İç Denetimin Rolü. Denetişim, 10(20), 108-119.
• Allessie, D., Sobolewski, M., & Vaccari, L. (2019). JRC Science for Policy Report: Blockchain for Digital Government. European Commission.
• Arslan, M. O. (2011). Yeni Kamusal Mal: Özgür ve Açık Kaynak Kodlu Yazılım. Ankara: Nisan Kitabevi, 2011.
• Arslan, M. O. (2014). Free and open source software as a public good: Implications for education. International Association of Social Science Research, 2, 158-165.
• Atmaca, Y., & Karaçay, F. (2020). Türkiye'de Kamu Yönetimi Reformlarında Dijitalleşme ve E-Yönetişim. International Journal of Management and Administration, 4(8), 260-280.
• Bilici, N. ve Bilici, A. (2016). Kamu Maliyesi. Savaş Yayınları: İstanbul.
• Buchanan, J. M. (1999). The demand and supply of public goods. Liberty Fund.
• Code Your Future. (2023). About CodeYourFuture. https://codeyourfuture.io.
• Consul Democracy. (2023). Foundation. https://foundation.consuldemocracy.org/
• Çavuş, M. F. & Kurt, H. S. (2017). “Kamu Kurumlarında Açık Kaynak Kodlu Yazılımların Kullanımı”. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(3) 39-49. https://doi.org/10.25272/j.2147-7035.2017.5.3.03.
• Çelebi, A. K. ve Yalçın, Z. (2008). (2008). Kamusal mallar teorisinin değişimi: bölgesel kamusal mallar. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(2), 1-18.
• DHIS2. (2023) Worldwide Map: DHIS2 in Action. https://dhis2.org/in-action/#section-2.
• Digital Square. (2019). Global goods guidebook (Version 1.0). Accessed February 18, 2021. https://static1.squarespace.com/static/59bc3457ccc5c5890fe7cacd/t/5ced6f3c7817f7e261ddbc0a/1559064401781/Global-Goods-Guidebook_V1.pdf
• DPGA. (2021). Digital Public Goods Alliance 5 Year Strategy (2021-2026). https://digitalpublicgoods.net/digital-public-goods-alliance-strategy-2021-2026/.
• DPGA. (2023). Registry. https://digitalpublicgoods.net/registry/.
• DPGA. (2023a). Digital Public Goods Standard. https://digitalpublicgoods.net/standard.
• DPGA. (2023b). Digital Public Goods. https://digitalpublicgoods.net/digital-public-goods/
• Eker, A. ve Bülbül, D. (2016). Kamu Maliyesi. Gazi Kitabevi: Ankara.
• Filiz, Ş. (2022). Dijital Kamusal Alan Tartışmaları Bağlamında Twitter’ın Ekonomi Politiği. Yeni Yüzyılda İletişim Kongresi.
• Gillwald, A., & Spuy, A. V. D. (2019). The governance of global digital public goods: Not just a crisis for Africa. GigaNet, Berlin.
• Google Trends. (2023). “Digital Public Goods”. https://trends.google.com/trends/explore date=all&q=digital%20public%20goods&hl=tr.
• Govdirectory. (2023). https://www.govdirectory.org/ Göker, Z. (2008). Kamusal Mallar Tanımında Farklı Görüşler. Maliye Dergisi, 155(2), 108-118.
• Greenstein, S. (2013). Digital Public Goods. IEEE Micro, 33(5), 62-63.
• Işık, A. (2014). Kamu Maliyesi. Ekin Kitabevi: Bursa.
• İBB. (2023). İBB Açık Veri Portalı. https://data.ibb.gov.tr/.
• Karaca, Y., & Özsalmanlı, A. Y. (2022). Kamu yönetiminde açık veri yönetimi ve şeffaflık: ABD ve İngiltere uygulamaları. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 121-140.
• Kaul, I. ve Mendoza, R. (2003). “Advancing the Concept of Public Goods”. anaging globalization, 78, 95-98.
• Kayıran, M. (2013). Kamu Malları: Piyasa Başarısızlığı Mı Teorilerin Başarısızlığı Mı?, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, 68(4).
• Kocaoğlu, M., & Şahnagil, S. (2022). Veriye Dayalı Kamu Politikası ve Yerel Düzeydeki Yansımaları: Kuram, Kavram & Ülke Örnekleri (Açık Erişim Baskısı b.). Konya: NEÜ Yayınları.
• Kollock, P. (1999). The economies ol online cooperation. Communities in cyberspace, 220. Laudal, T. (2020). A New Approach to the Economics of Public Goods. Routledge.
• Laudal, T. (2019). A new approach to the economics of public goods. Routledge.
• Malkin, J. ve Wildavsky, A. (1991), “Why The Traditional Distinction Between Public and Private Goods Should Be Abandoned” Journal of Theoretical Politics, 3,(4),355-378.
• MEB. (2023). Okullarda Millî İşletim Sistemi Pardus Yaygınlaştırılacak. https://www.meb.gov.tr/etkilesimli-tahtalarda-mill-isletim-sistemi-pardus-kullanilacak/haber/31964/tr.
• Mergel, I., Edelmann, N., & Haug, N. (2019). Defining digital transformation: Results from expert interviews. Government information quarterly, 36(4), 101385.
• Mıynat, M. (2021). “Dijitalleşme, Kamu Politikaları ve Kamusal Mallar”. Dijital Devlet, (Ed. A. Kemal Çelebi ve Birol Kovancılar), Gazi Kitabevi: Ankara.
• Musgrave, R. A., & Musgrave, P. B. (1989). Public finance in theory and practice. New York: McGraw-Hill Education.
• Muter, N. B., Çelebi, A. K., & Sakınç, S. (2018). Kamu Maliyesi. Manisa: Emek Matbaası.
• Myatt, David P. ve Chris Wallace (2002). “Equilibrium Selection and Public-Good Provision: The Development of Open-Source Software”, Oxford Review of Economic Policy, 18 (4).
• Nicholson, B., Nielsen, P., Sahay, S., Sæbø, J.I., (2022). Digital public goods platforms for development: The challenge of scaling. The Information Society 38, 364–376.. https://doi.org/10.1080/01972243.2022.2105999
• Nordhaug L. M. ve Harris, L. (2021), Development Co-operation Report 2021: Shaping a Just Digital Transformation, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/ce08832f-en.
• Özpençe, Ö. (2014). Dijital Kamusal Mallar. Sosyoekonomi, 22(22). 57-80.
• Özpençe, Ö. ve Özpençe, A. İ. (2011). Dijital Kamusal Mal ve Dijitalizm. Uluslararası 9. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi. https://www.researchgate.net/publication/312495403_Dijital_Kamusal_Mal_ve_Dijitalizm.
• PARDUS. (2023). PARDUS. https://www.pardus.org.tr/hakkinda/.
• Quah, D. (2003). Digital goods and the new economy. Available at SSRN 410604.
• Rayna, T. (2008). Understanding the challenges of the digital economy: The nature of digital goods. Communications & Strategies, (71), 13-16.
• Resmi Gazete. (2023). No: 32263. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230729-34.pdf.
• Sæbø, J. I., Nicholson, B., Nielsen, P., & Sahay, S. (2021). Digital global public goods. arXiv preprint arXiv:2108.09718.
• Samuelson, Paul A. (1954). “The Pure Theory of Public Expenditure”, The Review of Economics and Statistics, 36(4): 387-389.
• Samuelson, Paul A. (1955), “Diagrammatic Exposition of a Theory of Public Expenditure”, The Review of Economics and Statistics, 37(4): 350-356.
• Scholarly Community Encylopedia. (2022). E-goverment. https://encyclopedia.pub/entry/32839.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (219-2023). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf.
• Tavares, A. P. vd. (2023). “Digital Public Goods and Vulnerable Populations”. ECIS 2023 Panels. https://aisel.aisnet.org/ecis2023_panels/2/.
• TCCDDO. (2023). AçıkVeri Projesi. https://cbddo.gov.tr/projeler/3173/acik-veri.
• Tobin, S. (2023). English judges get first-ever guidance on artificial intelligence. Reuters. https://www.reuters.com/legal/transactional/english-judges-get-first-ever-guidance-artificial-intelligence-2023-12-12/.
• Türkiye Açık Kaynak Platformu. (2023). Biz Kimiz?. https://www.turkiyeacikkaynakplatformu.com/biz-kimiz/.
• ULASAV. (2023). Ulusal Akıllı Şehir Açık Veri Platformu. https://ulasav.csb.gov.tr/.
• UNDP. (2022). UNDP RBAP Foresight Brief: Can Digital Public Goods Deliver More Equitable Futures? New York, New York.
• United Nations. (2020). Report of the Secretary General: Roadmap for Digital Cooperation.
• Uysal Şahin, Ö. (2017). Sosyal Medya ve Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımı. Journal of Life Economics, 4(4), 51-76.
• Vota, W. (2022). Digital Public Goods Need Sustainable Funding for Success. ICTWorks. https://www.ictworks.org/digital-public-goods-sustainable-funding/.
• World Bank. (2019). Open Source for Global Public Goods. https://documents1.worldbank.org/curated/en/672901582561140400/pdf/Open-Source-for-Global-Public-Goods.pdf.
• World Bank. (2023). Digital Government for Development. https://www.worldbank.org/en/topic/digitaldevelopment/brief/digital-government-for-development.