HİSSE FİYATLARİNİN 2023 HAMAS- İSRAİL SAVAŞİNA TEPKİSİ: BORSA İSTANBUL ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 19, 29.12.2024

Fatih Konak , Esra Özkahveci , Yasin Şeker

https://doi.org/10.70506/eisrcdergi.1551605

Öz

Bu çalışmada, Etkin Piyasalar Hipotezi (EPH) çerçevesinde piyasa etkinliği ve anormal getiriler konusu ele alınmaktadır. EPH, piyasaların mevcut tüm bilgiyi fiyatlara yansıttığını ve bu nedenle yatırımcıların anormal kazanç elde etme olasılığının olmadığını savunmaktadır. Ancak, davranışsal yanılgılar ve piyasa anomalileri, bu hipotezi sorgulayan durumlar yaratabilmektedir. Örneğin, savaşlar ve doğal afetler gibi büyük olayların finansal piyasalar üzerindeki etkisi, zaman zaman bu teorinin öngördüğü etkin fiyatlamaların ötesinde sonuçlara yol açabilmektedir. 7 Ekim 2023’te başlayan Hamas-İsrail Savaşı, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye ve bölgedeki piyasaları da etkilemektedir. Bu bağlamda, BIST 100 Endeksi'ndeki firmalar, olayın ardından ilk iş gününde piyasa katılımcılarının verdiği tepkilerle birlikte değerlendirilmektedir. Olay Çalışması metodolojisi, belirli olayların finansal piyasalardaki etkilerini analiz etmek için kullanılan yaygın bir yöntemdir ve bu çalışmada da bu metodoloji kullanılarak piyasanın tepkileri incelenmektedir. Bu kapsamda araştırmada 7 Ekim 2023’te başlayan savaşın, piyasadaki varlık fiyatları üzerinde nasıl bir etki yarattığını anlamak için savaş sonrası ilk işlem günü analiz edilmiştir. BIST 100 Endeksi’ndeki firmalar bu bağlamda incelenmiş ve ortalama piyasa tepkileri değerlendirilmiştir. Çalışma, piyasaların bu olaylara tahmin edilebilir ve istatistiksel olarak anlamlı bir tepki verdiğini ortaya koymuştur. Yapılan analizler, BIST 100 Endeksi'ndeki firmaların savaş sonrası dönemde anlamlı piyasa tepkileri gösterdiğini ve piyasaların bilgi temelinde etkin bir şekilde hareket ettiğini göstermektedir. Bu da, Etkin Piyasalar Hipotezi'ne göre piyasaların anında bilgiye tepki verdiğini, ancak savaş gibi büyük olayların anlık piyasa anomalilerine yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, savaş gibi büyük ölçekli olayların piyasalarda kısa vadeli etkiler yaratabileceği, ancak uzun vadede piyasanın bu tür bilgileri fiyatlara doğru şekilde yansıtarak etkinliğini koruduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hamas- İsrail Savaşı, Etkin Piyasalar Hipotezi, Borsa İstanbul 100 Endeksi

Kaynakça

• Armaoğlu, F. (1989). Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ataov, T. (1970). Filistin Sorununun Ardindaki Gerçek: İsrail'in Kuruluşuna Kadar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 25(03). https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001240
• BBC.com, (2023). Hamas 7 Ekimde’ki İsrail Saldırılarına Nasıl ve Hangi Gruplarla Birlikte Hazırlandı? https://www.bbc.com/turkce/articles/cjlpd1ljk6ko (Erişim: 02.04.2024).
• Corrado, C. J. (2011). Event studies: A Methodology Review. Accounting & Finance, 51(1), 207-234. https://doi.org/10.1111/j.1467-629X.2010.00375.x
• Çukur, S., Eryiğit, M., & Duran, S. (2008). Sendikasyon ve Seküritizasyon Kredileri Anlaşmalarının Borçlanan Bankaların Hisse Fiyatlarına Etkileri. Iktisat Isletme ve Finans, 23(264), 58-78. DOI:10.3848/iif.2008.264.9732
• Euronews.com (2024). İsrail ve Hamas Arasındaki 100 Günlük Savaş Sürecinde Neler Yaşandı? https://tr.euronews.com/2024/01/14/israil-ve-hamas-arasindaki-100-gunluk-savas-surecinde-neler-yasandi (Erişim: 25.03.2024).
• Gurpinar, B. (2018). Toplumsal Hareketler ve Ortak Düşman Algısı: Suriye İhvanı ve Hamas. Ege Academic Review, 18(3). DOI: 10.21121/eab.2018339289
• Harms, G., & Ferry, T. M. (2017). The Palestine-Israel Conflict: A Basic Introduction. Pluto Press.
• Kelman, H. C. (2007). The Israeli-Palestinian Peace Process and Its Vicissitudes: Insights From Attitude Theory. American Psychologist, 62(4), 287. DOI: 10.1037/0003-066X.62.4.287
• Kothari, S. P., & Warner, J. B. (2007). Econometrics of Event Studies. In Handbook of Empirical Corporate Finance, 3-36. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.608601
• Kürşat, K. A. N. (2019). İsrail’in Kuruluşundan 27 Mayıs Darbesine Türkiye-İsrail İlişkileri (1948-1960). İsrailiyat, (3), 172-188.
• Mishal, S., & Sela, A. (2006). The Palestinian Hamas: Vision, Violence, and Coexistence. Columbia University Press.
• Mucuk, H., Özdemir, H., & Anik, M. A. (2023). El-Aksa Tufanı Operasyonu ve Türkiye’de Kamuoyunun Filistin Algısı. Fikriyat, 3(2), 101-118. https://doi.org/10.61960/fikriyat.1402697
• Özer, B. (2023). Filistin-İsrail Savaşı Nasıl Başladı? Neler Yaşandı? Son Durum Ne? https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/filistin-israil-savasi-nasil-basladi-neler-yasandi-son-durum-ne,3844lXyFfkiDcZ2boo5ieA/W081ecqEVk-S4PYTqgC7bg (Erişim: 02.04.2024).
• Özgen, C. (2023). Yom Kippur 2.0: Askeri Düzlemde İsrail-Hamas Savaşı'na Dair İlk Gözlemler. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 105-124. DOI:10.46849/guiibd.1401052
• Rabinovich, I. (2012). The Lingering Conflict: Israel, The Arabs, and the Middle East 1948 2012. Rowman & Littlefield.
• Robinson, G. E. (2002) “Güçlünün Barışı”, Carey, R. (Der.), Yeni İntifada: İsrail’in Apartheid Politikasına Direnmek (177-183). İstanbul: Everest.
• Rowley, C. K. & Taylor, J. (2006). The Israel and Palestine land settlement problem: An analytical history, 4000 BCE–1948 CE. Public Choice, 128, 41-75.
• Serra, A. P. (2004). Event Study Tests: A Brief Survey. Gestão. Org-Revista Electrónica de Gestão Organizacional, 2(3), 248-255.
• Yılmaz, A. R. I. (2023). Bir İnsanlık Suçu ve Soykırım Trajedisi: İsrail'in Filistinlilere Uyguladığı Devlet Terörü Nedeniyle Yargılanması Gerektiğine Dair Bir Değerlendirme. Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi, (5), 16-38. https://doi.org/10.61216/darulhadisdergisi.1392165