INVESTIGATION OF SPORTS-THEMED PICTURE BOOKS FOR PRESCHOOL CHILDREN IN TERMS OF GENDER ROLES

Yıl 2023, Cilt: 5, 204 - 226, 20.10.2023

Zeynep Kılıç , Fatmanur Sena Benli

https://doi.org/10.48166/ejaes.1354841

Öz

The main purpose of this research is to examine sports-themed picture books for preschool children in terms of gender. In this study, a qualitative research design based on document analysis method was preferred. The data of the research were collected from 65 children's picture books. As a result of the examinations on the cover pages of children's picture books, it was determined that 25 different sports branches were presented to children through books. In the analysis of the content of the book, the gender of the main characters and the sport with which this character is identified were examined. As a result of this examination, it was determined that the main characters were female in 34 books and male in 21 books, both male and female characters were included in 6 books. After this stage, which sports the main characters do were examined. It was determined that sports branches such as ice skating and yoga were transferred to children more intensely through female characters. It was determined that some sports branches such as football and cycling are transferred more intensely through male characters.

Anahtar Kelimeler

Preschool period, children, sports, gender

Kaynakça

• Açıkgöz-Yiğit, F. ve Yalman, A. (2018). Dijital oyunların çocukların kişilik ve davranışları üzerinde etkisi: gta 5 oyunu örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29. Özel Sayısı, 163-180.
• Alkan-Ersoy, Ö. ve Bayraktar, V. (2018). Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı kavramı ve çocuk kitaplarının özellikleri, Turla, A. (ed.) Çocuk Edebiyatı içinde s. 52-85. Ankara: Hedef Yayınları.
• Aydoğan, Y., Özyürek, A. ve Gültekin-Akduman, G. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının spora ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4, 595-607. Doi: 10.14486/IJSCS441
• Bağçeli-Kahraman, P. ve Özdemir, H. (2019). Resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 64-85. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.4
• Baker, K., & Raney, A. A. (2007). Equally super?: Gender-role stereotyping of superheroes in children's animated programs. Mass Communication & Society, 10(1), 25-41. https://doi.org/10.1080/15205430709337003
• Barner, M. R. (1999). Sex‐role stereotyping in FCC‐mandated children's educational television. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 43(4), 551-564. https://doi.org/10.1080/08838159909364509
• Bencik-Kangal, S., Karaaslan, A. ve Arslan, S. (2018). Okul öncesi dönem resimli çocuk kitaplarında yer alan baba figürünün incelenmesi. International Journal of Childrens Literature and Education Researches, 2(2), 18-31.
• Bulut, P.; Kuşdemir, Y. (2013). Tübitak tarafından yayınlanan çocuk kitaplarının içerik özelliklerinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 215-226.
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı (15.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çer, E. (2017). Çocuk edebiyatında toplumsal cinsiyetsiz karakterler: bir araştırma örneği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27), 389-408.
• Çınar, P. (2015). Resimli çocuk kitaplarında giyimiyle kadın karakterler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(1), 1-18.
• Diekman, A. B., & Murnen, S. K. (2004). Learning to be little women and little men: The inequitable gender equality of nonsexist children's literature. Sex Roles, 50, 373-385. https://doi.org/10.1023/B:SERS.0000018892.26527.ea
• Dökmen, Z. (2006). Working, gender and gender roles and releation between housework and depression. Turkish Psychology J, 12(39), 39-56.
• Dökmen, Y, Z. (2015). Toplumsal cinsiyet (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Erbaş, S. (2019). Küçük zihinlere yerleştirilen toplumsal cinsiyet rolleri. Mavi Atlas, 7(1), 185-210. DOI: 10.18795/gumusmaviatlas.524906
• Ertan, T.B. (2002). Çağdaş Türk çocuk yazınında toplumsal cinsiyet olgusu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.) İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gayberi, E. (2019). Yerli ve çeviri çocuk kitaplarındaki dil dışı öğelerin toplumsal cinsiyet rollerini sunuş biçimleri bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M. ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 250-265.
• Gündüz-Şentürk, S. (2015). Okul öncesi dönem çocukları için basılan resimli öykü kitaplarının toplumsal cinsiyete ilişkin kalıp yargılar yönünden incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.) Ege Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Isidori, E., & Fazio, A. (2019). Physical Education And Sport In Early Childhood And Its Challenges For Teachers. In S. Sheridan, & N. Veraksa (Eds.), Early Childhood Care and Education, vol 43. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences (pp. 309-317). Future Academy. https://doi.org/10.15405/epsbs.2018.07.41
• Karakuş, N. (2013). Doğum tarihlerine ve kitapların basım yıllarına göre çocuk kitabı yazarlarının konu seçimindeki farklılıklar. T. Şimşek ve Yıldız, B.V. (Ed.s) II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde s. 109-121.
• Kaynak, D. ve Aktaş, E. (2017). Okul öncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ekev Akademi Dergisi, 72, 67-85.
• Kortenhaus, C. M., & Demarest, J. (1993). Gender role stereotyping in children's literature: An update. Sex Roles, 28, 219-232.
• Mayring, P. (2005). Qualitative content analysis. Flick, U., von Kardorff, E., & Steinke, I. (Ed.s) A companion to qualitative research in p. 266-270. London: SAGE Publications.
• Merriam, S.B. (2002). Introduction to qualitative research. Merriam, S.B. (Ed.) Qualitative research in practice in p. 3-17. San Francisco: John Wiley & Sons.
• Oğuz-Rollas, B. (2017). 0-6 yaş resimli çocuk hikaye kitaplarında toplumsal cinsiyet inşası. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Oskamp, S., Kaufman, K., & Wolterbeek, L. A. (1996). Gender role portrayals in preschool picture books. Journal of social behavior and personality, 11(5), 27-39.
• Özbaşı, S. ve Kalenderoğlu, İ. (2020). Türkçe eğitimi ve çocuk edebiyatında “toplumsal cinsiyet” üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 84-94. DOI: 10.21733/ibad.786238
• Özdemir-Beceren, B. ve Arı-Arat, C. (2021). Çocuk edebiyatının çocuğun gelişim alanlarına katkısı. Gönen, M.S. ve Uyanık, G. (Ed.s) Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Etkinlik Örnekleri içinde s. 23-52. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Peker, A. (2019). Resimli hikaye kitaplarında toplumsal cinsiyet temsili: okul öncesi dönem (3-6 yaş) çocukları için yazılmış yerli ve çeviri kitapların karşılaştırmalı içerik analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Pekşen, S. (2012). Toplumsal cinsiyet rollerini benimsetme aracı olarak çocuk edebiyatı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(2), 151-166.
• Powell, K. A., & Abels, L. (2002). Sex-roles stereotypes in TV programs aimed at the preschool audience: An analysis of Teletubbies and Barney & Friends. Women and Language, 25(2), 14.
• Salman-Erden, Y. T. (2019). Resimli çocuk kitaplarındaki toplumsal cinsiyet olgusunun incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim ve Ekin ve Sanat Dergisi, 107, 14-15.
• Sever, S. (2004). Anadili ediniminde çocuk kitaplarının işlevi. Çoluk Çocuk Dergisi, 36, 14-15.
• Sezen, T. İ. (2012). Lego oyuncaklarında toplumsal cinsiyet temsili. Atılım Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 7-31.
• Silverman, D. (2004). Qualitative research theory, method and practice. London: SAGE Publication.
• Spears-Brown, C. (2014). Parenting beyond pink & blue: How to Raise Your Kids Free of Gender Stereotypes. New York: Ten Speed Press.
• Tezel-Şahin, F. ve Yüksek-Usta, S. (2016). Okul öncesi dönemde bir uygulama örneği: spor ve spor dalları. International Journal of Science Culture and Sport, 4(1), 200-213. Doi: 10.14486/IntJSCS549
• TLA [The Turkish Language Association-Turkish]. (2023). Current Turkish dictionary. https://sozluk.gov.tr/
• Tüfekçi-Can, D. (2014). Çocuk edebiyatına giriş. Konya: Eğitim Yayınevi
• Ünelgöz, G. (2017). Ödüllü çocuk romanlarının toplumsal cinsiyet kalıp yargıları bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Veziroğlu-Çelik, M. (2021). Erken çocukluk dönemi çocuk edebiyatı türleri. Gönen, M.S. ve Uyanık, G. (Ed.s) Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Etkinlik Örnekleri içinde s. 53-84. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Walsh, A., & Leaper, C. (2020). A content analysis of gender representations in preschool children’s television. Mass Communication and Society, 23(3), 331-355. https://doi.org/10.1080/15205436.2019.1664593
• Yilmaz, A., & Pala, S. (2019). Sports in Children's Picture Books. Universal Journal of Educational Research, 7(3), 824-838. DOI: 10.13189/ujer.2019.070324
• Yüksek-Usta, S. ve Tezel-Şahin, F. (2016). Çocuk resimlerinde spor. International Journal of Science Culture and Sport, 4(1), 214-227. Doi: 10.14486/IntJSCS550
• Yağan-Güder, S. (2014). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim bilimleri enstitüsü, Ankara.
• Yağan-Güder, S. ve Güler-Yıldız, T. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. H. U. Journal of Education, 31(2), 424-446.
• Yener, T. (2020). Okul öncesi kitaplarındaki toplumsal cinsiyet rollerinin kitabın metinsel içeriği ve kitabın resimleri açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, A., & Pala, Ş. (2019). Sports in children’s picture books. Universal Journal of Education Research, 7(3), 824828. DOI: 10.13189/ujer.2019.070324
• Yücel, A.S., Kılıç, B., Korkmaz, M. ve Göral, K. (2015). Spor yapan çocukların spor tercihleri ve bunu etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. International Refereed Academic Journal of Sports, 14(5), 20-54.
• Yücel-Çetin, D. ve Mangır, M. (2021). Toplumsal cinsiyet rollerinin çocuk kitaplarına yansıması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 166-187.
• Zengin, A.Y. ve Zengin, N. (2007). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. İstanbul: Truva Yayınları.