Eko Kökenli Terim ve Kavramlarının Yazım Birliği Sorunu

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 33 - 42, 28.04.2023

Orhan Sevgi

https://doi.org/10.31451/ejatd.1265015

Öz

Ekoloji alanındaki bilgi gün geçtikçe daha artmakta ve buna bağlı olarak ekoloji kapsamından üretilen kavram ve terimler tüm dillerde olduğu gibi Türkçede de artmaktadır. Bununla birlikte ekoloji kavram ve terimlerinin yazılışında bazı sorunlar görülmektedir. Bu çalışma, İngilizcede eco(-)Sözük (combining form) ile üretilen kavram ve terimlerin Türkçe yazım birliğinin oluşturulması üzerine odaklanmıştır. Türkçede eko şeklinde yazımlarla ilgili 4 sınıf belirlemiş ve bu sınıflara yönelik modeller oluşturulmuştur. Bu modeller, ekoSözcük, ekoSözcük, eko-Sözcük ve ekolojik Sözcük şeklinde belirlenmiştir. Türkçede birleştirme şekli olmadığı için eko ifadesini ayrı ayrı yazmak uygun değildir. Benzer şekilde eko-kelime yazımları, özellikle Türkçe'de önek kullanımı olmadığı için gramer olarak doğru değildir. Bu terimler içinde eko Sözcük, ekoSözcük ve eko-Sözcük yazımlarında eğer eko ekolojik anlamındaysa, bu kullanımların yerine ekolojik Sözcük şeklinde kullanılması önerilmektedir. Türkçede ekoSözcük yazımlarında İngilizce okunuşları kullanılıyorsa, kelimenin Türkçesi belirlenene kadar italik yazılarak kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekoloji, Ekoloji terimleri, Ekoloji kavramları, Yazım Birliği

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Spelling Standardization Problem of Eco-Origin Terms and Concepts

Öz

Ecology knowledge is expanding daily, and therefore, the concepts and terms produced within its scope are expanding throughout Turkish and all languages. However, some issues remain with the writing of ecology concepts and terms. This study examines how Turkish spellings of English concepts and terms derived from eco(-) (combining form) formed. In this paper, we distinguish four types of models: eco Word, ecoWord, eco-Word, and ecological Word. Because there is no combining form in Turkish, the expression eco should not be written separately. Similarly, eco-Word spellings are not grammatically correct, especially since Turkish does not use prefixes. Among these terms, if eco means ecological in the spellings of eco Word, ecoWord, and eco-Word, we suggest that these usages be used as ecological Word instead. For Turkish spellings of ecoWord when English pronunciations are used, italics should be used until the Turkish of the word can be determined.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aksan, D., 2020. Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayınları: 439, ISBN: 978-975-16-0975-5, I. Cilt: 162 sayfa, II. Cilt: 162 sayfa ve 3 Cilt: 244 sayfa, Ankara.
• Banguoğlu, T., 1990. Türkçenin Grameri. Türk Dil Kurumu Yayınları: 528, ISBN: 975-16-0268-8, 628 sayfa, Ankara.
• Berkes, F., Kışlalıoğlu, M., 1990. Ekoloji ve Çevre Bilimleri. Remzi Kitabevi, Büyük Fikir Kitapları Dizisi: 95, ISBN: 975-14-0187-9, 350 sayfa, İstanbul.
• Çelik, A., 2015. Türkçede Kelime Olarak Kullanılan Batı Kaynaklı Ön Eklerin Bugünkü Durumu Üzerine. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 6: 82-99.
• Çepel, N., 1983. Genel Ekolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın Nu: 3155/352, 179 sayfa, İstanbul.
• Çepel, N., 1990. Ekoloji Terimleri Sözlüğü. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın Nu: 3618/414, ISBN: 975-404-195-4, 356 sayfa, İstanbul.
• Çepel, N., 1995. Çevre Koruma ve Ekoloji Terimleri Sözlüğü. Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı Yayınları: 6, 232 sayfa, İstanbul.
• Çepel, N., 2006. Ekoloji, Doğal Yaşam Dünyaları ve İnsan. Palme Yayınları: 367, ISBN: 975-8982-68-0, 188 sayfa, Ankara.
• Geldiay, R. ve Kocataş, A., 1983. Genel Ekoloji. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi Nu:65, 313 sayfa, İzmir.
• Kartallıoğlu, Y., 2016a. Osmanlı Türkçesinde Ara Biçim-I: Arapça ve Farsça Kelimeler. Dil Araştırmaları, 18: 103-124.
• Kartallıoğlu, Y., 2016b. Osmanlı Türkçesinde Ara Biçim-II: Batı Kökenli Kelimeler. Dil Araştırmaları, 18: 53-64.
• Kaşgarlı, M., 1072. Divânû Lûgât-it-Türk. Çeviren: Besim Atalay, 1998, 4. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları: 521, 4 Cilt, Ankara.
• Korkmaz, Z., 2003. Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Türk Dil Kurumu Yayınları: 827, ISBN:975-16-1643-3, 1224 sayfa, Ankara.
• Küyel, M. T., 1994. “İleri Dil” ve “Dil Transferi” Üzerine Ön Düşünceler. Sayfa: 97-180, Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları XXIII. Dizi-Sa.1, 2. Baskı, ISBN: 975-16-0605-5, 599 sayfa, Ankara.
• Sevgi, O., 2022. Türkiye Türkçesinde İlk Dönem Ekoloji Terimlerinin Şeceresi. Eurasian Journal of Forest Science, 10 (3): 132-152.
• Sevgi, O., 2020. Canlı Çeşitliliği Teriminin Kullanımları Üzerine İnceleme. Avrasya Terim Dergisi, 8 (3): 146-156.
• Sevgi, O., 2015. Ecology Teriminin Türkçe Karşılıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Avrasya Terim Dergisi, 3 (1): 27–46.
• Sevgi, O., 2004. Fen Bilimleri Sözlüklerinde Türkçe Kelime Kullanımı. Sayfa: 2667–2686, V. Türk Dil Kurultayı Bildiri Kitabı, Cilt II, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
• Şahin, H., 2006. Türkçe’de Ön Ek. Uludağ Üniveritesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (10): 65-77.
• TDK (Türk Dil Kurumu), 1948. Dirilbilim (Biyoloji) Terimleri. Ankara.
• Zülfikar, H., 2015. Söz Varlığı, Yazım ve Anlatım Açısından Türkçedeki Gelişmeler. Türk Dil Kurumu Yayınları: 1155, ISBN: 978-975-16-3117-6, 562 sayfa, Ankara. Genel Ağ Sayfaları;
• http://terim.tuba.gov.tr/ https://dergipark.org.tr/tr/ https://scholar.google.com/schhp?hl=tr https://sozluk.gov.tr/ https://trdizin.gov.tr/ https://www.merriam-webster.com/dictionary/