Analysis of Digital Media Concept from Thematic Perspective

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 67 - 76, 27.08.2025

Bilge Çağlar Demir

https://doi.org/10.31451/ejatd.1610802

Öz

As a result of developments in new communication technologies, digital media has become one of the most frequently encountered concepts in our country, as it has around the world, bringing about fundamental changes in the ways individuals, societies, and institutions access, share, and interact with information. Although digital media is perceived as a new communication medium, it essentially has a structure that also incorporates the characteristics of traditional media. Digital media uses digital data to deliver the content offered by traditional media much more quickly over the internet, thereby enabling instant interaction. This dynamic environment, which manifests itself in various areas such as social media platforms, podcasts, and blogs, has become one of the most important communication tools of our time by influencing the communication forms and structures of societies. In this environment where digital media is rapidly spreading and finding its place in social life, it has become inevitable that many studies on the concept/theme of “digital media” have emerged in our country. Although many studies have been conducted on this subject, the lack of a comprehensive study that systematically examines studies on digital media presents a significant gap in this field. Based on this, postgraduate theses published in the YÖKTEZ database were examined using the thematic content analysis method within the scope of the research. The results of the study reveal that the field with the highest number of theses on the theme of “digital media” is the social sciences. In the studies conducted, it was observed that among qualitative research methods, content analysis and interview techniques were the most preferred, while among quantitative research methods, the survey technique was the most preferred; however, the use of mixed methods remained limited. In postgraduate theses on digital media, it has been determined that studies in the fields of journalism and communication sciences predominate, while there are only a limited number of studies in fields such as linguistics, international relations, and music. Based on these results, it is clear that more research is needed in these areas.

Anahtar Kelimeler

Digital Media , Digitalization , Thematic Analysis

Dijital Medya Kavramının Tematik Perspektiften Analizi

Öz

Yeni iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin bir sonucu olarak, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son zamanlarda sıkça karşımıza çıkan kavramlardan biri haline gelen dijital medya, bireylerin, toplumların ve kurumların bilgiye erişim, paylaşım ve etkileşim biçimlerinde köklü dönüşümler meydana getirmiştir. Dijital medya, her ne kadar yeni bir iletişim ortamı gibi algılansa da esasen içinde geleneksel medyanın sahip olduğu özellikleri de barındıran bir yapıya sahiptir. Dijital medya, geleneksel medyanın sunduğu içerikleri sayısal veriler kullanarak internet ortamında çok daha hızlı bir şekilde sunmakta ve bu sayede anında etkileşim kurabilmektedir. Sosyal medya platformları, podcastler, bloglar gibi farklı alanlarda kendini gösteren bu dinamik ortam, toplumların iletişim biçimlerini ve yapılarını etkileyerek çağımızın önemli iletişim aracılarından biri durumuna gelmiştir. Dijital medyanın hızla yaygınlaştığı ve toplumsal yaşamda kendine yer bulduğu bu ortamda ülkemizde “dijital medya” kavramı/teması üzerine hazırlanmış pek çok çalışmanın ortaya çıkması da kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu konuyla ilgili pek çok araştırma yapılmış olmasına karşın, dijital medya ile ilgili yapılan çalışmaların sistematik bir şekilde incelendiği kapsamlı bir çalışmanın bulunmaması, bu alanda önemli bir boşluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradan hareketle araştırma kapsamında YÖKTEZ veri tabanında yayımlanmış lisansüstü tezler tematik içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda “dijital medya” temalı en fazla tezin yayımlandığı alan sosyal bilimler alanı olarak tespit edilmiştir. Yapılan çalışmalarda, nitel araştırma yöntemleri arasında en fazla içerik analizi ve görüşme tekniklerinin, nicel araştırma yöntemleri arasında ise anket tekniğinin tercih edildiği; buna karşın, karma yöntem kullanımının sınırlı düzeyde kaldığı görülmüştür. Dijital medya konusundaki lisansüstü tezlerde, gazetecilik ve iletişim bilimleri alanlarında yapılan çalışmaların ağırlıkta olduğu; buna karşılık dilbilim, uluslararası ilişkiler ve müzik gibi alanlarda oldukça sınırlı sayıda çalışma bulunduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlardan yola çıkılarak bu alanlarda daha fazla sayıda çalışmaya ihtiyaç olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Medya , Dijitalleşme , Tematik Analiz

Etik Beyan

bu çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Belikara, B., 2022. Dijital medyada izleyici metası: haber siteleri üzerine bir değerlendirme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Erdal Dağtaş, 145 sayfa, Eskişehir.
• Binark, M., 2007. Yeni Medya Çalışmaları. Der: Mutlu Binark, Ankara: Dipnot Yayınları, ISBN: 978-975- 9051-40-2, 347 sayfa, Ankara.
• Bowen, G. A., 2009. Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2): 27-40.
• Braun, V., Clarke, V., 2006. Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2): 77-101.
• Fermanoğlu, Ö. M., 2019. Yeni Medya: Siyasal İletişim ve Dijital Demokrasi. Nobel Akademik Yayıncılık, ISBN: 978-605-7895-61-5, 138 sayfa, Ankara.
• Gillen, J., Arnott, L., Marsh, J., Bus, A., Castro, T., Dardanou, M., Holloway, D., 2018. Digital Literacy and young children: towards better understandings of the benefits and challenges of digital technologies in homes and early years settings. Policy briefing of DigiLitEY COST Action IS1410 and the Digital Childhoods SIG of the European Early Childhood Research Association.
• Guest, G., MacQueen, K. M., Namey, E. E., 2012. Applied Thematic Analysis. Sage Publications, ISBN: 978-1-4129-7167-6, 287 pages, United States of America.
• Hilbert, M., 2020. Digital technology and social changeThe digital transformation of society from a historical perspective. Dialogues in Clinical Neuroscience, 22(2): 189–194.
• Hunting, K., 2021. Critical content analysis: A methodological proposal for the incorporation of numerical data into critical/cultural media studies. Digital Journalism, 9(7): 958–975.
• Jin, J., 2024. Re-calibrating methodologies in social media research: Challenge the visual, work with speech. arXiv preprint. Doi: https://doi.org/10.48550/arXiv.2412.13170.
• Karasar, N., 2005. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, ISBN: 975-591-046-8, 368 Sayfa, Ankara.
• Krippendorff, K., 2004. Content Analysis: An Introduction To its Methodology. 2nd ed., Thousand Oaks, CA: Sage Publications, ISBN: 0-7619-1544-3, 413 pages, United States of America.
• Livingstone, S., & Helsper, E. J., 2007. Gradations in digital inclusion: Children, young people and the digital divide. New Media & Society, 9(4): 671–696.
• Manovich, L., 2001. The language of new media. MIT Press. ISBN: 9780262632553, 335 pages, Cambridge, Massachusetts.
• Melek, G., 2021. Medya etkileri ve siyasal iletişim çalışmalarında büyük veri analizi, yeni trendler ve güncel araştırma yöntemleri üzerine literatür değerlendirmesi. İNİF E-Dergi, 6(1): 260–270.
• Miles, M. B., Huberman, A. M., 1994. Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. 2nd ed., Thousand Oaks, CA: Sage Publications, ISBN: 0-8039-4653-8, 337 pages, United States of America.
• Muringa, T., & Adjin-Tettey, T. D. (2024). Media literacy’s role in democratic engagement and societal transformation among university students. African Journalism Studies, 45(2), 1–20.
• Nalçaoğlu, H., 2007. İnternet ve görselin imhası: internet içeriğini analiz etmek için kuramsal model arayışları, Sayfa: 45-68, Editör; Mutlu Binark, Yeni Medya Çalışmaları, Dipnot Yayınları, ISBN: 978- 975-9051-40-2, 383 sayfa, Ankara.
• Neuendorf, K. A. (2017). The Content Analysis Guidebook, USA: Sage Publications.
• Özdemir, Ö. Ve Tellan, T. (2020). Yeni/dijital/sosyal medya: teorik belirsizliği gidermek. Sayfa: 379-395. Editör; Hasan Babacan, Sosyal Bilimler Alanında Akademik Çalışmalar, Gece Kitaplığı, ISBN: 978-625-7938-92-1, Ankara.
• Patton, M. Q., 1990. Qualitative Evaluation and Research Methods. Newbury Park, CA: Sage, ISSN: 0148-2963/94, 197-199, 589 pages, Newbury Park, California.
• Posos Devrani, E., Kesici, İ., Yeni medya araştırmalarında yöntemler ve araçlar ne kadar yeni? türkiye’deki lisansüstü tezlere dair bir meta analiz çalışması. Selçuk İletişim, 13 (1): 273-293.
• Saltsiz, K., Dickinson, R., 2008. Inside the changing newsroom: journalists responses’ to media convergence. Aslib Proceedings, 60 (3): 216-228.
• Snelson, C., 2016. Qualitative and mixed methods social media research: A review of the literature. International Journal of Qualitative Methods, 15(1): 1–15.
• Taylor, B. C., Trujillo, N., 2001. Qualitative research methods. The new handbook of organizational communication: Advances in theory, research, and methods, SAGE Publications, Online ISBN: 9781412986243, United States of America.
• Törenli, N. (2005). Yeni medya, yeni iletişim ortamı. ISBN: 9 789757298649, 237 sayfa, Ankara: Bilim ve Sanat.
• TDK Sözlüğü, 2025. Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 22.08.2025
• Vaismoradi, M., Turunen, H., & Bondas, T. (2013). Content analysis and thematic analysis: Implications for conducting a qualitative descriptive study. Nursing & Health Sciences, 15(3), 398-405.
• Yegen, C., 2015. İletişim Teknolojileriyle Gelişen Crowdsourced Bir Sistem Olarak Crowdfunding ve ‘Fonla Beni’ Örneği. Sayfa: 87-112. Editörler: Erkan Saka, Anıl Sayan, Vehbi Görgülü (Ed.). Yeni Medya Çalışmaları 3. Taş Mektep Yayınları, ISBN: 978-605-86342, 220 sayfa, İstanbul.
• Yin, R. K., 2018. Case Study Research And Applications: Design And Methods. 6th ed., Thousand Oaks, CA: Sage Publications, ISBN: 9781506336169, 453 pages, United States of America.