Farklı Terimler için Aynı Akronimlerin Kullanılması Sorunu: PCT Örneği (Plateletkrit -Prokalsitonin)

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 149 - 150, 27.08.2025

Hasan Çalışkan , Seda Koçak

Öz

Tıp ve fizyolojik bilimlerde sıklıkla teknik terimler kullanılmakta ve bu terimler metin içinde genellikle kısaltmalarla ifade edilmektedir. Tıbbi terimlerin kısaltılmasına “akronim” denilmektedir (Turan, 2022:116). Akronim kullanımı, hem uluslararası İngilizce yayınlarda hem de ulusal düzeydeki makale, tez, tahlil ve kitaplarda yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı terimlerin birden fazla akronimi olabilmektedir. Örneğin İngilizce lectrocardiograph” terimi İngilizce’de ECG olarak kısaltılabilmekte (Costedoat‐Chalumeau ve ark., 2004:3187; Kuhn ve Rose, 2008:530) Türkçe’de ise Electrocardiograph” terimi hem ECG hem de EKG olarak kısaltılabilmektedir (Becker, 2006:53). Öte yandan, bazı akronimler birden fazla tıbbi kavram için kullanılabilmektedir. Bu tür çok anlamlılık, ciddi karışıklıklara yol açabilir. Özellikle internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, bireyler tıbbi tahlil sonuçlarını internet üzerinden araştırmakta ve yanlış yönlendirmelere açık hale gelmektedir. Bu editöre mektupta “PCT” akronimi örneği ele alınmıştır.

Kaynakça

• Becker, D. E., 2006. Fundamentals of electrocardiography interpretation. Anesthesia progress, 53(2): 53-64.
• Cleland, D., Eranki, A., 2023. Procalcitonin. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519167/ (Ziyaret tarihi: 18.06.2025).
• Costedoat‐Chalumeau, N., Amoura, Z., Lupoglazoff, J. M., Thi Huong, D. L., Denjoy, I., Vauthier, D., Piette, J. C., 2004. Outcome of pregnancies in patients with anti‐SSA/Ro antibodies: a study of 165 pregnancies, with special focus on electrocardiographic variations in the children and comparison with a control group. Arthritis & Rheumatism, 50(10): 3187-3194.
• Kuhn, L., L. Rose, 2008. ECG interpretation part 1: Understanding mean electrical axis. Journal of Emergency Nursing, 34(6): 530-534.
• Ozbalci, D., Alanoglu, E. G., Findos, E., Eroglu, H. N., 2023. Low plateletcrit is associated with reduced progression: Free and overall survival in chronic lymphocytic leukemia. Journal of Medical Biochemistry, 42(2): 274-281.
• Turan, D., 2022. Tıbbi Terminolojide Akronimler. Almanca-Türkçe Dil İkilisi Örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29): 115-129.
• URL-1: https://www.google.com/search?q=pct+y%C3%BCksekli%C4%9Fi+nedir%3F&sca_esv=d8b04fc949d05faa&hl=tr&ei=SdKbaJOvC7Grxc8P2dTrUQ&ved=0ahUKEwjT99SruoaPAxWxVfEDHVnqOgoQ4dUDCBA&uact=5&oq=pct+y%C3%BCksekli%C4%9Fi+nedir%3F&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiF3BjdCB5w7xrc2VrbGnEn2kgbmVkaXI_MgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHMgQQABhHSKkDUJMBWJMBcAB4ApABAJgBAKABAKoBALgBA8gBAPgBAZgCAaACDpgDAIgGAZAGCJIHATGgBwCyBwC4BwDCBwMzLTHIBws&sclient=gws-wiz-serp (Ziyaret tarihi: 13/08/2025).