Chronic Methemoglobinemia: A Rare Case with Dramatic Response to Methylene Blue Following Informed Refusal and Recurrent ICU Indication

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 45 - 46, 01.09.2025

Abdullah Yaser Güney , Bilal Arac , Deniz Zeynep Tekir , Sena Nur Sığırcı

https://doi.org/10.55994/ejcc.1724553

Öz

Abstract: A 46-year-old female patient with a lifelong history of cyanosis affecting the lips and fingertips since childhood presented to the emergency department. On admission, she exhibited mild dyspnea and low oxygen saturation (84%). Arterial blood gas analysis revealed a pH of 7.4, pCO₂ of 40 mmHg, HCO₃ of 24 mmol/L, hemoglobin level of 17 g/dL, and a methemoglobin (MetHb) level of 38%. The patient initially refused referral and left the hospital, but returned two days later with recurrent symptoms. Intravenous methylene blue was administered at a dose of 1–2 mg/kg. Following treatment, the MetHb level decreased to 3%, and the patient’s symptoms resolved. This case highlights that acute episodes in patients with chronic methemoglobinemia can be effectively managed with early diagnosis and timely intervention.
Introduction: Methemoglobinemia is a rare hematologic disorder characterized by the oxidation of hemoglobin's iron from the ferrous (Fe²⁺) to the ferric (Fe³⁺) state due to oxidative agents, impairing its oxygen-carrying capacity. Under normal physiological conditions, methemoglobin levels in the blood remain between 1–2% (1). Clinically, methemoglobinemia presents with decreased oxygen saturation and central cyanosis that does not respond to oxygen therapy. The diagnosis is confirmed by arterial blood gas analysis, and treatment involves the use of reducing agents such as methylene blue (2).
Case Report: A 46-year-old female patient presented to the emergency department with complaints of cyanosis of the lips and fingertips. The patient reported a history of intermittent cyanosis of the lips and fingers since childhood. Physical examination revealed no pathological findings in either lung, with equal bilateral respiratory movements. Respiratory rate was 15 breaths/min, blood pressure 135/65 mmHg, heart rate 90 bpm, and peripheral oxygen saturation (SpO₂) was 84%. The patient was neither tachypneic nor dyspneic. She denied any recent medication use, but reported frequent consumption of beetroot in Konya, raising the possibility of a dietary etiology. Referral to a tertiary care center for further evaluation and treatment was requested via the national referral system. However, the patient declined the referral, stating that her symptoms were not new and had occurred intermittently since childhood. After signing an informed refusal form, she left the hospital voluntarily.
Two days later, the patient presented to a tertiary emergency department as an outpatient with similar complaints. Blood gas analysis revealed results nearly identical to the previous visit. Due to the indication for intensive care, intravenous methylene blue therapy was initiated in the emergency department.Venous blood gas analysis revealed the following values: pH 7.394, pCO₂ 40.7 mmHg, pO₂ 37.6 mmHg, HCO₃⁻ 23.9 mmol/L, lactate 1.8 mmol/L, and methemoglobin (MetHb) level of 38%, confirming the diagnosis of methemoglobinemia.Follow-up blood gas analysis performed two hours after treatment showed stable values: pH 7.394, pCO₂ 40.7 mmHg, pO₂ 37.6 mmHg, HCO₃⁻ 23.9 mmol/L, lactate 1.8 mmol/L, and a significantly decreased MetHb level of 3%.
Discussion: In this case, the patient was found to have chronic methemoglobinemia resulting from a clinical condition to which she had grown accustomed. Chronic methemoglobinemia is typically congenital in origin and may be triggered by specific stressors or environmental factors. The condition often resolves spontaneously. We believe that the patient’s refusal to be transferred from the initial facility was primarily due to her previous experiences with similar episodes that had resolved without treatment. In this case, no clear trigger for the methemoglobinemia episode was identified; however, it was noted that the patient consumed large quantities of beetroot in her hometown, which may have played a contributing role. No medication-related cause was found.In a review published by Hord et al. in 2009, the biological transformations of dietary nitrates and their potential health effects were comprehensively discussed. It was emphasized that excessive consumption of high-nitrate foods (e.g., beets) could increase the risk of methemoglobinemia under certain conditions [3].The treatment of methemoglobinemia varies depending on the patient’s clinical status and the level of methemoglobin. In mild cases, withdrawal of oxidative agents and supportive care may be sufficient. However, in cases where methemoglobin levels exceed 20% or severe symptoms are present, specific treatment becomes necessary [4].
Conclusion: This case illustrates that the diagnosis of chronic methemoglobinemia may be delayed due to stable vital signs and the presence of long standing symptoms. Prompt recognition and administration of methylene blue led to rapid symptom resolution in this patient, emphasizing the importance of a multidisciplinary approach in such rare presentations.

Anahtar Kelimeler

Emergency Medicine , Methemoglobinemia , Hemoglobinopathy

Kronik Methemoglobinemi: Tedavi Reddi ve Tekrarlayan Yoğun Bakım Endikasyonu Sonrası Metilen Mavisine Dramatik Yanıt Veren Nadir Bir Olgu

Öz

Özet
Çocukluğundan beri dudaklarında ve parmak uçlarında morarma öyküsü olan 46 yaşındaki kadın hasta, acil servise başvurdu. Başvurusunda hafif dispne ve %84 düşük oksijen satürasyonu mevcuttu. Arteriyel kan gazı analizinde pH 7.4, pCO₂ 40 mmHg, HCO₃ 24 mmol/L, hemoglobin 17 g/dL ve methemoglobin (MetHb) düzeyi %38 olarak saptandı. Hasta başlangıçta sevkini reddederek hastaneden ayrıldı, ancak iki gün sonra tekrarlayan semptomlarla geri döndü. Hastaya 1–2 mg/kg dozunda intravenöz metilen mavisi uygulandı. Tedavi sonrası MetHb düzeyi %3'e düştü ve hastanın semptomları düzeldi. Bu olgu, kronik methemoglobinemili hastalarda akut atakların erken tanı ve zamanında müdahale ile etkili bir şekilde yönetilebileceğini vurgulamaktadır.

Giriş
Methemoglobinemi, oksidatif ajanlar nedeniyle hemoglobinin demirinin ferröz (Fe²⁺) durumdan ferrik (Fe³⁺) duruma oksitlenmesiyle karakterize, oksijen taşıma kapasitesini bozan nadir bir hematolojik bozukluktur. Normal fizyolojik koşullar altında, kandaki methemoglobin düzeyleri %1–2 arasında kalır (1). Klinik olarak methemoglobinemi, azalan oksijen satürasyonu ve oksijen tedavisine yanıt vermeyen santral siyanoz ile kendini gösterir. Tanı, arteriyel kan gazı analizi ile doğrulanır ve tedavi, metilen mavisi gibi indirgeyici ajanların kullanımını içerir (2).

Olgu Sunumu
46 yaşında kadın hasta, dudaklarında ve parmak uçlarında siyanoz şikayetleriyle acil servise başvurdu. Hastanın çocukluğundan beri aralıklı olarak dudaklarında ve parmaklarında siyanoz öyküsü mevcuttu. Fizik muayenesinde her iki akciğerde patolojik bulgu yoktu ve bilateral solunum hareketleri eşitti. Solunum hızı 15 nefes/dk, kan basıncı 135/65 mmHg, kalp hızı 90 bpm ve periferik oksijen satürasyonu (SpO₂) %84 idi. Hasta takipneik veya dispneik değildi. Yakın zamanda herhangi bir ilaç kullanmadığını belirtti, ancak Konya'da yaşadığını ve sık sık pancar tükettiğini bildirdi; bu da diyetle ilişkili bir etiyoloji olasılığını gündeme getirdi. İleri değerlendirme ve tedavi için ulusal sevk sistemi aracılığıyla bir üçüncül basamak merkeze sevk talep edildi. Ancak hasta, semptomlarının yeni olmadığını ve çocukluğundan beri aralıklı olarak ortaya çıktığını belirterek sevkini reddetti. Tedavi ret formunu imzaladıktan sonra gönüllü olarak hastaneden ayrıldı.
İki gün sonra hasta, benzer şikayetlerle bir üçüncül basamak acil servisine ayaktan başvurdu. Kan gazı analizi, önceki ziyarete neredeyse aynı sonuçları gösterdi. Yoğun bakım endikasyonu konulan hastaya acil serviste intravenöz metilen mavisi tedavisine başlandı. Venöz kan gazı analizinde şu değerler saptandı: pH 7.394, pCO₂ 40.7 mmHg, pO₂ 37.6 mmHg, HCO₃⁻ 23.9 mmol/L, laktat 1.8 mmol/L ve methemoglobin (MetHb) düzeyi %38, methemoglobinemi tanısını doğruladı. Tedaviden iki saat sonra yapılan takip kan gazı analizinde pH 7.394, pCO₂ 40.7 mmHg, pO₂ 37.6 mmHg, HCO₃⁻ 23.9 mmol/L, laktat 1.8 mmol/L ve anlamlı derecede azalmış MetHb düzeyi %3 olarak izlendi.

Tartışma
Bu olguda, hastanın alışkın olduğu bir klinik durumdan kaynaklanan kronik methemoglobinemisi olduğu saptandı. Kronik methemoglobinemi tipik olarak konjenital kökenlidir ve belirli stres faktörleri veya çevresel faktörler tarafından tetiklenebilir. Durum genellikle kendiliğinden düzelir. Hastanın başlangıçtaki tesisten transferi reddetmesinin, benzer epizodların tedavisiz düzeldiği önceki deneyimlerinden kaynaklandığına inanmaktayız. Bu olguda, methemoglobinemi epizodu için net bir tetikleyici belirlenmemiştir; ancak, hastanın yaşadığı yerde yüksek miktarda pancar tükettiği ve bunun katkıda bulunabileceği kaydedilmiştir. İlaçla ilişkili bir neden bulunamamıştır. Hord ve arkadaşları tarafından 2009 yılında yayınlanan bir derlemede, diyet nitratlarının biyolojik dönüşümleri ve potansiyel sağlık etkileri kapsamlı bir şekilde tartışılmıştır. Yüksek nitratlı gıdaların (örn. pancar) aşırı tüketiminin belirli koşullar altında methemoglobinemi riskini artırabileceği vurgulanmıştır [3]. Methemoglobinemi tedavisi, hastanın klinik durumuna ve methemoglobin düzeyine göre değişir. Hafif vakalarda, oksidatif ajanların kesilmesi ve destekleyici bakım yeterli olabilir. Ancak, methemoglobin düzeylerinin %20'yi aştığı veya şiddetli semptomların mevcut olduğu durumlarda spesifik tedavi gerekli hale gelir [4,5].

Sonuç
Bu olgu, kronik methemoglobinemi tanısının stabil vital bulgular ve uzun süreli semptomların varlığı nedeniyle gecikebileceğini göstermektedir. Metilen mavisinin hızlı tanınması ve uygulanması, bu hastada semptomların hızla düzelmesini sağlamış, bu tür nadir sunumlarda multidisipliner bir yaklaşımın önemini vurgulamıştır.

Anahtar Kelimeler

Acil Tıp , Methemoglobinemi , Hemoglobinopati

Kaynakça

• Wright RO, Lewander WJ, Woolf AD. Methemoglobinemia: etiology, diagnosis, and management. Ann Emerg Med. 1999;34(5):646–656.
• Haymond S, Cariappa R, Karon BS. Laboratory assessment of oxygenation: arterial blood gases, pulse oximetry, and co-oximetry. Clin Lab Med. 2005;25(2):375–392.
• Hord NG, Tang Y, Bryan NS. Food sources of nitrates and nitrites: the physiological context for potential health benefits. Am J Clin Nutr. 2009;90(1):649S–657S. doi:10.3945/ajcn.2009.27507J
• Iolascon A, Bianchi P, Andolfo I, Russo R, Barcellini W, Fermo E, Toldi G, Ghirardello S, Rees D, Van Wijk R, Kattamis A, Gallagher PG, Roy N, Taher A, Mohty R, Kulozik A, De Franceschi L, Gambale A, De Montalembert M, Forni GL, Harteveld CL, Prchal J; SWG of red cell and iron of EHA and EuroBloodNet. Recommendations for diagnosis and treatment of methemoglobinemia. Am J Hematol. 2021 Dec 1;96(12):1666-1678. doi: 10.1002/ajh.26340. Epub 2021 Sep 23. PMID: 34467556; PMCID: PMC9291883.