Yün Dokuma Kumaşların Çekme Davranışları Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 22 - 29, 31.12.2019

Fatih Karaaslan Hikmet Ziya Özek

Öz

Tekstil malzemeleri terbiye, renklendirme ve bitim işlemleri sırasında genelde yaş süreçlerden geçerler. Uygulanacak işlemin süreç şartları ile kimyasal ve fiziki ortamı da çok büyük farklılıklar gösterir. Doğal olarak; kumaşların ısı ve nem etkisi altında boyutsal çekmesi pek çok faktöre bağlıdır. Bu çalışmada, farklı yapılardaki yün dokuma kumaşlarda yaş işlem sonrası ortaya çıkan kumaş çekmeleri analitik bir yaklaşımla incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda örgü cinsi ve atkı sıklığı parametrelerinin atkı ve çözgü yönündeki çekme davranışlarına etkisi olduğu görülmüştür. Yün lifinde higral genleşmenin boyutsal stabilite üzerine etkisi büyüktür. Yün kumaşlara ön işlem olarak uygulanan dekatür işlemi ile elde edilen fiksaj etkisi, daha sonraki yaş işlemlerde higral genleşme oranlarını ve dolayısıyla kumaşın çekme davranışını doğrudan etkilemektedir. 

Anahtar Kelimeler

Boyutsal stabilite, Higral genleşme, Kıvrım, Yaş işlem, Yün dokuma kumaş

A Study of the Contraction Behaviour of Woven Wool Fabrics

Öz

Textile
materials generally pass through wet processes during pre-treatment, colouring
and finishing operations. The process conditions and chemical and physical
medium of a particular process are varied. Consequently, the dimensional
stability of the fabrics exposed to heat and humidity depends on many factors.
In this study, the contraction behaviour of woven wool fabrics in different
structures are investigated with an analytical approach as they go through
various wet processes. It is observed that the weave type and weft density
parameters affect the contraction behaviour in weft and warp direction. The
effect of hygral expansion in wool fibre stability is great. The fixation
effect obtained through the decatizing of the wool fabrics as a pre-treatment
operation, directly affects the hygral expansion rates and hence the
dimensional stability behaviour of the fabric in subsequent wet processes.

Anahtar Kelimeler

Crimp, Dimensional stability, Hygral expansion, Wet process, Woven wool fabric

Kaynakça

• [1] Karaaslan,F., Dokuma Kumaşların Yaş İşlemler Sonrası Çekme Davranışlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, 2017, Namık Kemal Üniversitesi.
• [2] Cookson, PG, Relationships between Hygral Expansion, Relaxation Shrinkage, and Extensibility in Woven Wool Fabrics, Textile Research Journal 1992 62: p.44
• [3] Baird, K, Dimensional Stability of Woven Wool Fabrics: Hygral Expansion, Textile Research Journal 1963, 33: p.973
• [4] Shiloh , M, Hunter L & Smuts, S , The Effect Of Fıbre Propertıes And Weave Crımp On The Hygral Expansıon Of Woven Wool Fabrıcs, The Journal of The Textile Institute, 1982,73:5, pp. 238-245.
• [5] Cookson P.G. Hygral Expansion Behavior of Woven Wool Fabrics, Textile Research Journal, 1990, vol : 60, 10; 579-590.
• [6] Dodd K.J., Carr M., Baird M., The Relationship Between Hygral Expansion and Measured Set of Piece-Dyed Worsted Fabrics. Textile Research Journal, 1997, 67 (12); 902-906.
• [7] Li Q., Brady P.R., Wang X., The Effect of pH on Wool Fiber Diameter and Fabric Dimensions, Textile Research Journal, 2009, 79 (10); 953-957.
• [8] Lindberg J., Fabric Setting, in ‘The Setting of Fibres and Fabrics’’. J.W.S. Hearle and L.W.C. Miles, Eds., Merrow Publishing Co. Ltd. England, 1971, 166-200.
• [9] Wemyss A., De Boss A., Effects of Structure and Finishing on the Mechanical and Dimensional Properties of Wool Fabrics, Textile Research Journal, 1991, 61; 247-252.