Düzce'de doğal olarak yayılış yapan Heracleum L. taksonları, habitatları ve bu habitatların floristik kompozisyonu

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 264 - 284, 02.10.2020

Neval Güneş Özkan , Ayse Yazlık , Khawar Jabran

https://doi.org/10.31195/ejejfs.784797

Cited By: 1

Öz

Düzce ilinde doğal olarak yayılış yapan Heracleum L. taksonları, taksonların bulunduğu habitat tipleri ve bu habitatların floristik kompozisyonunun araştırıldığı bu çalışma 2018 yılında yürütülmüştür. Arazi çalışmaları sonucunda Heracleum platytaenium ve Heracleum sphondylium ssp. ternatum olmak üzere Düzce’de iki farklı Heracleum L. türünün; tarımsal, şehir, kıyı, orman, riparian ve yapay habitatlar olmak üzere altı farklı habitatta yayılış yaptığı belirlenmiştir. Habitatlardan alınan örnek alanlarda ise Heracleum spp. ile birlikte yayılış yapan 48 familya ve 112 cinse ait 150 takson belirlenmiştir. Araştırma alanında tespit edilen taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımları incelenmiş ve bu inceleme sonucunda 121 taksona (%80,66) ait bölgeler belirlenmiştir. Buna göre; 8 takson Öksin kesime ait olmak üzere 36 takson (%24) Avrupa-Sibirya elementi, 17 takson (%11,33) Akdeniz ve 1 takson (%0,66) İran-Turan kökenlidir. Ayrıca 67 takson (%44,66) geniş yayılışa sahipken 29 takson (%19,33) ise çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi bilinmemektedir. Raunkiaer’in yaşam biçimlerine göre taksonlar incelendiğinde; 73 takson (%48,67) Hemikriptofit iken bunu sırasıyla; Terofit (48 takson - %32), Fanerofit (14 - %9,33), Kriptofit (10 - %6,67) ve Kamefit (5 - %3,33) bitkiler takip etmiştir. Son olarak, Heracleum taksonlarının habitatlara göre hangi bitki taksonları ile bir arada yaşadıkları ayrıca sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Floristik kompozisyon, Habitat, Heracleum

Destekleyen Kurum

Düzce Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü

Proje Numarası

DÜBAP-2018.11.02.731

Teşekkür

Çalışma Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırmaları Programı (BAP-2018.11.02.731) tarafından desteklenmiştir. Arazi çalışmaları sırasında desteğini esirgemeyen Düzce Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’ne ve bazı bitki taksonlarının teşhisinde yardımcı olan Öğretim Görevlisi Serdar Aslan’a teşekkür ederiz.

Naturally distributed Heracleum taxa, their habitats and floristic composition of these habitats in Düzce

Öz

This research was done in Düzce during 2018 to study the taxa of naturally distributed Heracleum L., natural habitats of the taxa and floristic composition of the habitats. Results of the field study showed that two different taxa of Heracleum L. including Heracleum platytaenium and Heracleum sphondylium ssp. ternatum were determined in six different habitats such as agriculture, urban areas, coastal areas, forest, riparian and artificial habitats. From the samples collected from the habitats, it was determined that 150 taxa belonging to 48 families and 112 genera were present along with the Heracleum spp. The distribution of the taxa found in the study area was examined according to phytogeographical regions and as a result, regions belonging to 121 taxa (80.66%) were determined. According to this; 8 taxa belong to the Euxine province while 36 taxa (24%) are of Euro-Siberian, 17 taxa (11.33%) of Mediterranean and 1 taxon (0.66%) are of Iran-Turan origin. In addition, 67 taxa (44.66%) have a wide distribution, while 29 taxa (19.33%) are multi-regional or not known. When taxa are examined according to the Raunkiær plant life-form; 73 taxa (48.67%) are Hemicryptophytes while it is respectively followed by Therophytes (48 taxa - 32%), Phanerophytes (14 - 9.33%), Cryptophytes (10 - 6.67%) and Chamaephytes (5 - 3.33%). Finally, it is also presented that plant taxa living together with Heracleum spp. in their habitats.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Floristic composition, Habitat, Heracleum

Proje Numarası

DÜBAP-2018.11.02.731

Kaynakça

• Aedo, C., Fiz, O., Alarcón, M. L., Navarro, C. & Aldasoro, J. J. (2005). Taxonomik revision of Geranium Sect. Dissecta (Geraniaceae). Systematic Botany, 30: 3 533-558.
• Aichele, R., Schwegler, A. (1996). Der Kosmos- Pflanzenführer, Franckh- Kosmos Verlags- GmbH& Co.
• Alkan, M., Gökçe, A., (2017). Toxicological and behavioral effects of some plant extract on Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata Say, 1824 (Coleoptera: Chrysomelidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 41 (3), 309-317. DOI: 10.16970/entoted.298995
• Bakış, Y., Babaç, M.T., Uslu, E. (2011). Updates and improvements of Turkish Plants Data Service (TÜBİVES). In: Health Informatics and Bioinformatics (HIBIT), 2011 6th International Symposium on. IEEE: 136-140. doi: 10.1109/HIBIT.2011.6450823
• Bayan, Y., Yılar, M., Onaran, A. (2017). Heracleum platytaenium Boiss. ve Myrtus communis L. bitki uçucu yağlarının Alternaria solani Ell. and G. Martin ve Monilia laxa Aderh. and Ruhl. (Honey) üzerine antifungal aktivitesinin araştırılması. Akademik Ziraat Dergisi, 6 (1), 11-16.
• Baytop, A. (1998). İngilizce-Türkçe Botanik Klavuzu, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4058, Eczacilik Fak. Yayın No: 70.
• Çolak, A. H., Sorger, F. (2005). Türkiye Çiçekleri, Lazer Ofset Matbaa, Ankara.
• Davis, P. H. (ed.) (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume: 1-9, Edinburg University Press,.
• EPPO (2020). EPPO Global Database Avaliable from: https://gd.eppo.int/taxon/POLOR (Ulaşım tarihi: 03 Şubat 2020).
• Erik, S., Akaydin G., Göktaş A. (1998). Başkentin Doğal Bitkileri. Ankara Valiliği Çevre Vakfı Başkanlığı, Ankara.
• Fiori, A. (1993). Flora Italiana illustrata, Iconographia florae Italicae.
• Fitter, A. (1987). Blumen, Wildblühende Pflanzen, Verlag Paul Parey Hamburg-Berlin.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C. (ed.), (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume:11(Supp. 2), Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (Eds.) (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• Güneş Özkan, N. (2011). Hasanlar Baraj Gölü (Düzce) ve çevresinin florası, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 7:2 39-72.
• Hamzaoğlu, E., Aksoy, A., Budak, Ü. (2009). Türkiye Senecio L. (Asteraceae) Türlerinin Taksonomik Revizyonu, TBAG Proje No: 106T240.
• Jahodová, Š., Trybush, S., Pyšek, P., Wade, M., Karp, A. (2007). Invasive species of Heracleum in Europe: an insight into genetic relationships and invasion history. – Diversity & Distributions 13: 99-114.
• Kaynak, G., Daşkın, R., Yılmaz, Ö. (2007). Bursa Bitkileri, T.C. Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 08-029-0476.
• Koca, A. (2003). Akçakoca (Düzce) ilçesinin florası ve etnobotanik özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, H. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji ABD.
• Pimenov, M.G., Leonov, M.V. (2004). The Asian Umbelliferae biodiversity database (ASIUM) with particular reference to south-west Asian taxa. Turk. J. Bot. 28: 139-145.
• Pyšek, P. & Pyšek, A. (1995). Invasion by Heracleum mantegazzianum in different habitats in the Czech Republic. - J. Veget. Sci., Uppsala, 6:711-718.
• Pyšek P., Pergl J., Jahodová Š., Moravcová L., Müllerová J., Perglová I. & Wild J. (2010). The hogweed story: invasion of Europe by large Heracleum species. – In: Settele J., Penev L., Georgiev T., Grabaum R., Grobelnik V., Hammen V., Klotz S., Kotarac M. & Kühn I. (eds), Atlas of biodiversity risk, p. 150–151, Pensoft, Sofia & Moscow
• Rose, F. (1981). The Wild Flower Key British Isles-N.W. Europe, England.
• Rothmaler, W. (1991). Exkursionsflora, Volk und Wissen Verlag GmbH Berlin.
• Savran, A., Bağcı, Y., Martin, E. (2009). Türkiye Barbarea R. Br. (Brassicaceae) cinsinin revizyonu, Tübitak Bilimsel Araştırmalar Grubu, TBAG-106T179 No’lu Proje.
• Schonfelder, P. & Schonfelder, I. (1990). Was Blühtam Mittelmeer? Kosmos, Naturführer.
• Serin, Y. (2008.). Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri, T. C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Tekin, E. (2005). Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Tutin, T. G., Burges, N. A., Chater, A. O., Edmondson, J. R., Heywood, V.H., Moore, D. M, Valentine, D. H., Walters, S. M, Webb, D. A. (1964-1980). Flora Europaea, Volumes 1-5, Cambridge University Press.
• Uluocak, N. (1984). Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin Önemli Doğal Otlak Bitkileri II: Baklagiller, İ.Ü. Yayın No: 3198 O.F. Yayın No: 358, İstanbul.
• Uzunhisarcıklı, M E., Vural, M. (2012). The taxonomic revision of Alcea and Althaea (Malvaceae) in Turkey, Turkish Journal of Botany, 36: 603-636.
• Yaltırık, F., Efe, A., (1996). Otsu Bitkiler Sistematiği, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3940 Orman Fakültesi Yayın No: 10, İstanbul.
• Yazlık, A., Pergl, J., Pyšek, P. (2018). Impact of alien plants in Turkey assessed by the Generic Impact Scoring System. NeoBiota, 39: 31-51.
• Yazlık, A., Özkan Güneş, N., Jabran, K. (2019). Distribution of Heracleum species in different habitat types in Düzce, Turkey. Trajanovski S.,Trichkova T., Tomov R., Vladimirov V., Kalcheva H., Zdraveski K. (Eds.). Book of Abstracts, Joint ESENIAS and DIAS Scientific Conference and 9th ESENIAS Workshop. Ohrid, Macedonia. p: 67