Türkiye’deki tabiat parklarının rekreasyonel açıdan analizi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 3, 122 - 133, 29.09.2021

Ş. Doğanay Yener

https://doi.org/10.31195/ejejfs.1002729

Cited By: 2

Öz

19. yüzyıl itibariyle teknolojide yaşanan gelişmeler ve Tarım Devriminin gerçekleşmesiyle kırdan kente göç yaşanarak, hızlı bir kentleşmenin yaşanmaya başlandığı bir döneme geçilmiştir. Bu dönem iki olguyu da beraberinde getirmiştir. İlki kentleşme baskısı altındaki doğal alanların korunma zorunluluğu, diğeri ise kırdan uzaklaşmak zorunda kalan insanın doğada vakit geçirme özlemidir. Günümüzde hızlı nüfus artışıyla beraber insanların rekreasyonel aktivitelerine olanak tanıyan doğadaki bu alanların değeri daha da artmıştır. Bu alanlar içerisinde tabiat parkları sahip olduğu bitki örtüsü ve yaban hayatıyla dikkat çekerken, aynı zamanda kullanıcıların dinlenme ve eğlenme gibi önemli gereksinimleri karşılamaktadır.

Bu çalışma kapsamında Türkiye’deki mevcut tabiat parkları ve bu parkların insanlara sunduğu rekreasyonel aktivitelerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Ülkemizdeki mevcut 250 tabiat parkının değerlendirildiği çalışmada, illere göre dağılımları, büyüklükleri ve içerdikleri rekreasyonel aktiviteler ele alınmıştır. Son olarak bu alanlar sürdürülebilir kalkınma açısından ele alınarak, gelecek nesillere aktarılmaları ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğa koruma, tabiat parkı, rekreasyon

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Recreational analysis of nature parks in Turkey

Öz

s of the 19th century, with the developments in technology and the realization of the Agricultural Revolution, a period of rapid urbanization began to be experienced, with migration from rural to urban areas. This period brought two phenomena with it. The first is the necessity of protecting natural areas under the pressure of urbanization, and the other is the longing of people who have to move away from the countryside to spend time in nature. Today, with the rapid population growth, the value of these areas in nature, which allow people's recreational activities, has increased even more. While nature parks attract attention with their vegetation and wildlife, they also meet the important needs of users such as resting and having fun.

Within the scope of this study, it is aimed to examine the existing nature parks in Turkey and the recreational activities of these parks. In the study, the existing 250 nature parks in our country were evaluated, their distribution according to the provinces, their sizes and the recreational activities they included were discussed. Finally, these areas were discussed in terms of sustainable development and suggestions were made regarding to their transfer through the future generations.

Anahtar Kelimeler

Nature conservation, nature park, recreation

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Aksu, Ö. (2015). Korunan Doğal Rekreasyon Alanlarında Donatı Elemanlarının Tasarımları: Altındere Vadisi Milli Parkı Örneği. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 15(2), 267-278.
• Akten, S., Gül, A. (2014). Korunan Doğal Alanlarda Ziyaretçilerin Olası Etki Düzeyleri Önlem ve Standartların Belirlenmesi (Gölcük Tabiat Parkı Örneği), SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 15: 130-139.
• Altunöz, Ö., Tırıl, A., Arslan, Ö.E. (2014). Hamsilos Tabiat Parkı’nın Rekreasyon Potansiyelini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Journal of Recreation and Tourism Research (JRTR) 2014, 1 (1) 20-38.
• Atmış, E., Günşen H.B., Yıldız, D. (2020). Tabiat Parklarının Korunan Alan Statülerinin Değerlendirilmesi: Batı Karadeniz Örneği, Turkish Journal of Forestry, 21(2): 148-158.
• Başkaya, Z. (2017). Küçükelmalı Tabiat Parkı’nın (Pazaryeri-Bilecik) Eko-Turizm Ve Rekreasyonel Potansiyeli Açısından Değerlendirilmesi. Asos Journal The Journal of Academic Social Science 5(60): 164-188.
• Birinci, S., Zaman, M., Bulut, İ. (2016). Limni Gölü Tabiat Parkının (Gümüşhane) Rekreasyon Potansiyeli. Journal of International Social Research, 9(46).
• Dal, İ., Karayılmazlar, S.A. (2019). Balamba Tabiat Parkı Açık Hava Rekreasyon Potansiyelinin Değerlendirilmesi, UBAK Uulslararası Bilimler Akademisi, 55-68.
• Gül, A., Örücü, K., Karaca, Ö. (2005). Korunan Alanlarda Rekreasyon Uygunluk Analizi ile Potansiyel Alanlarının Belirlenmesi (Gölcük Tabiat Parkı Örneği), Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül, SDÜ Isparta.
• Kaptan Ayhan, Ç. (2019). Ayazmapınarı Tabiat Parkı’nın (Bayramiç, Çanakkale) Rekreasyonel Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Cilt 7, Sayı 1, 219 – 228.
• Özçalık, M. ve Kumru, S.N. (2019). Kapiçam tabı̇at parkı’nın gülez yöntemı̇ne göre rekreasyon potansı̇yelı̇nı̇n belı̇rlenmesı̇. Turkish Journal of Forest Science, 3(2): 129-141.
• Öztürk, B.Ö., Gül, A. (2020). Başpınar Tabiat Parkı’nın Rekreasyonel Planlama Açısından İrdelenmesi, Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 5(1): 11-34.
• Polat, S ve Aktaş Polat, S. (2016). Rekreasyonel tabiat parklarının korunan alanlar kapsamında incelenmesi: Mersin ili örneği, Social Sciences.
• Sezer, İ., Bekdemir, Ü. (2017). Kuzalan Şelalesi Tabiat Parkı’nın Coğrafi Özellikleri ile Ekoturizm ve Rekreasyon Olanakları Bakımından İncelenmesi, Turkish Studies, Vol 12/29, 505-544.
• Surat, H., Surat, B.Z., Özdemir, M. (2014). Korunan Alanların Rekreasyonel Kullanımı ve Yerel Halkın Farkındalığı: Borçka Karagöl Tabiat Parkı Örneği, II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim, Isparta.
• Şahbaz, R.P., Altınay, M. (2015). Türkiye’deki Milli Parkların Rekreasyon Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 125-134.
• Tekin, H., Erdönmez, C., Özgüç Erdönmez, İ. M., Kart Aktaş, N., Bekdemir, A. P., Öztoprak, Ö., Tekşen, S. (2014). Tabiat Parkı – Mesire Yeri ( Orman İçi Dinlenme Yeri) Kavramları ve Tabiat Parkı Belirleme Kriterleri Üzerine Yeniden Yapılandırma Önerisi: Belgrat Ormanı Örneği. Orman Genel Müdürlüğü Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Projesi. 135s. İstanbul.
• Uzun, A., Oğlakçı, B., Yiğit R. (2019). Değirmen Boğazı Tabiat Parkı Donatı Elemanlarının ve Ziyaretçilerin Rekreasyonel Memnuniyetinin Değerlendirilmesi, II. Uluslararası Coğrafya Eğitim Kongresi (UCEK-2019). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 3-5 Ekim 2019, Eskişehir.
• URL-1. TC. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, www.mevzuat.gov.tr (Erişim tarihi: 20/07/2021).
• URL-2. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, www.tabiat.gov.tr (Erişim tarihi: 10/04/2021).