A Field Research on the Language Used in Music in the Multi-ethnic Fields

Yıl 2021, Sayı: 18, 32 - 52, 30.06.2021

Mahir Mak

https://doi.org/10.31722/ejmd.956641

Öz

The areas in where more than one ethnicity, religion, language lives an interaction occurs in time depending on the intensity of the dialogue between communities. It was aimed to search for the traces of the mutual effects that emerged depending on the violence of the communication between the communities that live in the areas such as Mardin. Firstly, cultural structure was defined in this area where Arab, Kurdish, Syriac, Armenian, Mahallemi and Turkish communities live together. Then, the language of dialogue, depending on the prevalence of the language and areas where it is used, was determined. Finally, the traces of inter-community interaction over the “Allah Iyhelli Efendine” which is the example song of Mardin music culture was tried to be determined via multilingualism. Interview, observation, document analysis techniques used in qualitative researches are used in this article which is an ethnographical field study.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Multilingualism, Culture, Music, Musical Culture

ÇOK-ETNİLİ ALANLARDA MÜZİKTE KULLANILAN DİL ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Birden fazla etnisitenin, dinin, dilin, kültürün bir arada yaşadığı alanlarda zamanla, bu farklılıklar arasında gelişen diyaloğun şiddetine bağlı olarak bir etkileşim yaşanır. Mardin gibi farklı kültürlerin bir arada yaşadığı alanlarda, ortaya çıkan topluluklar arası karşılıklı etkileşimin izleri, Mardin müzik kültürü özelinde aranmış, somut izahları yapılmaya çalışılmıştır. Arap, Kürt, Süryani, Ermeni, Mahallemi ve Türk topluklarının bir arada yaşadığı bu alan içerisinde, öncelikli olarak var olan kültürel yapı tanımlanmıştır. Ardından diyaloğun dili, dilin kullanım yaygınlığına bağlı olarak konuşuldukları yere ve kullanım alanlarına göre belirlenmiştir. Son olarak, Mardin’in temsil ettiği çok kültürlü alanın müzik kültürü örneği “Allah Iyhelli Efendine” isimli eserden faydalanılarak, topluluklar arası etkileşimin izleri çok dillik üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Etnografik bir alan araştırması olan çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama tekniklerinden görüşme, gözlem ve doküman analiz yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Çok Dillilik, Kültür, Müzik, Müzik Kültürü

Kaynakça

• Aldanmaz, O. ve Elmas, R., (2012), Küreselleşen Dünyada Çok Kültürlü Mekanlarda Kimlik Arayışları: Midyat Örneği, İbrahim Özcoşar (Ed), Uluslararası Midyat Sempozyumu Bildirileri, 7-9 Ekim 2011, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s. (703-715), Mardin: Mardin Sesi Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Algaze, G., (1993), The Uruk World System, The Dynamics of Expansion of Early Mesopotamian Civilization, Chicago: The University of Chicago Press.
• Arpa, A., (2011), Mıhellemi Lehçesisi’nin Fasih (Kur’ân) Dili Anlama Yeterliliği, İ.Özcoşar (Ed), Uluslararası Midyat Sempozyumu, 7-9 Ekim, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s. (343-355), Mardin: Mardin Sesi Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Ataş, Ş., (2017), Mardin’de Çok Dillilik ve Ana dilleri Arapça Olan Çok Dillilerde Kod Değişimleri, (Yüksek Lisans Tezi), Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Mersin. Aydın,S., Emiroğlu, K., Ozel, O., ve Ünsal, S. (2001). Mardin Aşiret-Cemaat-Devlet, İstanbul: Tarih Vakfı.
• Balcı, A. (2006), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Berman, M., (1982), All That is Solid Melts Into Air, The Experience of Modernity, New York: Verso
• Bilge, Y., (1996), Süryaniler Anadolu’nun Solan Rengi, İstanbul: Yeryüzü Yayınları
• Budak, B., (2011), Mardin Araplarının Aslı ve Mhallami Lehçesi hakkında Avrupa’da Yapılan Araştırmalar, E.Gümüş ve V.Gürhan (Ed), Uluslararası Ömerli ve Çevresi Sempozyumu Bildirileri, 13-15 Mayıs, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s. (375-393), İstanbul: Çınar Maatbaacılık.
• Bülbül, S., ve Köse, A., (2010), Türkiye’de Bölgelerarası İç Göç Hareketlerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemi ile İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, S.1, s. 75-94.
• Çakır, S., (2011), Türkiye’de Göç, Kentleşme/Gecekondu Sorunu ve Üretilen Politikalar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.23, s. 209-222.
• Çınarbaş, A., (2012), Geçmişten Günümüze Mardin Müzisyenleri, Mardin: Mardin Belediyesi Kültür Yayınları.
• Çiftçi, O, Erdam, R. ve Çiftçi, D., (2017), İletişim Teknolojileriyle Değişen Örgütlenme Biçimleri: Sanal Topluluklar, The Turkish Online Journal od Design, Art and Communuication, S.2, s. 328-336.
• Demircan, A., (2012), Muhallemilerin Etnik Kökeni Etrafındaki Tartışmalar, İbrahim Özcoşar (Ed), Uluslararası Midyat Sempozyumu Bildirileri, 7-9 Ekim 2011, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s. (465-483), Mardin: Mardin Sesi Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Güvenç, B., (2015), İnsan ve Kültür, İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Keskin, N., (2006), Mardin ve Çevresinde Bir Anlatım Biçimi Olarak Mıtrıblık, Yüksek Lisans Tezi, Hacetepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antroploji Bölümü, Ankara.
• Levtzion, N.,(1990), Conversion to İslam in Syria and Palestine and the Survival of Christian Communuties, ed. M.Gerves ve R.J. Bikhazi, Conversion and Continuity: Indengenous Christian Communities in Islamic Lands Eight to Eighteenth Centuries, , Toronto: Pontifical Institute of Mediavel Studies: s. 289-311.
• Mak, M., (2017), Müziğin Çokkültürlü Kodları: Mardin (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mak, M.ve Karahasanoğlu, S., (2017), Müziğin Çok Kültürlü Kodları: Mardin Müzik Kültürü Örneği, UHMAD Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi, s. 38-67. Doi: 10.17370/UHMAD.2007.1.002
• Nalbant, M. V. (2009). Çok dillilik ve Taşıyıcı Dil Kavramları Bağlamında Siirt Merkez Ağzı ve Bazı Türkçe Sözcüklerin Durumu. Turkish Studies , s. 1606-1621.
• Osman, A., ve İsmail, H., (2010), Muhallemiler, Kimlik, Tarih ve Dil, Diyarbakır: Seyda Kitabevi.
• Öztürk, A., (2012), Batı-dışı Çok-kültürlülük Modeli Olarak Midyat Örneği, İbrahim Özcoşar (Ed), Uluslararası Midyat Sempozyumu Bildirileri, 7-9 Ekim 2011, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s.(749-758), Mardin: Mardin Sesi Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Sarı, E., (2010), Kültür, Kimlik, Politika, Mardin’de Kültürlerarasılık, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Timurtaş, A. ve Çıkar, M., Ş., (2011), Mardin-Ömerli’de Kullanılan Arap Lehçesi Üzerine Dilsel Bir Tahlil, E.Gümüş ve V.Gürhan (Ed), Uluslararası Ömerli ve Çevresi Sempozyumu Bildirileri, 13-15 Mayıs, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s.(393-416), İstanbul: Çınar Maatbaacılık.
• Tuz, C., (2011), Mardin’de Arap İskanı ve Mardin Arapçası, E.Gümüş ve V.Gürhan (Ed), Uluslararası Ömerli ve Çevresi Sempozyumu Bildirileri, 13-15 Mayıs, Mardin, Türkiye, Bildiriler içinde s.(315-324), İstanbul: Çınar Maatbaacılık.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK], (2019), Yıllara Göre İl Nüfusları, Erişim Adresi: https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do
• Uluç, A. V., (2010), Kürtler ’de Sosyal ve Siyasal Örgütlenme: Aşiret, Mukaddime, S.2, s.35-52.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multılıngual Yabancı Dil Yayınları.